Режа: Аудиторлик фаолиятида хато ва хатарнинг баҳоланиши Ички назоратни баҳолаш аудиторлик фаолиятида хато ва хатарнинг баҳоланиши

Тест ўтказилгандан сўнг олинган ҳақиқий натижаларни умумийлаштириш

Оборот активлари баланс бўлимининг моддалари	Дастлабки ҳисоб-китоб қилинган ҳато ва тушириб қолдиришларнинг сўнги миқдори		Тест натижасида аниқлаб олинган ҳақиқий хато
	Энг паст чегара	Энг юқори чегара
Нақд пул маблағлари Дебиторлар (-) Моддий қийматликлар заҳироаси Жами	4000 33000 55100 92100	8000 66000 110200 184200	3058 58682 173460 235200

Тўртинчи босқич. Тест ўтказилаётган жами обoектда бўлган хато ва тушириб қолидиришлар умумийлаштирилади. Мисолимиздаги (7-жадвал) “Жорий ативлар” баланс бўлими бўйича бўлган ҳақиқий хатонинг умумий миқдори 235200 сўмни ташкил этган.
Бешинчи босқич. Ҳақиқий хатонинг умумий миқдори (235200 сўм) биринчи босқичда дастлаб аниқлаб олинган сўнгги миқдори (92100 дан 184200 гача) билан қиёсланади. Ҳақиқий хатонинг умумий миқдори дастлаб аниқланган чегаранинг энг кўп миқдордаги ортиқча бўлган муносабати билан мижоз ҳисоботининг ва айниқса баланснинг ишончли ва холисоналиги аудитор томонидан гумон остига олинади.
Бундан ташқари, нақд пул маблағлари счёти бўйича ҳақиқий хато миқдори эхтимол қилинган хатонинг энг паст чегарасидан оз. Бинобарин, аниқланган хато ва тушириб қолдиришлар номоддийдир ва мазкур счёт бўйича ҳақиқий хато, эҳтимол тутилган миқдорнинг энг паст ва энг юқори чегараларида жойлашган. Ушбу счёт бўйича берилган маoлумотларнинг ишончлийлигини аниқлаш учун қўшимча маoлумот тўпланади. Моддий қийматликлар заҳираси счёти бўйича ҳақиқий хато миқдори сўнги миқдорнинг энг юқори чегарасидан ортиқчадир. Аниқланган хатоларнинг моддийлик даражасини белгилаб олиш учун аудитор ўз харакатларини айни шу майдонда кучайтириши керак. Ушбу счёт бўйича берилган ҳисоботнинг дастлабки маoлумотлари ҳақиқатга тўғри келмаслиги қайд этилади ва ҳисоботга ўзгартиришлар киритилиши талаб этилади. Аниқланган камчиликлар маoмурият томонидан тан олинмаган тақдирда аудитор ҳисоботнинг ишончли эканлиги тўғрисида номуносиб фикрни хулосасида билдиради.
Аудитор фаолиятининг режалаштиришдаги бошқа таркибий қисмлари сифатида аудитор таваккалчиликни баҳолаш ва маoлумот базасини аниқлаш амаллари ҳисобланади.
Аудитор таваккалчилиги ва бизнес (тадбиркорлик фаолияти) таваккалчилигини фарқлаш мақсадга мувофиқдир.