Reja: Axloqiy tarbiya to’g’risida tushuncha va uning mazmuni maktablarda axloqiy tarbiyani amalga oshirish yo’llari. E’tsetik tarbiya to’g’risida tushuncha. E’tsetik madaniyatning asosiy tarkibiy qismlari

www.arxiv.uz

Reja:

1. 
   Axloqiy tarbiya to’g’risida tushuncha va uning mazmuni.
   
2. 
   maktablarda axloqiy tarbiyani amalga oshirish yo’llari.
   
3. 
   E’tsetik tarbiya to’g’risida tushuncha.
   
4. 
   E’tsetik madaniyatning asosiy tarkibiy qismlari.
   
5. 
   Xuquqiy tarbiyaning tibbiyotda tutgan o’rni.
   

Axloqiy tarbiyaning mazmuni.
SHaxsning jamiyat va Vatanga, mexnatga, kishilarga, o’z xulqiga munosabatlarini quyidagicha tekshirish mumkin.

1. 
   Jamiyatga,Vatanga muxabbat va sadoqatni tarbiyalash.(xodisa ”Vatanni sevmoq iymondandur” deb bejiz aytilmagan)
   
2. 
   Mehnatga axloqiy munosabatni tarbiyalash (mehnat yashash manbai)
   
3. 
   Atrofdagi kishilarga axloqiy munosabatda shaxsning jamoatchilik va ko’pchilik (munosabatlarini) manfaatlarini o’z shaxsiy manfaatlaridan utsun qo’yish.
   
4. 
   SHaxsning o’ziga, o’z xulqiga axloqiy munosabatini tarbiyalash bu o’quvchini o’z-o’zini ongli intizom ruxiy tarbiyalashga o’rgatishdan iboratdir, intizom axloqiy norma bo’lib, shaxsning fuqarolik qiyofasini belgilaydi.
   

Quyidagi intizom normalariga ko’niktirish hosil qilish kerak.
1.Qabo’l qilingan intizom qoidalariga o’qitishda, mehnatda, bo’sh vaqtlarda rioya qilishga e’xtiyoj sezish.
2.O’z-o’zini nazorat qilish va o’z xulqini idora qilish .
3.Jamoada tartib bo’zayotgan, intizomsizlik qilayotgan shaxslarga qarshi faol ko’rashish.
Intizom asosida ong yotadi, uni iroda boshqaradi.Ongli intizomni ta’minlaydigan qatiylik, tashabbuslik, mutsaqillik, o’zini tuta bilish,uyushqoqlik, irodaviy sifatlardir.Ongli intizom vijdon va rotsguylik bilan bog’liq.
Maktabda axloqiy tarbiyani amalga oshirish yo’llari.
Maktabda axloqiy tarbiya berishda xilma-xil usullar qo’llaniladi:

1. 
   Axloqiy tarbiya o’qish jarayoni bilan birga olib boriladi.
   
2. 
   Axloqiy tarbiya jarayonining muvaffaqiyatliligi o’quvchilar va o’qituvchila jamlasining saviyasiga bog’liq.
   
3. 
   Tarbiyaviy ishlar rejali hamjixatli olib borilishi kerak.
   
4. 
   Maktablarda ijobiy e’motsional sharoit yaratilishi kerak.
   
5. 
   Barcha o’quvchilarning yagona tartib qoidaga rioya qilish lariga e’rishish kerak.
   
6. 
   Axloqiy tarbiyada ongli tushunchalarni shakllantirishda tushuntirish, o’qitish,suhbat, munozara, lektsiya,Rag’batlantirish, jazolashdan foydalaniladi.
   
7. 
   Axloqiy odatni shakllantirishda mashqning tutgan o’rni.
   
8. 
   Tarbiyaviy soatlar “Odobnoma” darslari.
   
9. 
   Mehnat ilg’orlari, ilm fan xodimlari,mehnat va urish faxriylariva atoqli kishilar bilan uchrashuvlar tashkil qilish .
   
10. 
    Turli tuman tadbirlar o’tkazish (olimpiada, fetsival,musobaqa, televizion peredachalar ko’rish ma’rifatnoma, otalar so’zi aqlning ko’zi ko’rsatuvlarini ko’rishni tashkil qilish .
    
11. 
    Dars jarayonida sinfdan va maktabdan tashqari mashg’ulotlar sharq qadriyatlari va milliy an’analar aks e’tgan qur’on, hadis,Odobnoma,hikmatnoma,Qobusnoma va boshqalarni o’qish lozim bo’ladi.
    

Ta’li va tarbiyani ajratib bo’lmaydi.Kelajagimiz taraqqiyoti kelgusi yosh avlodning har tomonlama etuk, bilimli, ongli, tadbirkor, yuksak axloqli bo’lishiga bog’liqdir.
Vatanparvarlik, milliy g’ururi,fidoiylik, o’z xalqi tarixi,uning madaniyati bilan faxrlanish insonga hurmat e’xtirom shularning hammasi inson ma’naviyatiga borib taqaladi.Ma’naviyat e’sa bugungi kunda e’rishgan mutsaqiligimizning poydevori, tayanchi hisoblanadi.Bizning o’tgan buyuk ajdodlarimiz______________ham ana shu tuyg’u bilan yashaganlar.
Demak yoshlarni vatanparvarlik ruxida tarbiyalash ishi avvalo ularni milliy qadriyatlarimizni hurmat qilish dan,o’zligimizni kimligimizni anglashni o’rganishimizdan boshlashi lozim bo’ladi.Ammo shu bilan birgalikda tarbiya borasidagi jaxon tsandartlariga ham e’’tiborni qaratmoq lozim.