Referat Media axborot yaratish

Ta'limga ta'siri

Shiddat bilan rivojlanayotgan axborot manzarasi rivojlanish uslubi va amaliyotiga mos ravishda rivojlanishi va moslashishi zarurligini ko'rsatdi. Axborot savodxonligi barcha darajadagi ta'lim muassasalarining asosiy yo'nalishi hisoblanadi va ushbu standartni qo'llab-quvvatlash uchun muassasalar uzluksiz ta'limga sodiq qolish va o'zgarishlarga hamroh bo'lish yoki ularni ortda qoldirish uchun zarur bo'lgan yangiliklarni izlash va aniqlash qobiliyatini targ'ib qilmoqda

Bizning tobora rivojlanib borayotgan axborot markazlashgan jamiyatimizdagi ta'lim usullari va amaliyoti talabaning axborot kuchidan foydalanish qobiliyatini osonlashtirishi va oshirishi kerak. Axborot kuchini ishga solish uchun kalit - bu ma'lumotlarni baholash, boshqa narsalar qatorida uning dolzarbligi, haqiqiyligi va zamonaviyligini aniqlash qobiliyati. Axborotni baholash jarayoni hal qiluvchi hayotiy ko'nikma va umrbod o'rganish uchun asosdir. Lankhear va Knobelning so'zlariga ko'ra, bizning ta'lim tizimimizda savodxonlik, axborot savodxonligi va savodxonlikni o'qitish bo'yicha yangi tushunchalar zarur. O'qituvchilar madaniy va lingvistik jihatdan xilma-xil va tobora globallashib borayotgan jamiyatlarimiz kontekstini hisobga olishni o'rganishlari kerak. Axborot va multimedia texnologiyalari bilan bog'liq bo'lgan yangi shakllanayotgan matn shakllarini ham hisobga olishimiz kerak.

Bizning tobora rivojlanib borayotgan axborot markazlashgan jamiyatimizdagi ta'lim usullari va amaliyoti talabaning axborot kuchidan foydalanish qobiliyatini osonlashtirishi va oshirishi kerak. Axborot kuchini ishga solish uchun kalit - bu ma'lumotlarni baholash, boshqa narsalar qatorida uning dolzarbligi, haqiqiyligi va zamonaviyligini aniqlash qobiliyati. Axborotni baholash jarayoni hal qiluvchi hayotiy ko'nikma va umrbod o'rganish uchun asosdir. Lankhear va Knobelning so'zlariga ko'ra, bizning ta'lim tizimimizda savodxonlik, axborot savodxonligi va savodxonlikni o'qitish bo'yicha yangi tushunchalar zarur. O'qituvchilar madaniy va lingvistik jihatdan xilma-xil va tobora globallashib borayotgan jamiyatlarimiz kontekstini hisobga olishni o'rganishlari kerak. Axborot va multimedia texnologiyalari bilan bog'liq bo'lgan yangi shakllanayotgan matn shakllarini ham hisobga olishimiz kerak.


Axborot savodxonligini oshirishda yana bir mashhur yondashuv - bu Big6 ko'nikmalar to'plami. Eyzenberg Big-6 K-12 ta ta'limda eng ko'p qo'llaniladigan modeldir, deb da'vo qilmoqda. Ushbu ko'nikmalar to'plami hayot tsiklini qidiradigan barcha ma'lumotlarni aniq ifodalashga intiladi. Big6 oltita katta bosqichdan va har bir katta bosqich ostida ikkita kichik bosqichdan iborat. U oltita bosqichni quyidagicha belgilaydi: vazifalarni aniqlash, ma'lumot izlash strategiyalari, joylashuvi va ulardan foydalanish, ma'lumotlardan foydalanish, sintez va baholash. Bunday yondashuvlar, odatda, inson muammolarga duch kelganda yoki mavjud resurslarga asoslanib qaror qabul qilishda, amalga oshiradigan axborot muammolarini hal qilish bo'yicha barcha harakatlarni qamrab olishga intiladi.
2015 yili har bir amerikalik internetda kuniga 8,4 soat o‘tirib, mediakontent bilan tanishgan bo‘lsa, filippinliklar bunga 10,6 soat, rossiyaliklar 4,6 soat, yurtimizda 1,6 soatni ajratishmoqda. So‘nggi ma’lumotlarga ko‘ra, dunyoda internet foydalanuvchilarining soni 2,6 milliardni tashkil etgan bo‘lsa, O‘zbekistonda mazkur raqam 19 milliondan oshdi va shundan 7 million nafari mobil foydalanuvchilardir.
 Har oyda o‘zgarib turgan mazkur raqamlar bugungi kunda zarur axborotni kerak emasidan ajratish, media orqali savodxonlikka ega bo‘lish zaruratini qo‘ydi. Xo‘sh, mediasavodxonlik nima? Nega bugun uning ahamiyati tobora ortib bormoqda? So‘nggi yillarda axborot oqimining bir necha barobar tezlashishi, ijobiy ma’lumotlar bilan bir qatorda salbiy xarakterdagi axborotning ko‘payishi mediasavodxonlikka ega bo‘lish zaruratini qo‘ydi. An’anaviy tarzda mediasavodxonlik shaxsning adabiy asarlarni tahlil eta olish va sifatli matnlarni yaratishidan iborat bo‘lgan. Bugun mediasavodxonlik – axborotning nega va nima uchun uzatilayotganligini bilish demakdir. Mediasavodxon inson o‘ziga bu axborotni kim va nima maqsadda yaratgan? Ushbu xabar men uchun zarurmi? degan savolni bera olishi va to‘g‘ri xulosa chiqarishi, unga nisbatan tanqidiy yondoshishi lozim. Mazkur savollar nafaqat siz oilangiz davrasida televizor ko‘rayotgan, mashinada radio eshitayotgan yoki internetdagi xabarlarni ko‘rayotgan paytda berilishi, balki har qanday axborotni qabul qilayotgan va unga baho berayotganda ham kerakdir. Bugungi axboriy muhitni tushunishda mediasavodxonlik muhim ahamiyat kasb etadi. 


Ayni paytda mediata’lim asoslarini har bir ta’lim muassasasiga o‘quv dasturiga kiritish, bolalarga maktabgacha ta’lim jarayonida uning asoslarini interaktiv, turli o‘yinlar shaklida tushuntirish, o‘sib kelayotgan avlod tomonidan shiddatli axborot oqimida zarurini tanlash va unga tanqidiy yondoshgan holda baholay olish imkonini beradi. Bu esa o‘z navbatida yoshlarning kelajakdagi fuqarolik pozitsiyasini yanada mustahkamlanishiga, jahonda yuz berayotgan voqea-hodisalarni xolis baholab, to‘g‘ri qaror qabul qila olishiga asos bo‘ladi.