Reja: Bixeviorizm maqsadlarini tashqaridan kuzatiladigan xarakatlar bilan ifodalash

Hozirgi paytda bixeviorizm va freydizm ibtidoiy «klassik» shaklidagi o`rnini aniq-ravshan ifodalangan biron-bir farqli belgisi bo`lmagan turli xildagi «sho`ba» oqimlarga (neobixeviorizm, neofreydizm va shu kabilarga) bo`shatib berdi. Ulardagi mexanitsizm va idealizm o`z qiyofalarini juda puxtalik va uddaburrolik bilan niqoblab olishgan. Lekin bu oqimlar tashqi qiyofasini o`zgartirgan bo`lsalarda, o`zlarining ideologik ko`rsatmalari xarakterini saqlab qolgandir.

Geshtaltpsixologiya (nemischa so`zdan olingan bo`lib, bir butun shakl, obraz, struktura degan ma`noni anglatadi). Bu chet el psixologiyasining eng katta yo`nalishlaridan biri bo`lib, XX asrning birinchi yarmida Germaniyada paydo bo`lgan. Geshtaltpsixologiyaning markaziy muammosi murakkab psixik hodisalarni bir butun yondashuv asosida analiz orqali o`rganishdir. Geshtaltpsixologiyada assotsionizm asosiy o`rinni egallaydi. Assotsionizm insonning psixik xayotini psixikaning aloxida hodisalarining yig`indisi sifatida tushunadi.
Geshtaltpsixologiya insonning oliy psixik funksiyalarini (idrok, tafakkur, xulq-atvor va boshqalar) o`rganishga alohida e`tibor qaratadi. Bu yo`nalishiga kasos solgan olimlar – nemis psixologlari M.Vertxeymer, V.Keller, K. Koffka.
Genetik psixologiya - J.Piaje va uning o`quvchilari tomonidan ishlab chiqilgan ta`limot bo`lib, u inson intelektining kelib chiqishi va ayniqsa yoshlikdagi rivojlanishini o`rgangan.

Induvidual psixologiya – A.Adler tomonidan ishlab chiqilgan. XX asrning 20 yillarida pedagogika va psixokoterapiya sohalarida keng tarqalgan. Differensial psixologiya – (lot. differentia - farq) – individlar va insonlar guruhlari o`rtasidagi psixik farqlarni, va bu farqlarning sabablari hamda oqibatlarini o`rganadigan psixologiyaning sohasi. Tanqidiy psixologiya - XX asrning 60-70 yillarida paydo bo`lgan (K. Xolskapp, U. Xolskamp Osterkamp, P. Kayler va boshqalar) va A.N. Leontiyefning faoliyat nazariyasidan kelib chiqqan psixologiya yo`nalishi . Akmeologiya – tabiiy, ijtimoiy va gumanitar fanlar doirasida paydo bo`lib, insonning yetuklik davridagi rivojlanish qonuniyatlari va mexanizmlarini o`rganadigan fan. Akmeologiya induvidual va ijtimoiy subyektlarning rivojlanishini tabiiy-ijtimoiy va texnik fanlardan olingan bilimlar asosida o`rganadi.