Рефлектометр ёрдамида йўқотувчанликни ўлчашда хатоликлар

7. 4. Рефлектометр ёрдамида йўқотувчанликни ўлчашда хатоликлар

Рефлектометрнинг кўрсаткичи ўнли логарифмнинг импульс қувватига Pz пропорционал бўлиб, унда линиянинг бошидан орқага акс қайтиб сочилувчи z масофага, импульс қувватига Pо, линиянинг бошидан орқага қараб сочилишга пропорционалдир. Ушбу ифода фақатгина линиянинг ўтказиш коэффициентига Т(z) боғлиқ бўлмасдан линиянинг бош томонидаги сочилиш коэффициенти Sо қийматига ва линиянинг бош томонидан z масофага қадар нисбатидир:

Рефлектометрнинг кўрсаткичи ўнли логарифмнинг импульс қувватига Pz пропорционал бўлиб, унда линиянинг бошидан орқага акс қайтиб сочилувчи z масофага, импульс қувватига Pо, линиянинг бошидан орқага қараб сочилишга пропорционалдир. Ушбу ифода фақатгина линиянинг ўтказиш коэффициентига Т(z) боғлиқ бўлмасдан линиянинг бош томонидаги сочилиш коэффициенти Sо қийматига ва линиянинг бош томонидан z масофага қадар нисбатидир:

Pz/Pо = Т2(z) (Sz/Sо).

Ифодадаги икки рақами ўтказиш коэффициентининг даража кўрсаткичи бўлиб, у ёруғлик нурини z -узунликга эга бўлган линия участкасини икки марта яъни тўғри йўналишдаги тўлқин ва орқага қайтувчи (акс сочилувчи) тўлқин сифатида ўтиб бориши хисобига ҳосил бўлади. Шунинг учун рефлектометр йўқотувчанлик қийматини тўғридан-тўғри равишда дБ – (децибелл) ўлчов бирлигида кўрсатиш учун қўлланади

Ифодадаги икки рақами ўтказиш коэффициентининг даража кўрсаткичи бўлиб, у ёруғлик нурини z -узунликга эга бўлган линия участкасини икки марта яъни тўғри йўналишдаги тўлқин ва орқага қайтувчи (акс сочилувчи) тўлқин сифатида ўтиб бориши хисобига ҳосил бўлади. Шунинг учун рефлектометр йўқотувчанлик қийматини тўғридан-тўғри равишда дБ – (децибелл) ўлчов бирлигида кўрсатиш учун қўлланади

α (z) = - 10 log(T(z)),

унинг логарифмик кўрсаткич шкаласида икки марта кичик бўлган коэффициент қўлланади. Юқорида кўрсатиб ўтилган (1.8) ва (1.9) ифодалар орқали қуйидагини ҳосил қиламиз:

5 log(Pо / Pz) = α(z) + 5 log( S o/

Шундай қилиб, рефлектометрнинг кўрсаткич кўрсатмаси линиядаги (дБ ўлчов бирлигида ўлчанган) йўқотувчанлик қийматини ва z = const нуқтадаги сочилиш коэффициентини ҳамда z = 0 нуқтадаги сочилиш коэффициентига нисбати бўлган логарифмдагига пропорционалдир. Рефлектометр кўрсатмаси линиядаги йўқотувчанлик қийматини ўзгариши хисобига ўлчанади, шунингдек сочилиш коэффициенти ўзгариши хисобига ҳам ўзгариб боради. Бундай доимий ҳолатда хатоликларни пайдо бўлишлигига сабаб шундан иборатки, чунки рефлектометр ёрдамида йўқотувчанликни ўлчаганда линиянинг кириш томонидаги қувватга бутун линия бўйлаб ўтган тўғри йўналишдаги қувватга нисбатан ўлчанади, қувватнинг бир мунча яқин бўлган нисбати эса линиянинг бош томонида ва линиянинг охир уч томонидан орқага қараб сочилишга нисбатидир.