Reja: Analizning fizik-kimyoviy usullari


III. OPTIK SPEKTROSKOPIYA ASOSLARI


Download 1.84 Mb.
Pdf ko'rish
bet2/2
Sana04.02.2023
Hajmi1.84 Mb.
#1164372
1   2
Bog'liq
11 mavzu Xromatografik usullar

III. OPTIK SPEKTROSKOPIYA ASOSLARI. 
Optik analiz usullarida aniqlanayotgan moddani fizik yoki fizik–kimyoviy 
xossalari (matematik yoki grafik bog`liqligi) o`rganiladi. 
Elektromagnit nurlarning yutilishi molekulalarning umumiy xossasi 
hisoblanadi, ammo yutilish hodisasi tanlash xususiyatiga egadir, ya`ni 
ma`lum to`lqin uzunligidagi nurlar molekula tomonidan kuchli yutilishi 
mumkin, boshqa to`lqin uzunligidagi nurlar esa kuchsiz yoki butunlay 
yutilmasligi mumkin. 


OPTIK ANALIZ METODLARINING 
SEZGIRLIGI


Elektromagnit nurlarning asosiy tavsifi bu to`lqin 
uzunligi λ yoki tebranmasi ν (ko`pincha 
tebranmani o`rniga to`lqin soni ν ishlatiladi). 
Elektromagnit spektr bu – elektromagnit 
nurlanishning har xil to`lqin uzunligidir. 
Spektrofotometriyada ultrabinafsha (UB), 
ko`rinadigan va infraqizil (IQ) elektromagnit 
spektrlarning soxalari ishlatiladi.



• IQ nurni yutilishi molekulani tebranma va 
aylanma energiyasini o`zgarishiga olib keladi. 
UB va ko`rinadigan spektrlarning yutilishi 
elektronlar energiyasining o`zgarishiga ham olib 
keladi, natijada valent elektronlari asosiy 
holatdan qo`zg`algan holatga, ya`ni yuqori 
energetik pog`onaga o`tadi. Molekulalar ma`lum 
bir nurlarni yutgandan keyin ularning energiyasi 
ortadi va pastki energetik pog`onadan (Ye
0

yuqori energetik pog`onaga (E*) o`tadi .


Molekulaning eng pastki Ye0 elektron holati –asosiy holat, Ye*-
esa qo`zg`algan holat deyiladi.
∆EqE*-E0=hν=h*s/λ 
Ye*>E0-yutilish 
Ye*∆E=hν-foton energiyasi e,v
λ-to`lqin uzunligi, nm. 
Bunda : νqs/λ-chastota, bir sekundda sodir bo`ladigan tebranishlar 
soni, sek¯¹;
Ν=1/λ-to`lqin soni ,1sm masofaga to`g`ri keladigan uzunliklar 
soni, sm¯ˡ 
h-Plank doimiysi
s-yorug`likning bo`shliqdagi tezligi (3*10¹ºsm/sek)


4. Atom-emission spektroskopiya usuli
Bu usul 1860-yilda Kirxgoff va Bunzen tomonidan tavsiya 
qilingan. Atom-emission analiz usuli alanga, elektr yoyi 
yoki uchqunida bug’latilgan va qo`zg`atilgan atomlarning 
chiqarish spektrlarini o`rganishga asoslangan. 
Qo`zg`atilgan atom yoki ionlar o`z-o`zidan asosiy 
energetik holatga o`tadi,bu vaqtda zarracha chastotasi 
bo`lgan nur chiqaradi. Bu nur spektrografda spektrga 
ajratiladi. Hosil bo`lgan spektrdagi «analitik chiziqlar» 
deb ataladigan chiziqlarning o`rni bo`yicha sifatiy va 
uning intensivligi bo`yicha miqdoriy emission analiz 
amalga oshiriladi. 




E’TIBORINGIZ UCHUN 
RAHMAT !

Download 1.84 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling