Regressiyaning kodlangan koeffitsientlarini ahamiyatliligini aniqlash


Download 475.58 Kb.
Pdf ko'rish
bet3/8
Sana16.01.2023
Hajmi475.58 Kb.
#1095817
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
4- ma\'ruza

Xayoliy modellash. 
Xayoliy modellash ba’zi hollarda vaqtning berilgan oralig‘ida amalga oshirib 
bo‘lmaydigan yoki ularni jismoniy shartlaridan tashqarida yotganligi uchun 
ob’ektlarni modellashning yagona usuli hisoblanadi. Masalan, xayoliy modellash 
asosida mikroolamdagi fizik tajriba o‘tkazishga imkon bermaydigan ko‘p 
vaziyatlarni tahlillash mumkin. Xayoliy modellash ayoniy, belgili va matematik 
ko‘rinishda amalga oshirilishi mumkin. 
Ayoniy modellash. 
Ayoniy modellashda, ob’ektda o‘tadigan hodisalar va jarayonlarni aks 
ettiruvchi real ob’ektlar haqida turli ayoniy modellar inson tushunchalari asosida 
yaratiladi. Gipotetik modellash asosida real ob’ektda jarayonlar o‘tish 
qonuniyatlari haqida tadqiqotchi qandaydir gipotezani asos qilib oladi. Bu gipoteza 
ob’ekt haqida tadqiqotchining bilim darajasini aks ettiradi va o‘rganilayotgan 
ob’ektning kirish va chiqish orasidagi sabab – oqibat aloqalarga asoslanadi. 
Gipotetik modellash formal modellarni qurish uchun ob’ekt haqidagi bilimlar 
etishmayotganda ishlatiladi. 
Analogli modellash. 
Analogli modellash turli darajadagi anologiyalarni qo‘llashga asoslanadi. 
Faqat oddiy ob’ektlar uchun o‘rinli bo‘lgan eng yuqori darajalilari to‘liq analogiya 
hisoblanadi. 
Ob’ektni 
murakkablashishi 
bilan 
keyingi 
darajalardagi 
analogiyalardan foydalaniladi, bunda analogli model obektni ishlashining bir 
nechta yoki faqat bir tarafini aks ettiradi. 
Xayoliy ayoniy modellashda maketlash muhim o‘rin oladi. Xayoliy maket 
real ob’ektda o‘tadigan jarayonlar fizikaviy modellashga imkoni bo‘lmagan yoki 
modellashning boshqa turlarini o‘tkazishdan oldin qo‘llanilishi mumkin bo‘lgan 
hollarda qo‘llaniladi. Xayoliy maketlarni qurish asosida analogiyalar yotadi, biroq 
odatda ob’ektdagi hodisalar va jarayonlar orasidagi sabab – oqibat bog‘lanishlarga 
asoslanadi. Agar ba’zi tushunchalar, ya’ni alomatlarni belgilashni hamda alomatlar 
orasida ma’lum amallarni kiritsak, unda alomatli modellashni amalga oshirish 
mumkin va alomatlar yordamida tushunchalar to‘plamini aks ettirish mumkin, 
ya’ni so‘zlardan ayrim gaplar va zanjirlar tuzish mumkin. Ko‘plik nazariyasining 
birlashtirish, kesishish va to‘ldirish amallarini qo‘llab, ayrim belgilar orqali real 


ob’ektlarga tavsiflar berish mumkin. 

Download 475.58 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling