Режа: абсорбция нима фазалар тўҒрисидаги мувозанат суюқлик ютувчининг сарфи


Газларнинг суюқ ҳолатдаги абсорбентлардаги эрувчанлиги қуйидаги омилларга боглиқ бўлади


Download 52.71 Kb.
bet2/2
Sana26.06.2023
Hajmi52.71 Kb.
#1656132
1   2
Bog'liq
Абсорбция жараёни

Газларнинг суюқ ҳолатдаги абсорбентлардаги эрувчанлиги қуйидаги омилларга боглиқ бўлади:
1) газ ва суюқ фазаларнинг физикавий ва кимёвий хоссалари;
2) температура;
3) газнинг аралашмадаги босими.
ФАЗАЛАР ЎРТАСИДАГИ МУВОЗАНАТ
Фазалараро мувозанат. Абсорбция жараёнида суюқлик тарки-бидаги газнинг миқдори суюқлик ва газнинг хусусиятига, босим, температура ва газ фазасининг таркибига боглиқ. Суюқлик билан бирор газ аралашмасининг ўзаро таъсири натижасидатақсимланувчи компонент А ташувчи компонент В ёрдамида суюқликда эриганбўлса, фазалар қоидасиг амувофиқ компонентларнинг сони ва эркинлик даражаси учга тенг бўлади. Демак, газ-суюқлик системасида икала фазанинг температураси, босими ва концентрацияси ўзгариши мумкин. Шунинг учун ўзгармас температура ва умумий босимда мувозанат ҳолатдагига знинг парциал босими (ёки унинг концентрацияси) билан суюқ фаза таркибининг ўзаро богланиши бир хил бўлади. Бу боғланиш Генри қонунн билан ифодаланиб, эриганга знинг парциал босими эритмадаги унинг моль қисмига пропорционалдир:

Суюқликдаги газнинг эрувчанлиги (ютилган компоненти А) маълум температурада унинг суюқлик юзасидаги парциал босимига пропорционалдир:

бу ерда РА— мувозанат ҳолатидаги эритмада концентрацияси хА бўлган ютилаётган газнинг парциал босими;
х* — эритма даги газнинг концентрацияси (моль ҳисобида), бу газ билан суюқлик фазалари мувозанатлашганда ютилаётган компонентнинг парциал босими РА га тенг;
Е — пропорционаллик ёки Генри коэффициенти.
Генри коэффициентининг миқдори берилган газ учун ютаётган суюқлик ва газнинг таркибига, температурасига боғлиқ бўлиб, системанинг умумий босимига боглиқ эмас. Е нинг температурага боглиқлиги қуйидаги тенглама билан аниқланади:



СУЮҚЛИК ЮТУВЧИНИНГ САРФИ.
Идеал суюқликлар учун ҳар хил температурада концентрациянинг босим билан ўзаро богланиши Р — дсдиаграммада тўгри чизиқ кўринишида Генри коэффициентига тенг бўлган оғма чизиқлар орқали тасвирланади. 1-расмга ва (3) тенгламага мувофиқ, температура ортиши билан Генри коэффициентининг миқдори (бир хил шароитда) ортади, (2) тенгламага мувофиқ эса газнинг суюқликдаги эрувчанлиги камаяди.
Газ аралашмасидан ажратиб олинаётган компонентнинг моль улуши уА ва системадагиумумий босим РА бўлганда, парциал босим РА Дальтон қонуни бўйича қуйидаги боғланиш орқали ифодаланади:

РАнинг қийматини тенгламага қўйсак:

ёки Генри қонуни қуйидаги кўринишига бўлинади:

тенглама берилган газ аралашмасидаги компонент билан Шу компонент суюқлик фазаларининг ўзаро боғланишини координата бошидан маълум бурчак остида ўтувчи тўгри чизиқ орқали ифодалайди. Ҳосилбўлган тангенс бурчакнингкатталигисистемаларнинг температура вабосимигабоғлиқ. Босим ортишива температура камайиши билан бурчак қиймати ҳам камаяди. Шундай қилиб, суюқликдагигазнингэрувчанлигибосимнингортишиватемпературанингкамайишибиланкўпаяди. Агарсуюқлйкбилан газ аралашмаларимувозанатдабўлса, у ҳолда Генри қонунигамувофиқ, газ аралашмаларидагиҳарбир компонент алоҳидааниқланади. Генри қонуни критик температу-расисуюқликтемпературасиданюқорибўлган газ эрит,малариучунвафақатгина идеал эритмаларучунқўлланилишимумкин. Шунингучунўтасуюлтирилган реал эритмаларўзхусусиятларибўйича идеал эритмаларгаўхшашбўлганиучун, улар ҳам Генри қонунигабўйсунади.
Генри қонунигаасосан, яхшиэрийдигангазларнингэритмадагиконцентрациялариюқорибўлсаҳам, уларнингсуюқликдагиэрувчанлигикамбўлади.
Генри қонунигабўйсунмайдиган система-ларда тенгламадаги тақсимланиш коэффициенти т ўзгарувчан бўлиб, мувозанат чизиги эгри чизиқ кўринишида бўлади ва тажрибада олинган қийматлар бўйича аниқланади.
Моддий баланс.
Фазалар сарфини аппаратнинг баландлиги бўйича ўзгармас деб ва ютилаётган газнинг миқдорини нисбий моль концентрацияда қабул қиламиз.
Моддий баланс тенгламаси:






Download 52.71 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling