Режа: Географияда фанлараро интеграциянинг мақсади


Download 28.83 Kb.
bet2/5
Sana14.12.2022
Hajmi28.83 Kb.
#1001589
1   2   3   4   5
Bog'liq
Geografiyaning boshqa fanlar bilan fanlararo aloqalari

Биология ва география
География ва биология ўртасидаги боғлиқлик, эҳтимол, энг аниқ. Иккала фан ҳам табиатни ўрганади. Бу шунчаки биология тирик организмларга (ўсимликлар, ҳайвонлар, замбуруғлар ва микроорганизмларга) ва географияга - унинг абиотик таркибий қисмларига ( тошлар, дарёлар, кўллар, иқлим ва бошқалар). Аммо табиатдаги жонли ва жонсиз компонентлар ўртасидаги боғлиқлик жуда яқин бўлганлиги сабабли, бу фанларнинг априори боғлиқлигини англатад.Биология ва география чорраҳасида мутлақо янги фан - биогеография шаклланди. Уни ўрганишнинг асосий объекти биогеоценозлар бўлиб, уларда табиий муҳитнинг биотик ва абиотик компонентлари ўзаро таъсир қилади. Бу икки фанни ҳам савол бирлаштиради.Унга тўғри жавоб излашда географлар ва биологлар бор кучларини бирлаштирадилар.
Екология ва география
Бу икки фан бир-бири билан шунчалик чамбарчас боғлиқки, баъзида уларни ўрганиш мавзуси ҳам аниқланади. Ҳар қандай ечим экологик муаммо география фанининг жиҳатларига мурожаат қилмасдан оддийгина мумкин эмас.
Екология ва физик география ўртасидаги алоқа айниқса кучли. У тўлиқ шаклланишига қуйди янги фан- геоекология. Бу атама биринчи марта 1930-йилларда Карл Тролл томонидан киритилган. Бу мураккаб амалий фан бўлиб, инсон муҳитида, шунингдек, бошқа тирик организмларда содир бўладиган тузилиш, хусусиятлар ва жараёнларни ўрганади. Геоекологиянинг асосий вазифаларидан бири усулларни излаш ва ишлаб чиқишдир атроф-муҳитни бошқариш, шунингдек, муайян ҳудудлар ёки ҳудудларнинг барқарор ривожланиш истиқболларини баҳолаш.
Кимё ва география
Табиий фанлар синфидан география билан анча яқин алоқада бўлган яна бир фан бу кимёдир. Хусусан, у тупроқ географияси ва тупроқшунослик билан ўзаро алоқада.
Ана шу алоқалар асосида янги фан тармоқлари вужудга келди ва ривожланиб бормоқда. Бу, биринчи навбатда, геокимё, гидрокимё, атмосфера кимёси ва ландшафт геокимёсидир. Кимёдан тегишли билимларсиз географиянинг баъзи мавзуларини ўрганиш оддийгина мумкин эмас. Энг аввало гаплашамиз қуйидаги саволлар ҳақида:
• Тарқалиш кимёвий элементлар эр қобиғида;
• тупроқнинг кимёвий тузилиши;
• тупроқнинг кислоталиги;
• сувларнинг кимёвий таркиби;
• oкеан сувининг шўрлиги;
• атмосферадаги аерозоллар ва уларнинг келиб чиқиши;
• литосфера ва гидросферадаги моддаларнинг миграцияси.
Математика ва география
Математика ва география ўртасидаги алоқани жуда яқин деб аташ мумкин. Демак, элементар математик билим ва кўникмаларсиз одамни географик харита ёки ҳудуд режасидан фойдаланишга ўргатиб бўлмайди.



Download 28.83 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling