Referati bajardi: Umirzoqov J. Qabul qildi

---

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI 
VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI 
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI 
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI 
FARG’ONA FILIALI 
 
 
 
1-BOSQICH KI 711-22 - GURUH TALABASINING 
“Akademik yozuv” fanidan 
 
REFERATI 
 
 
Bajardi: 
 
 
 
 
 
 
Umirzoqov J. 
 
Qabul qildi: 
 
 
 
Xusaynova M. 
 
 
 
 
 

---

Mavzu:Reklama va uning xususiyatlari. Reklama matnlar 
yaratish 
Reja: 
1. Reklama haqida umumiy ma’lumot, uning turlari. 
2. Reklama matn nima?
3. Reklamaning qo’llanilish usullari 

---

Reklama (lotincha «reklamo» — qichqirmoq) — tovarlarning sifati, ularni 
sotib olishdan koʻriladigan naf haqidagi axborot; bevosita yoki bilvosita foyda 
(daromad) olish maqsadida yuridik va jismoniy shaxslar yoki mahsulot toʻgʻrisida 
tarqatiladigan maxsus axborot. Reklama marketingnnng tarkibiy qismi hisoblanib, 
talab va isteʼmolchilar didining shakllanishiga taʼsir koʻrsatadi. Reklama korxona 
imijini yaratish (uzoq davrli taʼsir koʻrsatish), joriy sotish hajmini koʻpaytirish 
(qisqa davrli taʼsir koʻrsatish), haridorlarga nima sotib olishni va uni nima uchun 
sotib olish zarurligini hal qilishda yordamlashish va boshqa maqsadlarda olib 
boriladi. Reklamaning asosiy vazifasi — xaridorni qiziqtirish, mijoz xaridorlarni 
yoʻqotmaslik va ularni kengaytirishga qaratiladi. Reklamaning paydo boʻlish tarixi 
juda qadimiy, Yunoniston va Qadimgi Rimda ogʻzaki va yozma Reklama, hatto 
tovar belgisi qoʻyib tamgʻalash yoʻli bilan tovarlar reklama qilinganligi haqida 
maʼlumotlar bor. Hozirgi shakldagi reklama ilk marta AQShda paydo boʻlgan. Bu 
yerda XIX asrning 2-yarmida birinchi reklama agentliklari faoliyat koʻrsatgan va 
reklama katta daromad keltira boshlagan. Dastlab yozma reklama haridorlarni 
magazin va unda sotiladigan tovarlardan xabardor qilish vazifasini bajargan. Bu ish 
taxtalavha yozish va vitrinalar tashkil etish orqali amalga oshirilgan. Keyinchalik 
reklama potensial haridorga nashrlar orqali murojaat shakliga aylandi — afishalar, 
kitoblar, jurnallar, gazetalarda axborotreklama eʼlonlari paydo boʻldi. Reklama 
ishiga ommaviy axborot vositalari (matbuot, radio, televideniye, kino) jalb etildi. 
Reklama odatda juda qimmat turadi. Shuning uchun ham firma uning asosiy 
vazifasi nimadan iborat ekanligini unutmagan holda qilinajak reklama haqidagi 
o‘zining chuqur o‘ylangan marketing yechimini qabul qilishi kerak. Mablag‘ haqida 
masala ravshanlashib borganda, reklama bo‘yicha shug‘ullanuvchilarga qanchalik 
katta mas’uliyat tushishini ko‘ramiz, ya’ni reklama bo‘yicha mutaxassis qobiliyatli 
bo‘lmasa va mavjud imkoniyatlardan foydalanib ish yuritmasa, avvalo o‘z ishi, 
muassasasining obro‘sini ham tushirib qo‘yishi mumkin. Shuning uchun reklama 
bo‘yicha mutaxassis marketing muhitini va tashkilotdagi marketing strukturasiga 
tayangan holda quyidagi qoidalarga rioya qilishi lozim:
 reklamadagi asosiy element - tovarlarni sifati va korxonani bozordagi 
mavqeyi;
 tovarlar reklamasida barchani jalb etadigan oddiy, gohida xaridorlarning 
tovarlarni ko‘rish uchun safarbar qiladigan usullar bo‘lishi;
 tovar reklamasi qimmat bo‘lganligi uchun shunday reklama tayyorlash 
kerakki, u arzon bo‘lsin;
 reklamada tovarni turli ranglarda ko‘rsatish va bu ranglar xaridorlarni o‘ziga 
jalb eta olishi zarur;

---

 tovarni reklamasida mahalliy an’analarni hisobga olish va tovarni qaysi 
regionlarda va qaysi yoshdagi xaridorlarga mo‘ljallangan bo‘lishi juda 
muhimdir.
Reklama turlari, ularning umumiy tavsifi va qo‘llanilish usullariga ko‘ra 
quyidagilarga bo‘linadi:
– ko‘rgazma reklamalari;
– matbuotdagi reklama;
– bosma reklamalar;
– plakat-grafika reklamalari;
– kino reklamalari;
– radio-reklamalari;
– yoritish reklamalari.