Referat yozish (qo‘l yozma) 0-15 bet. Topshiriq: Test
Download 72.75 Kb.
|
1.Жалол иктисод реферат
- Bu sahifa navigatsiya:
- 4 – Topshiriq
|
Milliy bozor narxi: ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
Jahon bozori narxi: ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ Jamg‘arish: ______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ 4 – Topshiriq: “Fiziokratlar oqimining nazariy qarashlari” mavzusida prezentatsiya tayyorlash. 10-15 bet. 5 – Joriy baholash: Amaliyot darslaridagi faollik Jamg'arma va investitsiya o'rtasidagi farq Tarkib
Jamg'arma iste'mol qilishda foydalanilmaydigan, ya'ni barcha xarajatlarni to'laganidan so'ng, odamning qo'lida qolgan har qanday narsaning bir qismiga tegishli daromadning ushbu qismiga ishora qiladi. Boshqa tomondan, Sarmoya foyda olish maqsadida tejab qo'yilgan pulni moliyaviy mahsulotlarga sarmoya kiritish. Bu kapital zaxiralarining ko'payishi haqida gap boradi. Korxona uchun sarmoyalar asosiy vositalar ishlab chiqarish yoki zaxiralarning o'zgarishi kabi yangi kapital mahsulotlarni ishlab chiqarishni anglatadi. Ko'p odamlar sarmoyalar uchun tejashni bir-biriga moslashadi, bu umuman noto'g'ri. Jamg'arma mablag'lari sarflanadigan mablag'ni belgilaydigan omil hisoblanadi. Chuqur izlanishlardan so'ng biz ushbu maqolada tejash va sarmoyalar o'rtasidagi muhim farqlarni tuzdik. Taqqoslash jadvali Taqqoslash uchun asos Jamg'arma Sarmoya Ma'nosi Jamg'arma odam daromadining iste'mol uchun ishlatilmaydigan qismini aks ettiradi. Sarmoyalar deganda daromad olish maqsadida mablag'larni kapital aktivlarga investitsiya qilish jarayoni tushuniladi. Maqsad Qisqa muddatli yoki shoshilinch talablarni bajarish uchun mablag 'yig'iladi. Investitsiyalar daromadni ta'minlash va kapitalni shakllantirishga yordam berish uchun sarflanadi. Xavf Kam yoki ahamiyatsiz Juda baland Qaytish Yo'q yoki kamroq Nisbatan yuqori Likvidlik Juda suyuq Kamroq suyuqlik Jamg'arma ta'rifi Jamg'arma iste'molchining bir martalik daromadining joriy iste'mol uchun ishlatilmaydigan, kelgusida foydalanish uchun ajratilgan qismi sifatida tavsiflanadi. U kutilmagan holatlar yoki favqulodda vaziyat talablariga javob berish uchun qilingan. Bu odamni moddiy jihatdan kuchli va xavfsiz qiladi. Inson pulni tejash, pul mablag'lari shaklida to'plash yoki omonat hisobvarag'iga, pensiya hisobvarag'iga yoki har qanday investitsiya jamg'armasiga saqlashning bir necha yo'li mavjud. Boylikni shakllantirishning asosiy poydevori - bu pulni tejash, bu odamning daromad darajasi bilan belgilanadi. Insonning daromadi qancha yuqori bo'lsa, uning tejash qobiliyati shunchalik yuqori bo'ladi, chunki daromadning o'sishi jamg'arishga moyillikni oshiradi va iste'mol qilishga moyillikni pasaytiradi. Shuni ham aytish mumkinki, odamni tejash qobiliyati emas, balki uni tejashga undaydi, ammo tejashga tayyorligi uni bunga majbur qiladi. Tayyorlik uning tashvishi yoki moliyaviy holati va boshqalar kabi ba'zi omillarga bog'liq. Investitsiya ta'rifi
