Reja: 1 Vaboning alomatlari va belgilari qanday?

VABO (XOLERA) — ALOMATLARI, SABABLARI, YUQISHI, TASHXIS, DAVOLASH, OLDINI OLISH

Reja:

• 
  1 Vaboning alomatlari va belgilari qanday?
  
• 
  2 Vabo qo’zg’atuvchisi va kasallikning yuqishi
  
• 
  3 Vaboning xavf omillari
  
  • 
    3.1 Boshqa xavf omillari
    
• 
  4 Vabo kasalligi yuqumlimi?
  
• 
  5 Vaboning inkubatsion davri
  
• 
  6 Vaboning yuqumli davri
  
• 
  7 Qaysi shifokorlar vabo kasalligini davolashadi?
  
• 
  8 Vabo kasalligini tashxislash
  
• 
  9 Vaboni davolash
  
  • 
    9.1 Vaboda yo’qotilgan suyuqlik o’rnini tiklash bo’yicha JSST tavsiyalari
    
  • 
    9.2 Vaboga qarshi antibiotiklar
    
• 
  10 Vaboni oldini olish mumkinmi?
  
• 
  11 Vabo yakuni qanday?
  

Vabo — o’tkir infektsion kasallik bo’lib, vabo vibrioni (Vibrio cholere) bakteriyalari tufayli rivojlanadi va odatda og’riqsiz va suvsimon ich ketishiga olib keladi. Ba’zi bemorlarda ich ketishi shunchalik jiddiy bo’ladiki, natijada o’g’ir suvsizlanish rivojlanadi va u hatto o’limga ham olib kelishi mumkin. Ko’p odamlar vabo vibrionini bakteriyalar bilan ifloslangan oziq-ovqat yoki suv iste’moli natijasida yuqtirib olishadi. Alomatlar yengil bo’lishi mumkin bo’lsa-da, ba’zi avval sog’lom bo’lgan odamlarda bakteriyani yutganlaridan so’ng 1-5 kun o’tib kuchli ich ketishini rivojlanadi. Vabo tez tibbiy yordam talab qiladi. Bemor hayotini saqlab qolishda gidratatsiya (og’ir hollarda vena ichiga) va antibiotiklar muhim o’rin tutadi.
JSST ma’lumotlariga ko’ra, yiliga taxminan 1,4 — 4,3 mln. kishi vabo kasalligiga chalinadi va o’lim darajasi qariyb 28,000-142,000 kishini tashkil qiladi. Vabo kasalligiga chalingan 10 nafar kishidan faqat bittasi odatiy alomatlar va belgilarni namoyon qiladi.
Vabo qo’zg’atuvchisi birinchi bo’lib 1854 yilda olim Filippo Pachini tomonidan ajratib olingan, lekin bakteriya 30 yil o’tib, mustaqil ishi davomida Robert Kox tomonidan aniqlangach va unga qarshi kurashish choralari kashf qilingach keng tanildi.