Reja: Aminokislotalarni sanoat miqyosida ishlab chiqarishning
Download 140.09 Kb.
|
Aminokislatarni ishlab chiqarish usullari
|
Aminokislotalarni ishlab chiqarish usullari REJA: 1.Aminokislotalarni sanoat miqyosida ishlab chiqarishning istiqbollari 2. Aminokislotalarni kimyoviy sintez asosida ajratib olish 3. Oqsil gidrolizatlaridan aminokislotalar ajratib olish 4. Mikrobiologik uslubda aminokislotalar ajratib olish 1. Aminokislotalarni sanoat miqyosida ishlab chiqarishning Istiqbollari hozirgi paytda butun dunyoda aminokislotalarni sanoat miqyosida ishlab chiqarishga alohida e`tibor berilmoqda. Aminokislotalarni yyetarli miqdorda ishlab chiqarish ular asosida hayvonlar uchun yem-oziqa va insoniyat uchun oziq-ovqat mahsulotlari tayyorlashning cheksiz imkoniyatlari paydo bo`ldi. Ratsion tarkibida u yoki bu aminokislotaning, ayniqsa almashinmaydigan aminokislotalarning yetishmasligi yoki umuman bo`lmasligi organizmning o`sishi va rivojlanishiga o`ta salbiy ta`sir ko`rsatadi. Almashinmaydigan aminokislotalar jumlasiga: arginin,gistidin, lizin, leysin, izoleysin, serin, treonin, metionin, triptofan, fenilalaninlar kiradi. Hayvon ratsioni tarkibi ga yetishmaydigan aminokislotadan foizning juda kam miqdor- dagi ulushini qo`shib berish yem-oziqa oqsilini oziqa qimmatini 2 martaga oshiradi. Jahonda hozirgi kunda sanoat miqyosida aminokislotalarni ishlab chiqarish 400 ming tonnadan oshib ketdi. Har yili jahonda 220 ming t glutamin kislota, 160 ming t metionin, 50 ming t lizin, 7 ming t glitsin, 100-200 ming t triptofan ishlab chiqarilmoqda. yem-oziqa va oziq-ovqat mahsu lotlari ishlab chiqarishda leysin, izoleysin, prolin, treonin va boshqa aminokislotalarga bo`lgan talab yuqori (130 ming t) bo`lishiga qaramay, bu aminokislotalar kamroq miqdorda ishlab chiqarilmoqda. Bugungi kunda jahon amaliyotida ishlab chiqariladigan jami aminokislotalarning 60% mikrobiologik uslubda ishlab chiqarilmoqda. Kelajak istiqbolda L-aminokislotalar ishlab chiqarish ning mikrobiologik uslubi yanada keng quloch yoyadi. Bu uslubda aminokislotalar ajratib olish boshqa uslublarga qara ganda texnik-iqtisodiy jihatdan ancha qulay, hamda bu uslub bir sanoat korxonasining o`zida individual aminokislotalarni yuqo- ri tozalikda, shuningdek ularni ham oziq-ovqat, ham yem- oziqa, ham tibbiy maqsadlarda ishlatish mumkin bo`ladi. Bugungi kunda metionin, glutamin kislota, lizin, triptofan, treonin, glitsin va qator boshqa aminokislotalarning D, L-shakllarini sanoat miqyosida ajratib olish ishlari yo`lga qo`yilgan. Zamonaviy texnologiyalar individual aminokislotalarni juda yuqori samara bilan hamda, yuqori darajadagi kimyoviy tozalikda ishlab chiqarish imkonini beradi. Lekin bu uslubning kamchiligi shundaki, olinadigan mahsulotni ko`p tonnali miqdorda ishlab chiqarishni yo`lga qo`yib bo`lmaydi. Odatda yem-ozi- qa va oziq-ovqat maqsadlarida ajratib olinadigan aminokislota- lar faqat L-shaklda bo`lishi shart. Mikrobiologik uslubda ishlab chiqariladigan aminokislotalar rasemat holatda, ya`ni mahsulot tarzida ajratib olingan aminokislotalarning D, L –shakllarini aralashmalaridan iborat bo`ladi. Bu aminokislotalar aralashmasi- dan L-shakllarini ajratib olish juda murakkab jarayon shakldagi aminokislotalarning bo`lishi maqsadga muvofiq hisoblanadi, hamda bu ishni amalga oshirish ancha qimmatga tushadi. Tayyor va hayvon organizmi tomonidan o`zlashtirilmaydi, ularning mahsulot tarkibida D- emas, chunki ular odam ba`zilari esa organizm uchun zaharli bo`ladi. Bu qoidadan glitsin vametionin mustasno bo`lib, glitsinning optik izomeri yo`q, metioninning har ikkala izomeri ham odam va hayvonlar tomonidan bir xil o`zlashtiriladi. Download 140.09 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|