Sarmoyaning ortida turgan asosiy maqsad boylik yaratishdir, bu kapitalni qadrlash, foizlar tushumi, dividend daromadi, ijara daromadi shaklida bo'lishi mumkin. Investitsiyalar aktsiyalar, obligatsiyalar, o'zaro fondlar, tovar, optsionlar, valyuta, depozit hisobvarag'i yoki boshqa har qanday qimmatli qog'ozlar yoki aktivlar kabi turli xil investitsiya vositalarida amalga oshirilishi mumkin. Sarmoyalar har doim pul yo'qotish xavfi bilan birga kelganligi sababli, xuddi shu investitsiya vositasi bilan ko'proq pul yig'ishingiz mumkinligi ham haqiqatdir. Bu ishlab chiqarish xususiyatiga ega; bu mamlakat iqtisodiy o'sishiga yordam beradi. Jamg'arma va investitsiya o'rtasidagi asosiy farqlar Jamg'arma va investitsiya o'rtasidagi asosiy farqlar quyidagi bandlarda izohlanadi: Jamg'arma sizning daromadingizning bir qismini kelajakda foydalanish uchun ajratishni anglatadi. Investitsiya mablag'larni unumli foydalanishga sarflash, ya'ni vaqt o'tishi bilan pul yig'ib oladigan bunday investitsiya vositalariga sarmoya kiritish harakati sifatida tushuniladi. Odamlar kutilmagan xarajatlarini yoki tezkor pul talablarini bajarish uchun pulni tejashadi. Aksincha, investitsiyalar kapitalni shakllantirishda yordam berishi mumkin bo'lgan davrda daromad olish uchun sarflanadi. Investitsiya bilan har doim pul yo'qotish xavfi mavjud. Jamg'armadan farqli o'laroq, bu erda qiyin ish bilan topilgan pulni yo'qotish ehtimoli yo'q yoki nisbatan kam. Shubhasiz, sarmoyalar tejashga qaraganda yuqori daromad keltiradi, chunki omonat foizlarining nominal stavkasi mavjud. Biroq, investitsiyalar, agar oqilona sarmoya kiritilsa, investitsiya qilingan mablag'dan ko'proq pul ishlashlari mumkin. Siz o'zingizning jamg'armalaringizdan istalgan vaqtda istalgan vaqtda foydalanishingiz mumkin, chunki ular juda likviddir, ammo sarmoya kiritishda siz pulga osonlikcha erisha olmaysiz, chunki investitsiyalarni sotish jarayoni biroz vaqt talab etadi. Xulosa Faqatgina jamg'arma boylikning ko'payishiga olib kelishi mumkin emas, chunki u faqat mablag 'to'plashi mumkin. Jamg'arma safarbarligi bo'lishi kerak, ya'ni tejamkorlikni unumli foydalanishga sarflash. Jamg'arishni kanalizatsiya qilishning bir qancha usullari mavjud, ulardan biri sarmoyadir, bu erda siz o'z daromadlaringizni investitsiya qilishning cheksiz variantlarini topishingiz mumkin. Garchi tavakkal va daromad har doim ham u bilan bog'liq bo'lsa-da, lekin xavf bo'lmasa, foyda bo'lmaydi. Hamma narsaning ortiqcha bo'lishi yomon bo'lgani kabi, jamg'arma va sarmoyada bo'lgani kabi, ya'ni iqtisod uchun mablag 'va mablag'larni to'g'ri nisbatda bajarish muhimdir. Jamg'arma mablag'larining investitsiyalardan oshib ketishi ishsizlikka olib keladi va agar u hurmat qilinsa, inflyatsiya yuz berishi mumkin. Odatda favqulodda vaziyatlarda tejash uchun mablag 'ajratilishi mumkin. Masalan, Sashaning oylik ish haqi 5000 dollarni tashkil qiladi. Xarajatlarga 1300 dollarlik ijara to'lovi, 450 dollarlik avtomobil to'lovi, 500 dollarlik talabalik krediti to'lovi, 300 dollar kredit karta to'lovi, 250 dollar oziq-ovqat mahsulotlari, 75 dollar kommunal xizmatlar, 75 dollar uyali aloqa xizmatlari va benzin uchun 100 dollar kiradi. Sashaning oylik daromadi 5000 dollar, oylik harajatlari 3050 dollar bo'lganligi sababli, jamg'arma sifatida 1950 dollar qolgan. Agar Sasha bu ortiqcha miqdorni tejash sifatida saqlasa va keyinchalik favqulodda vaziyatga duch kelsa, muammoni hal qilishda yashash uchun biroz pul bo'ladi. Agar biror kishi omonat mablag'larini ushlab turolmasa, ular oylik maoshga yashash uchun aytiladi. Agar bunday odam favqulodda vaziyatni boshdan kechirsa, ko'pincha yashash uchun etarli mablag 'yig'ilmaydi va ular qarzga