Reja: am signallarni olish usullari. Diodli amplituda modulyatori. Balansli modulyatsiya. Bir polosali modulyatsiya. Uzluksiz (analog) modulyatsiyalangan signallarni detektorlash. Amplitudasi modulyatsiyalangan signallarni detektorlash

Reja: am signallarni olish usullari. Diodli amplituda modulyatori. Balansli modulyatsiya. Bir polosali modulyatsiya. Uzluksiz (analog) modulyatsiyalangan signallarni detektorlash. Amplitudasi modulyatsiyalangan signallarni detektorlash

5-ma’ruza AM signallarni xosil qilish va detektorlash.

Reja:

• 
  AM signallarni olish usullari. Diodli amplituda modulyatori.
  
• 
  Balansli modulyatsiya.
  
• 
  Bir polosali modulyatsiya.
  
• 
  Uzluksiz (analog) modulyatsiyalangan signallarni detektorlash.
  
• 
  Amplitudasi modulyatsiyalangan signallarni detektorlash.
  
• 
  Amplituda detektorining kvadratik rejimda ishlashi
  

5.1 AM signallarni olish usullari

AM signallar odatda yarim o‘tkazgich diod, tranzistor yoki elektron lampalardan nochiziqli element sifatida foydalanish orqali olinadi.

5.2. Diodli amplituda modulyatori

Bir taktli diodli AM modulyator sxemasi 4.7-rasmda keltirilgan.

5.1-rasm. Diodli amplituda modulyatori sxemasi
Diod VAXsini ikkinchi darajali polinom bilan approksimatsiya qilamiz, ya’ni
unga tashuvchi va modulyatsiyalovchi signallar yig‘indisi ta’sir etadi. Dioddan o‘tayotgan tokni aniqlaymiz
Bu umumiy tok spektridan , va chastotali tebranishlarni parallel kontur yordamida ajratib olamiz. Parallel kontur o‘tkazish polosasi AM signal spektriga mos bo‘lishi kerak. Parallel kontur yuklama vazifasini bajaradi, uning ekvivalent qarshiligini o‘tkazish polosasida doimiy deb hisoblab, undagi kuchlanish ni aniqlaymiz. Konturdagi kuchlanish bo‘lib, amplitudasi modulyatsiyalangan bo‘ladi
(5.3) ifodada ni qavs tashqarisiga chiqaramiz
(5.4) ifodada
deb belgilab, quyidagini hosil qilamiz
4.3.2. Tranzistorli amplituda modulyatori

AM signallarni olishda tranzistorli modulyatorlar modulyatsiyalovchi signal aktiv elementlarning qaysi uchlari orasiga berilganiga qarab farqlanadilar.

• 
  Tashuvchi signal va modulyatsiyalovchi signal bipolyar tranzistorning baza-emitter oralig‘iga berilgan bo‘lsa, baza modulyatsiyasi deb ataladi.
  
• 
  Tashuvchi signal baza-emitter oralig‘iga va modulyatsiyalovchi signal kollektor-emitter oralig‘iga berilgan bo‘lsa kollektor modulyatsiyasi deb ataladi.
  
• 
  Tashuvchi signal baza-emitter oralig‘iga, modulyatsiyalovchi signal bir vaqtning o‘zida baza-emitter va kollektor-emitter oralig‘iga berilsa bunday modulyatsiya murakkab modulyatsiya turi hisoblanadi.
  

Tranzistorli baza modulyasiyali AM modulyatori sxemasi 4.8-rasmda keltirilgan.

5.2-rasm. Tranzistorli baza modulyasiyali AM modulyatori sxemasi
Tranzistorning VAXi uchinchi darajali polinom bilan approksimasiya qilingan bo‘lsin:
Tranzistorli baza modulyasiyali AM modulyator kirishiga past chastotali u1 va u2 yuqori chastotali tashuvchi berilsin:
Tranzistorli baza modulyasiyali AM modulyatorning chiqish konturining rezonans chastotasi quyidagi shartga bo‘ysunsin
Tranzistorning baza emitter kuchlanishi uchta kuchlanishning yig‘indisi – Ec siljish kuchlanishi, u1 va u2 kuchlanishlari:
(5.11) ifodaga (5.8) va (5.9) ifodalarni olib borib qo‘yamiz va (5.11) ni quyidagi kurinishda yozish mumkin:
(5.12) ifodani (5.8) ifodaga olib borib qo‘ysak tranzistorning kollektoridan oqib o‘tayotgan tokni aniqlaymiz:
(5.13) ifodani qovuslarini ochib tashlasak 13 ta tashkil etuvchidan iborat kollektor tokini xosil qilamiz. Bu kollektor tokini spektri 5.3 rasmda keltirilgan.
5.3-rasm. Tranzistorli baza modulyasiyali AM modulyatori kollektor tokini spektri