Aylanishlari nixoyatda g’ayri tabiy bo’lgan juda turli ko’rinishdagi pildiroqlar mavjud. Biz ana shunday pildiroqlarni iktasini bayon qilaylk. Birinchisi – oddiy pishgan tuxum . tuxumning xomini pishganidan ularni aylantirib ko’rish yo’li bilan farqlash mumkin ekanligi xamma ma’lum. Xom tuxumning ichki suyiq qatlamlari ishqalanishi tufaqli , u aylantirilganda darxol tuxtaydi , pishgan tuxum esa uzoq aylanadi.agar bunday tuxumni silliq gorizontal kuchli aylantirib yuborilsa , tuxum vertikal xolatga ko’tarilishi va sekinlashmaguncha shunday xolatda aylanishi mumkin. Ikinchisi esa Tomson pildirog’I deb ataladi (Giroskoplar nazaryasiga oid turli masallalarni xal qilgan ingliz olimi nomi bilan ataladi). Bunday pildiroqlar yog’ochdan qilingan sharning yarmini qirqib tashlab va kesmaning markaziga kichginagina oyoqcha o’rnatib o’zimiz ham yasashimiz mumkin. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR. Abdurazzoqov A. A., Nazirov E. N. “Yosh fizik ensiklopedik lug`ati” Toshkent - 1989. A.K.Kikoin, I.K.Kikoin “Molekulyar fizika” Toshkent – 1978. L.C.Jdanov va N.I.Xlebnikov “Fizika kursi texnikumlar uchun” ikkinchi qism. Toshkent – 1967. FOYDALANILGAN INERNET SAYTLARI. www.ziyonet.uz www.uzvip.uz www.referat.uz www.doc.uz
O’zgaruvchan massali jismning harakat
Reja
1-Inersial sanoq sistemalari
2-Oʻzgaruvchan massali jism harakatlanishi
3-Nisbiylik nazariyasi elementlari
4-Dinamika elementlarining asoslari
5-Kepler qonuni
Ba'zi bir jismlarning harakati davomida uning massasini o`zgarib borishi ko`zatib boriladi. Masalan rakеtaning massasi yoqilg`ining yonishi hisobiga kamayib boradi. Agar sistеma harakati davomida aniq yo`nalish bo`yicha massasini yo`qotib borsa, u qarama-qarshi tomon harakat miqdori oladi. Rakеtalar tеxnikasida rеaktiv harakat printsipi xuddi sho`nga asoslangan .Rakеta misolida o`zgaruvchan massali jismning harakat tеnglamasini kеlitirib chiqaramiz. Agar t vaqtda rakеtaning massasi m bo`lib , tеzligi esa V bo`lsin, vaqt o`tgandan kеyin uning massasi
Do'stlaringiz bilan baham: |