botish yoki bankrot bo'lish xavfini tug'dirishi mumkin. Federal zaxira bir martalik daromadni ushbu daromadga to'lanadigan soliqni olib tashlagan holda barcha daromad manbalarini belgilaydi. Jamg'arma hisobvaraqlarining turlari Banklar tomonidan har xil xususiyatlar yoki cheklovlar bilan ta'minlanadigan har xil turdagi jamg'arma hisobvaraqlari mavjud. E'tibor bering, barcha bank jamg'armalari har bir tashkilot uchun har bir depozit uchun 250 000 AQSh dollargacha bo'lgan depozitni federal sug'urtalash (FDIC) bilan ta'minlanadi. Jamg'arma hisobvaraqlari Jamg'arma hisobvarag'i kunlik xarajatlar uchun kerak bo'lmagan, ammo favqulodda vaziyatda mavjud bo'lgan naqd pul uchun foizlarni to'laydi. Depozitlar va pul mablag'lari onlayn tarzda, telefon orqali, pochta orqali yoki jismoniy bank filialida yoki bankomatda amalga oshiriladi. Jamg'arma hisobvarag'idagi foiz stavkalari past bo'ladi, lekin ko'pincha bu cheklash hisobvarag'idan yuqori. Eng yaxshi jamg'arma hisobvaraqlarini odatda Internet orqali topish mumkin, chunki ular yuqori foiz stavkasini to'laydilar. Faqatgina onlayn hisobvaraqlar yuqori daromad keltiruvchi jamg'arma hisobvaraqlarining namunalari bo'lishi mumkin, ular depozitlar bo'yicha milliy o'rtacha ko'rsatkichdan 20-25 baravar yuqori foizlarni taklif qilishi mumkin. Hisoblarni tekshirish Tekshiruv hisobvarag'i cheklarni yozish yoki sizning hisobingizdan olingan debet kartalaridan foydalanish imkoniyatini beradi. Hisob-kitob hisobvarag'i boshqa bank hisob raqamlariga qaraganda past foizlarni to'laydi va ularning ko'pchiligi chek mijozlariga umuman foiz bermaydilar. Biroq, buning evaziga hisob egalari tez-tez oylik to'lovlari kam yoki umuman olinmagan holda yuqori likvidli va qulay mablag'larni olishadi. Pul bozoridagi hisob-kitoblar Pul bozori hisobvarag'i (MMA) - bu bankda yoki kredit uyushmasida foizlar hisobi (pul bozori o'zaro fondi bilan adashtirmaslik kerak). MMA-lar odatdagi hisob daftarchalariga qaraganda ko'proq foiz stavkasi to'laydi, shuningdek cheklarni yozish va debet kartalari bo'yicha imtiyozlarni o'z ichiga oladi. Bular cheklovlar bilan ta'minlanishi mumkin, bu ularni odatiy tekshiruv hisobiga nisbatan kamroq moslashuvchan qiladi. Investitsiyalar shakllari va turlari: tasnifi, asbob tanlash Investitsiyalarning shakllari va turlari: tasnifi, vositani tanlash, real to’g’ridan-to’g’ri investitsiyalar, moliyaviy portfel, spekulyativ, investitsion vositani tanlash. Tez-tez uchraydigan inqiroz davrlarida oddiy odamlar pul tanqisligi va qadrsizlanishi, bir nechta daromad manbalarini yo’qotish va agar mavjud bo’lsa, jamg’armalarning tezda yuvilishi bilan duch keladi. O’z daromadlarini bir necha manbalardan ongli ravishda shakllantirgan odamlar esa ularning ba’zilarini nolga tenglashtirishga duch kelishadi. Mutaxassislar har doim, ayniqsa inqiroz davrida, bozorni doimiy va moslashuvchan kuzatib boradilar, keng tahlillar asosida investitsiya qilish va daromad to’plashning samarali usullarini bashorat qiladilar va tanlaydilar. Investitsiyalar daromad yoki dividendlar olish uchun tadbirkorlik va xo’jalik yuritish ob’ektlariga pul mablag’lari, qimmatli qog’ozlar, mulk, mulkiy va boshqa huquqlar qo’yilmalari hisoblanadi. Investitsion maqsadlar quyidagilardir: Ikkinchi ish haqi yoki pensiya, hayot, oila va sayohat uchun qo’shimcha va asosiy daromadni yaratish.
