Режа: Глобал муаммоларнинг пайдо бўлиши. Глобал ривожланиш моделлари

К.Ясперс
(
ХХ арснинг 40-йиллар)

---

Глобал муаммолар - бу шундай
муаммоларки, улар бутун инсониятнинг
манфаатларига дахл қилади, унинг
келажагига хавф солади ҳамда улар бутун
халқаро ҳамжамиятнинг иштироки билангина
ҳал этилиши мумкин.

---

прогноз моделлар
Аҳолининг кўпайиши, капитал маблағларнинг, табиий
ресурслар, атроф-муҳитнинг ифлосланиши ва озиқ-овқат
муаммоларининг ривожланиши ҳамда ўсиб боришига
қаратилган
«Мир-1», «Мир-2», «Мир-3»

---

1972 йилда Д.Медоуз ва Массачусет технология институтининг
бир гуруҳ ёш олимлари «Мир-3» моделини яратдилар ва мазкур
модель Рим клубининг «Ўсиб бориш чегаралари» номли
маърузаси учун асос бўлиб хизмат қилди. Модель 1900 йилдан
2100 йилгача бўлган даврдаги глобал ривожланиш
жараёнларини тасвирлар эди. Модел муаллифлари шундай
хулосага келдилар: агар аҳоли ўсишининг, саноатнинг, қишлоқ
хўжалигининг, табиий ресурсларни эксплуатация қилишининг
ҳамда атроф-муҳитнинг ифлосланишининг асосий тамойиллари
сақланиб қоладиган бўлса, инсоният глобал тангликка дучор
бўлади.

---

ЮНЕСКО ҳомийлиги остида К.Дойч раҳбарлигида «Умумжаҳон
моделлари» лойиҳаси («Жаҳоний моделлаштириш муаммолари. Сиёсий ва
ижтимоий импликациялар», 1977), Иқтисодий ҳамкорлик ва ривожланиш
ташкилоти (ИҲРТ) ҳомийлигида Ж.Лезурн раҳбарлик остида тайёрланган
«Халқаро келажак» лойиҳаси («Келажак билан учрашув: мумкин
бўлганни амалга ошириш ва кўзда тутилмаган ҳолларга тайёр бўлиш», 
1974) ишлаб чиқилди. 
Сассекс университетида (Буюк Британия) Ч.Фримен ва С.Коул раҳбарлиги
остида 1977 йилда бажарилган «Глобал моделлар» «Жаҳон келажаги.