2.Axborot hususiyatlari va unga ta’sir etuvchi omillar.
Axborot maxsulotning har ikki xususiyatiga: iste’mol qiymatining mavjudligi (foydaliligi, qadr-qimmati) va qiymatiga(ya’ni ijtimoiy mehnatning ayrim sarfiga) ega bo‘ladi.
Axborot va tovarlar sifatidagi buyum-narsalar ob’ektining umumiy va farqli xususiyatlari mavjud.
Bu ob’ektlarning odatdagi mahsulot va moddiy zahiralar bilan quyidagi bog‘liqligi bor:
ularga iste’mol so‘rovi mavjud;
ular mulkiy ob’ektlardir, ya’ni ularga ega bo‘lish, foydalanish va egalik qilish mumkin;
ular aniq ishlab chiqaruvchilar (ta’minotchilar)ga ega;
ular qiymat va tegishli narxga ega; ular turli Shart-sharoitlarda etkazib berilishi mumkin.
Biroq axborot zahiralari va texnologiyalarning o‘zaro bir qator jiddiy farqlari mavjudki, ular qatoriga quyidagilar kiradi: cheklanmagan miqdorda sotish; amaliy jihatdan yo‘q qilib bo‘lmaslik; aniq foydalanuvchilar Shart-sharoitlariga invidual moslash zaruriyati (umumtizimli paketlardan tashqari); ob’ektlarni muallif hamrohligida etkazib berish majburiyati; nafaqat foydalanish, balki ikkilamchi tirajlashga ham turli cheklanmalar qo‘yish imkoniyati; mualliflik yoki ta’minotchilik xuquqlariga rioya qilishni identifikatsiyalash (bir xillashtirish)ning murakkabligi; takrorlanuvchi ob’ektlarning ko‘pligi. Turli o‘xshash vazifalarni bajaruvchi mahsulotlardan farqli ravishda, axborot bir aniqlikni turlicha aks ettirishi mumkin. Masalan, qishloq xo‘jaligi maxsulotlari uchun biror bir mahsulotning miqdori haqida Yakuniy axborotning bir necha variantlari taklif etilishi mumkin; bilvosita axborotning foydaliligi; foydalanish natijasida qadrsizlanish. Chindan ham, ma’lumotlar bilan tanishib, ulardan ayrimlarining talabga javob bermasligiga ishonch hosil qilib, harid haqidagi taklifni qondirish to‘g‘ri bo‘ladi.
Axborotning qadrliligi aniqlik darajasi oshgani sayin yoki xabar qilinayotgan va aniq natijalar o‘rtasidagi farq kamayganda tez ko‘tariladi. To‘liqroq va ishonchli axborot to‘g‘ri qarorni qabul qilishni ta’minlaydi. 6
Do'stlaringiz bilan baham: |