Xavfsiz investitsiyalar uchun asosiy shartlar doimiy yillik inflyatsiya jarayonlari (pulning qadrsizlanishi), uning inqirozlarga keskin sakrashi va moliyalashtirishning turli sohalari o’rtasidagi muntazam bozor tebranishlari, tegishli iqtisodiy risklardir. Masalan, Rossiyada 2022 yilning birinchi yarmi uchun tovarlarning ayrim toifalari uchun narxlar 30-40% ga oshdi. AQShda inflyatsiya 8,6 foizga yetdi – bu so’nggi 40 yildagi rekord. Ishsizlik va bank qarzlarining ortishi qo’shildi – rossiyaliklarning banklarga muddati o’tgan bir trillion rubldan ortiq qarzlari. Aynan shunday davrlarda pulingiz va turli xil aktivlaringiz bilan nima qilish kerakligini aniqlash zarurati ayniqsa keskindir. Jismoniy shaxslar va kompaniyalarning aktivlari o’zlarining qimmatbaho mol-mulkini va turli shakldagi pul mablag’larini o’z ichiga oladi: uylar va kvartiralar, transport vositalari va jihozlar, moddiy resurslar va qimmatbaho metallar, bank depozitlari, turli mualliflik huquqi va patentlar. Inqiroz sharoitida investorlarning vazifasi inflyatsiyani qoplaydigan aktivlarni yaratishdir. Samarali investitsiya aktivlarining turlariga quyidagilar kiradi: Ishonchli kompaniyalarning aktsiyalari va obligatsiyalari. Fond bozori.
Investitsiya kapitali moddiy, intellektual va moliyaviy vositalardir. Klassik ma’noda kapital barcha moddiy qadriyatlar, shu jumladan ishlab chiqarish vositalaridir. Investitsion tushunchada mahsulot ishlab chiqarish vositalari investitsiya vositalaridir. Kapitalni samarali boshqarish uchun moliyaviy savodxonlik masalasi dolzarbdir. Ko’pchilik investitsiyalarning rentabelligi haqida bilib, ularni to’g’ri tushunmasdan, firibgarlik sxemalari va piramida sxemalariga kirishadi, bu erda kalit so’z har doim “investitsiya” bo’ladi. Yil davomida ruslar moliyaviy firibgarlarga 13,5 milliard rubl “bergan”. Valyutalarning hozirgi holati savodxonlik va moliyaviy vaziyatlarni tahlil qilish foydasiga o’ynaydi. O’nlab yillar davomida “dollar va evroda o’tirish” strategiyasi ishlashni to’xtatdi, bu investitsiyalar ikki oy ichida bir necha marta qadrsizlandi. Bir dollar narxini ikki yuz rublga bashorat qilgan prezident Baydendan farqli o’laroq, amerikalik sarmoyaviy milliarder Rey Dalio naqd pulni axlat deb ataydi va ayniqsa inqiroz davrida jamg’armalarni naqd pulda saqlashni tavsiya etmaydi. https://articles.opexflow.com/trading-training/ray-dalio. Investitsiyalar turlarining tasnifi Investitsiyalar turlarining bir qancha nazariy tasniflari mavjud. Investitsion ob’ektlar toifalari bo’yicha: Asosiy va aylanma mablag’lar, shuningdek, intellektual mulk shaklidagi moddiy va nomoddiy aktivlarning real uzoq muddatli to’g’ridan-to’g’ri qo’yilmalari. Korxonalarning asosiy fondlari shunday yaratiladi. Ular ishlab chiqarishni kechiktirilgan foyda bilan kengaytirish, takomillashtirish va yangilashga qaratilgan. Moliyaviy portfel investitsiyalari to’g’ridan-to’g’ri daromad olishga olib keladi. Bular fyuchers va qimmatli qog’ozlar, aktsiyalar, obligatsiyalar va qarz majburiyatlari ko’rinishidagi investitsiyalardir. Shuningdek, biznes, moliyaviy loyihalar va lizingga investitsiyalar. Bunday investitsiya ob’yektlaridan olinadigan daromad muntazam dividendlar va ular sotilgan taqdirda narxlarning oshishidan tashkil topadi. Spekulyativ – valyuta va qimmatbaho metallar turlariga investitsiyalar. Investorlarning jarayonlarda ishtirok etish usullariga ko’ra, to’g’ridan-to’g’ri va bilvosita ham ajralib turadi: Investorning ob’ektni tanlashda bevosita ishtirok etishi , uning ustav kapitaliga qo’shadigan hissasi va investitsiya ob’ektini boshqarishda ishtirok etishi.
