Reja: 1 Monetarizmning mohiyati va ahamiyati


Download 24.21 Kb.
bet2/3
Sana24.04.2023
Hajmi24.21 Kb.
#1394442
1   2   3
Bog'liq
Monetarizm va Neoliberalizm evolyutsiyasi

Lyudvig’ fon Mizes (1881-1973) va uning’ eng’ sodiq shog’irdi Fridrix Xayek (1899-1992)lardir. Ularning’ maktabi Avstriya maktabi deb ҳam ataladi. Mizesning’ fikricha, markazlashg’an boshqaruvg’a asoslang’an sostialistik xo’jalik va ҳukumat tomonidan tartibg’a solinadig’an bozor o’zoq vaqt yashashi mumkin emas, chunki narx-navo talab va taklifni aks ettirmaydi. Uning’cha, sostializmning’ «tartibg’a solinadig’an iqtisodiyot»i rejalarni o’zboshimchalik bilan to’zadig’an tashkilotchilarning’ qulig’a aylanadi, rejalang’an tartibsizlik ro’y beradi. Yag’ona oqil siyosat - bu liberalizmdir. Meҳnat taqsimoti, xususiy mulk va erkin almashuv stivilizastiyaning’ mutlaq asoslari ҳisoblanadi. Mizesning’ asosiy asarlari quyidag’ilar: «Liberalizm», «Insoniy ҳarakat: iqtisodiyot to’G’’risidag’i traktat», «Iqtisodiy fan asoslari: metodolog’iya ocherklari» va boshqalar.
Ing’liz iqtisodchisi Fridrix fon Xayek asli nemis bo’lib, asosiy faoliyatini Ang’liyada ko’rsatg’an. U 1974 yilda iqtisodiyot bo’yicha Nobel mukofoti laureati bo’lg’an. U o’zining’ «Qullik sari yo’l» asarida ҳar qanday iqtisodiy erkinlikdan va bozor baҳolaridan voz kechish diktaturag’a, ya’ni yakkaҳoqimlikka, iqtisodiy qullikka olib borishini isbotlaydi, xo’jalikda bozor tizimining’ «aralash» va «buyruqbozlik» iqtisodiyotidan ustunlig’ini ko’rsatib beradi, kapitalni abadiy kateg’oriya deb e’lon qiladi, kapitalizm davrida ekspluatastiya mavjudlig’ini inkor etadi, davlat iqtisodiyotining’ sostialistik G’’oyalari to’la tushkunlikka maҳkumlig’i va o’z tabiatig’a ko’ra ҳalokatli ekanlig’ini ta’kidlaydi.
Bu ta’limotg’a asoslanib, bir qancha mamlakatlarda ҳozirg’i yaxshi tanish bo’lg’an iqtisodiy siyosatlar ishlab chiqildi. Shular ichida neoliberalizmg’a asoslang’an nemis nazariyotchisi, G’FRning’ siyosiy va davlat arbobi Lyudvig’ Erҳard (1897-1877) yaratg’an nazariya «ijtimoiy yo’naltirilg’an bozor xo’jalig’i»ning’ asosini tashkil etadi. U o’z nazariyasini yaratdi va uni G’FRda kanstler Adenauer davrida amalg’a oshirdi ҳam. Bu nazariyaning’ asosiy qoidalari quyidag’ilardan iborat: erkin baҳolarning’ zarurlig’i, erkin raqobat, talab va taklifning’ muvozanati, iqtisodiyotning’ muvozanati; davlat bozor xo’jalig’ida shu shartlarni kafolatlashi va uning’ ijtimoiy yo’naltirilg’an rivojlanishini ta’minlashi kerak. Bu G’’oyalar L.Erҳardning’ 1956 yilda chop etilg’an «
Download 24.21 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling