Режа: Фан, техника тараққиёти ва интенсивлаштириш Қишлоқ хўжалигида инновацион фаолиятни ташкил этиш

Инновацион фаолият ва бошқарув нима?

• Инновацион бошқарув- фан-техника тараққиётини бошқариш жараёнлари ва илмий-техник ютуқларни ишлаб чиқаришга жориш этишнинг асосий жиҳатларини қамраб олади.

Qishloq xo'jaligidagi xo'jalik yurituvchi sub'ektlarning innovatsion rivojlanishining o'ziga xos xususiyatlari

• Innovatsiyalar xo’jalik yurituvchi sub’ektlarning moddiy-texnik bazasidagi strategik o’zgarishlarga olib keladi va shuning uchun uzoq muddatli moliyaviy investitsiyalarni talab qiladi.
• agrar sektorning xo'jalik yurituvchi sub'ektlarining investitsion salohiyati jiddiy moliyaviy ahvoli va tabiiy-iqlimiy xavf-xatarlarning yuqori darajasi bilan cheklangan.

• qishloq ishlab chiqaruvchilarining muhim qismi uchun zamonaviy yuqori texnologik uskunalardan samarali foydalanishga imkon bermaydigan ishlab chiqarishning unchalik katta bo'lmagan hajmi xarakterlidir, daromadning nisbatan kam miqdori va kapitalning past darajasi innovatsion texnologiyalarni joriy qilish uchun texnik vositalarning to'liq hajmini olishga imkon bermaydi.
• Shu bilan birga, qishloq xo'jaligidagi ishlab chiqaruvchilar tomonidan olinadigan foydaning kichik miqdori nafaqat ishlab chiqarishning kichik hajmi bilan, balki qishloq xo'jaligi va sanoat mahsulotlari narxlarining muttasil tafovut qilinishi tufayli boshqa tarmoqlar bilan taqqoslaganda qishloq xo'jaligi mahsulotlarini ishlab chiqarish samaradorligining pastligidan kelib chiqadi.

• ikkinchidan, qishloq xo'jaligi korxonalarining xilma-xil xususiyati uning barcha tarkibiy elementlarini mutanosib ravishda rivojlantirishni, ya'ni barcha tarmoqlarda innovatsion texnologiyalardan foydalanishni talab qiladi. Innovatsiyalardan qisman foydalanish korxonalar rivojlanishidagi nomutanosibliklarga olib kelishi mumkin, bu esa o'z navbatida ayrim tarmoqlarning yo'q qilinishiga va ilmiy asoslangan qishloq xo'jaligi tizimlarining ishdan chiqishiga olib keladi.

• Qishloq xo'jaligida innovatsiyalarning past darajasi bilan izohlanadigan yana bir sabab qishloq joylarida malakali ishchi kuchining etishmasligi. Ularga zamonaviy qishloq xo'jaligi texnikasini ishlatish, kompyuter texnologiyalaridan foydalangan holda boshqarish imkonini bermaydi

• Qishloq xo'jaligidagi ishlab chiqaruvchilarning innovatsion faoliyatini cheklovchi yana bir omil qishloq xo'jaligining innovatsion infratuzilmasining juda sust rivojlanganligidir, bu investitsiya jarayonining yuqori qismiga va turli darajadagi davlat boshqaruvining qishloq xo'jaligidagi innovatsiyalarni shakllantirish, ularning tijoratlashtirish va ommaviy tarqalishiga ta'sir etuvchi mexanizmlarining samarasizligiga olib keladi.

• Давлат томонидан фан ва ишлаб чиқаришдаги инновацияларни қўллаб-қувватлаш – қишлоқ хўжалигини бюджет томонидан молиялаштиришнинг энг самарали усулларидан бири ҳисобланади.
• Кўпгина ривожланган мамлакатларда аграр соҳадаги илмий-амалий тадқиқот ишланмалари давлат томонидан тўлиқ молиялаштирилмайди. Аксинча, ишлаб чиқарувчиларнинг илмий-амалий тадқиқот ишланмаларини молиялаштириш орқали уларни жалб этишга эътибор қаратилади. 

• Даниядаги фермерлар уюш­маси қишлоқ хўжалигида ишлаб чиқаришни ривожлантиришда фаол иштирок этади. Улар шу мақсадда ўз жамғармалари ҳисобидан амалий тадқиқотларни қисман молиялаштирадилар. Фермерлар вакили мамлакатнинг илмий-тадқиқот муассасалари фаолият стратегиясини танлаш ва давлат грантлари бўйича қарор қабул қилишда қатнашади.

• Канада ва АҚШда давлат маҳаллий ҳукумат билан ҳамкорликда ҳар бир штатдаги олий таълим муассасаларида фан, таълим ва экстеншн-сервис ривожини таъминлайди, яъни молиялаштиради. Олий таълим масканининг васийлик кенгаши сифатида фермерлар уюшмаси экстеншн-сервис фаолиятига таъсир ўтказиб боради.