Besh yildan ortiq davom etadigan uzoq muddatli investitsiyalar. Bir yildan besh yilgacha bo’lgan o’rta muddatli depozitlar. Bir yildan kam muddatga qisqa muddatli investitsiyalar. Investitsiyalarning yana bir muhim ko’rsatkichi ularning daromadlari darajasidir: Investitsiyalar yuqori rentabellikga ega bo’lib, undan olingan daromad investitsiya bozoridagi o’rtacha daromaddan oshadi. O’rtacha daromad – bu bozordagi o’rtacha daromad bilan taqqoslanadigan investitsiyalar. Past rentabelli investitsiyalar bozordan past daromad keltiradigan investitsiyalardir. Rejalashtirilgan foydasiz notijorat investitsiyalar ijtimoiy, ekologik va xayriya dasturlarini o’z ichiga oladi . Investor uchun investitsiyaning muhim ta’rifi uni investitsiya tavakkalchiligiga qarab tasniflashdan iborat: 100% kafolatlangan daromad bilan risksiz investitsiya . Bularga davlat banklaridagi depozitlar va davlat obligatsiyalari kiradi. Past riskli investitsiyalar – bu yo’qotish xavfi bozordagi o’rtacha qiymatdan past bo’lgan investitsiyalar . O’rtacha xavfli investitsiyalar – bu bozordagi boshqalar bilan solishtirish mumkin bo’lgan riskli investitsiyalar. Yuqori xavfli investitsiyalar – bu risk darajasi o’rtacha bozor xavfining ko’paytmasi bo’lgan investitsiyalar. Bularga eng yuqori daromad keltiruvchi spekulyativ loyihalarga investitsiyalar kiradi. Investitsiyaning bir xil darajada muhim xususiyati uning likvidligidir: Yuqori likvidli investitsiya bozor bahosida yo’qotmasdan oson va tez naqd pulga aylantirilishi mumkin bo’lgan vositalarga ega. O’rtacha likvidli investitsiyalar 30 kundan olti oygacha, narxini sezilarli darajada yo’qotmasdan konvertatsiya qilinishi mumkin bo’lgan ob’ektlarni anglatadi. Past likvidli investitsiya olti oydan kamroq vaqt ichida naqd pulga aylantirilishi mumkin. Odatda bu kam ma’lum yoki tugallanmagan ob’ektlardir. Noqonuniy investitsiya – bu o’z-o’zidan ayirboshlanmaydigan, faqat umumiy ob’ektning bir qismi sifatida. Investitsiya qilingan aktivlardan foydalanish usuliga ko’ra, investitsiyalar quyidagilar bo’lishi mumkin: Birlamchi investitsiyalar – bu aktivlarga yangi investitsiyalar. Qayta investitsiya – dastlabki investitsiyadan olingan daromaddan olingan aktivlarni takroriy investitsiya qilish. Vakolatli qayta investitsiyalar yordamida investorlar qisqa vaqt ichida daromadlarni bir necha marta oshirishga erishadilar. Investitsiyani bekor qilish – ilgari joylashtirilgan investitsiyalarni qayta ishlatmasdan qazib olish. Mulkchilik shakliga ko’ra, investitsiyalar korxonalar va jismoniy shaxslar tomonidan xususiy va davlat, shuningdek, ushbu ikki shaklning aralashganligidir. Xuddi shu shakllar xorijiy bo’lishi mumkin va bir nechta davlatlarning investitsiyalari qo’shma deb ataladi. Investitsiyalarning alohida turi mavjud – annuitet, undan daromad bir xil vaqt oralig’ida rejalashtirilgan. Masalan, sug’urta