Referati 2023-farg’ona mavzu: "Hesh jadvallari va funktsiyalari" Bajardi: Sayitxonov Isroil

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI
UNIVERSITETI FARG’ONA FILLIALI


Kompyuter injiniringi” fakulteti
“Ma’lumotlar tuzulmasi va algoritmlar ” fanidan
691-21 TALABASI SAYITXONOV ISROILNING
REFERATI

2023-FARG’ONA

Mavzu: “Hesh jadvallari va funktsiyalari”
Bajardi: Sayitxonov Isroil


2-kurs 691-21 guruh talabasi


Reja:


1.Hesh tushunchasi.


2.Hesh funksiyasi.


3.Hesh turlari va xossalari.


4.Xesh funksiyaning qollanishi.


5.Xesh jadvali.


6.Xulosa.
Hesh so’zi ingliz tilidagi hash so’zidan olingan bo’lib, chalkash ( putanisa) yoki aralashma (meshanina) ma’nosini anglatadi (https://muhaz.org/dendroxronologiya.html)


Ta’rif . Hesh-funksiya – bu kiruvchi ma’lumotlarning ixtiyoriy uzunlikdagi massivini belgilangan aniq uzunlikdagi bitlar qatoriga biror bir algoritm orqali akslantiruvchi bir tomonlama funksiyadir (funksiya svyortki).


Bunday amal -heshlash(+tirish) deyiladi.


Amalning natijasi (bitlar qatori)ga hesh yoki hesh kod yoki hesh-summa yoki ma’lumotlar yig’mi(cvodkasi ) deyiladi.


Bunday funksiyalar kriptografiya va axborot xavfsizlik masalalarida keng qo’llaniladi.


Hesh funksiya hossalari :


1.Teskari funksiyaning mavjud emasligi;


2.Kollizia holatining yo’qligi ;


3.DeterminanlanganIik


4. Natijaning tasodifligi.


Joylashtirish usuli (xeshlashtirish) ma’lumotlar tuzilmasida element joylashgan o‘rinni tez aniqlashga yo‘naltirilgan usuldir. Joylashtirish usulida ma’lumotlar oddiy massiv sifatida ifodalangan bo‘ladi.


Joylashtirish usuli (xeshlashtirish) ma’lumotlar tuzilmasida element joylashgan o‘rinni tez aniqlashga yo‘naltirilgan usuldir. Joylashtirish usulida ma’lumotlar oddiy massiv sifatida ifodalangan bo‘ladi.


Elementni jadvalga qo‘shishdan oldin uning adresi xesh-funksiya orqali aniqlanadi: A = h(K), bu erda K – kalit, A – jadvaldagi element adresi bo‘lib, 0  A  N-1, shart o‘rinli bo‘ladi.


F xesh-funksiya deb R kiruvchi elementlar to‘plamini manfiy bo‘lmagan butun sonlar to‘plami Z ga akslantirishga aytiladi:


F xesh-funksiya deb R kiruvchi elementlar to‘plamini manfiy bo‘lmagan butun sonlar to‘plami Z ga akslantirishga aytiladi:


F(r)=n, rϵR, nϵZ.


Xesh-adreslash bu xesh-funksiya qiymatlar sohasini qandaydir bir ma’lumotlar massivining yacheykasi, adresi sifatida foydalanishdan iborat.


U holda ma’lumotlar massivi o‘lchami foydalanilayotgan xesh-funksiyaning qiymatlar sohasiga mos kelishi kerak.


Turli A1, A2, A3 identifikatorlar uchun mos ravishda n1, n2, n3 xesh-funksiya qiymatlari to‘g‘ri kelsin. n1, n2, n3 adreslarga mos yacheykalarda A1, A2, A3 identifikatorlar haqida ma’lumot joylanadi. A3 identifikatorni qidirishda n3 adres qiymati hisoblanadi va tegishli jadval yacheykasidan ma’lumotlar tanlanadi.


Turli A1, A2, A3 identifikatorlar uchun mos ravishda n1, n2, n3 xesh-funksiya qiymatlari to‘g‘ri kelsin. n1, n2, n3 adreslarga mos yacheykalarda A1, A2, A3 identifikatorlar haqida ma’lumot joylanadi. A3 identifikatorni qidirishda n3 adres qiymati hisoblanadi va tegishli jadval yacheykasidan ma’lumotlar tanlanadi.


Bu metod juda effektiv (https://muhaz.org/sosyal-bilimlerde-metod-ve-arastirma-teknikleri-v2.html), elementlarni jadvalga joylash vaqti ham (https://muhaz.org/ek-52-guruhi-talabasi-saidakbarov-saidmahmud.html), qidiruv vaqti ham faqat xesh-funksiyani hisoblashga ketadi.