Reja Asosiy tushuncha va ta’riflar. Ma’lumotlarni tasvirlash ifodalash

Nazorat savollari
1. Ma’lumotlar tuzilmasi deganda nimani tushunasiz?
2. Ma’lumotlarni tasvirlash bosqichlarini keltirib o‘ting.
3. Ma’lumotlar tuzilmasiklassifikatsiyasi vafoydalanuvchi dasturidagi klassifikatsiyasi qanday?
4. Ma’lumotlar tuzilmasini operativ va tashqi xotiradagi klassifikatsiyasi.
5. Qanday ma’lumotlar dinamik yoki statik turdagi ma’lumotlar tuzilmasi deyiladi?
6. Ma’lumotlarning qanday toifalarini bilasiz?
7. Butun toifadagi ma’lumotlar ustida qanday amallarni bajarish mumkin?
8. Ma’lumotlarning bul toifasida qanday amallar mavjud?
9. CHAR toifasining tuzilmasi qanday?Belgili toifadan qanday amallarni bajarish mumkin?
10. Ko‘rsatkichli toifa ma’lumoti yordamida nimani hisoblash mumkin?
11. Ma’lumotlarning sanaladigan toifasi degani nima?
12. Struktura toifasi qanday beriladi?
Asosiy adabiyotlar.

1. 
   Data structure and algorithms. Made easy guide. Fast track student edition. 2014. Chapter 1,2,3.
   

https://play.google.com/books/reader?id=jnnCAwAAQBAJ&printsec=frontcover&output=reader&hl=ru&pg=GBS.PA8

2. 
   AdamDrozdek. Data structure and algorithms in C++. Fourthedition. 2013. Chapter1
   
3. 
   SedjvikRobert. Fundamentalnыye algoritmы na S++. 2001. Glava 3,4.
   
4. 
   StefanR.Devis. C++ dlya chaynikov. 2003, Dialektika. Glava 8, 9.
   
5. 
   DinmanM.I. C++ osvoynaprimerax. SPb. BXV-Peterburg. 2006. Glava 2.2
   
6. 
   O.J.Dahl, E.W.Dijkstra. Structured programming. Academik press. NewYork and London. 1972. Chapter2.
   

.
Statik ma’lumotlar tuzilmasi haqida tushuncha
Kalit so’zlar: statik ma’lumotlar tuzilmasi, tuzilma uzunligi, xotira, massivlar, matrisalar, strukturalar, funksiyalar

Ma’lumotlar tuzilamasi (MT) ni dasturda ifodalashning 2 ta usuli mavjud:

1. 
   Statik MT. Bunday tuzilmalar uzunligi (elementlar soni) oldindan aniqlangan bo’ladi va dastur bajarilish mobaynida o’zgarmas hisoblanadi. Elementlar orasidagi munosabatlar ham o‘zgarmas bo’ladi. Bunday tuzilmalar elementlar soni ma’lum va o’zgarmas bo’lgan masalalarda yaxshi qo’l keladi. Statik tuzilma elementlariga qanday qiymat berilsa berilaveradi, ammo tuzilma uchun ajratilgan xotira xajmi o’zgartirilmaydi.
   
2. 
   Dinamik MT. Bu tuzilmalar elementlar soni oldindan ma’lum bo’lmagan xollarda qo’llaniladi. Bunda elementlar soni dastur bajarilishi mobaydina o’zgaruvchan hisoblanadi. Ammo imkoni bo’lsa, dasturchi xotirada ziddiyatlarga duch kelmaslik uchun tuzilma o’lchamini oldindan aniqlasa ham bo’ladi.
   

Quyida statik va dinamik tuzilmalar qiyosi keltirilgan.

Dinamik tuzilmalar	Statik tuzilmalar
Elementlar xotirada tarqoq xolda joylashishi mumkin.	Elementlar xotiraja ketma-ket yachseykalarda joylashadi.
Elementlar soni cheklanmagan. Ajar xotirada fizik joy mavjud bo’lsa, element kiritilishi mumkin.	Elementlar soni cheklangan. Dastur bajarilishi mobaynida tuzilma uzunligini o’zgartirib bo’lmaydi.
Tuzilma elementlarida indeks degan tushuncha yo’q. Tuzilmaning istalgan joyiga element kiritish va o’chirish amallari oson bajariladi. Lekin ba’zi amallar qiyin bajariladi. Chunki elementlar orasida qat’iy ketma-ketlik mavjud.	Tuzilmada indeks degan tushuncha mavjud. Shu sababli saralash amalini bajarish oson. Lekin eng og’ir holatni olib qaraydigan bo’lsak, tuzilma boshiga yangi element kiritish va o’chirish amalini bajarish noqulay.

Statik MT ga quyidagilarni kiritish mumkin:

1. 
   Massivlar
   
2. 
   Yozuvlar
   
3. 
   Jadvallar