va pensiya jamg’armalari. Ushbu tasniflarning aksariyati investitsiya portfellarini ko’rib chiqishda terminologiya va xususiyatlar uchun qo’llaniladi – turli xil iqtisodiy sohalarni yoki biznes sohalarini qamrab oluvchi investor vositalari va investitsiyalar turlari to’plami. Investitsiyalar shakllari Mavjud shakllar investitsiya turlarining har xil ifodasidir. Masalan, ular investitsiyalarning manfaatlari va motivlarini aks ettiradi: Tovar shakllari ijtimoiy va boshqa jihatlari bo’lmagan maksimal foyda olish uchun depozitlar hisoblanadi. Ijtimoiy investitsiyalar notijorat hisoblanadi. Bog’langan investitsiyalar investorlarning strategik maqsadlarini ko’zlaydi. Investitsion kapitalning moddiy shakllari ham tasniflanadi: Bank depozitlari va qimmatli qog’ozlarda shaklning pul ifodasi. Moddiy shakllarga ko’chmas va ko’char aktivlar turlari kiradi. Mulk va intellektual huquqlarning shakllari : Mualliflikning intellektual huquqlari, nou-xau, patent huquqlari. Tabiiy resurslardan foydalanish huquqi – suv, yer, gaz va neft, foydali qazilmalar. Moliyaviy huquqlar shakli . Davlat investitsiyalarining quyidagi shakllari mavjud: Imtiyozli kreditlar va soliq imtiyozlarini berish. Davlat byudjetining bevosita investitsiyalar. Davlat korxonalaridan investitsiyalar shakllari. Davlat yoki aktsiyadorlik investitsiyalarining shakli annuitet va renta hisoblanadi. Natijada, investitsiyalar shakllari muayyan ko’rinishdagi investitsiyalar turlarini batafsil tavsiflaydi. Investitsiyalarning umumiy turlari va shakllari Investitsiyalarning ko’p turlari mavjud va har bir turda ishonchli investitsiya ob’ektlarini tanlash kerak. Sarmoya kiritish, investitsiya qilish ko’nikmalariga ega bo’lish, professional maslahatchilar va hozirgi vaziyatlarda harakat qilish kerak. Shu bilan birga, turli portfellardagi depozitlarni diversifikatsiya qilish muhim ahamiyatga ega, chunki turli investitsiyalarning samaradorligi vaqt o’tishi bilan o’zgaradi. Turli yillardagi eng foydali investitsiyalarga misollar: 2001 yil – ko’chmas mulk depozitlarining yuqori rentabelligi. 2014 yil – oltin va AQSh fond daromadlari. 2020 – Bitcoin va yangi binolarda yuqori daromad. Bank depozitlari Rossiya banklariga bunday investitsiyalar xavf-xatarsiz, omonatning davlat kafolati bilan amalga oshiriladi. Ammo depozit stavkasi har doim ham inflyatsiyani qoplamaydi. Bu pulni tejashning ishonchli usuli. Eng samarali muddatli depozitlar. Aksiya
2014 yilda “Gazprom” va “Norilsk Nikel” aktsiyalarining o’sishi: 2020 yilda “Gazprom” va “Nornikel” ham aktsiyalarning o’sishiga erishdi: Rossiya kompaniyalari aktsiyalarining o’sishi bahor fotosuratda ko’rsatilgan: Qimmatli qog’ozlarning barqaror o’sishining yorqin misoli – 2004 yildan beri aktsiyalari 20 baravar ko’tarilgan Google. Download 72.75 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|