Reja: Grammatik tahlilning tarkibiy qismlari qaysilar?
Download 128.91 Kb. Pdf ko'rish
|
Mutaxassilika kirish
Yo.G‘.G‘ulomov
usullaridan foydalanish morfologik tahlilning yagona, umumlashgan jadvalini joriy etish tarafdorimiz. Grammatik tahlil uchun, masalan, quyidagi gap berilgan bo‘lsin: Biz bu kunlarga osonlik bilan yetib kelmadik (A.Q.). Berilgan gapdagi so‘zlar avvalo so‘z tarkibi bo‘yicha tahlil qilinadi. Bunda quyidagi ishlar amalga oshiriladi: a) gapdagi har bir so‘zning asl ma’noli va grammatik ma’noli qismlari ajratiladi; b) yasalgan so‘z bo‘lsa, asos va yasovchi qo‘shimchaga ajratiladi; v) shakl yasovchi qo‘shimchalar aniqlanadi; g) imlo bilan bog‘liq tomonlar izohlanadi. Shunday qilib, har ikkala gap morfologik tahlilning ikki bosqichi bo‘yicha (so‘z tarkibi bo‘yicha va so‘z turkumlari bo‘yicha) tahlil qilindi: to‘liq morfologik tahlil amalga oshirildi. Uning ba’zi xususiyatlariga metodik izohlar beramiz: 1. Ot so‘zlar gapda doimo son va kelishik shaklida bo‘ladi. Yuqoridagi ikkinchi gapda qatnashgan ot so‘zlar–daryo, ko‘klam, olmazor, belgisiz (qo‘shimchasiz) bo‘lsada, barchasi aslida qaratqich kelishigi shaklida bo‘lib, gapda belgisiz (qo‘shimchasiz) qo‘llangan. Lekin tahlilda ularning asl shakli hisobga olinadi (qo‘shimchalar qavs ichida ko‘rsatildi va tahlil qilindi). Xuddi shu kabi qo‘shimchaga ega bo‘lgan, lekin ma’lum grammatik shaklda turgan so‘zlarni morfologik tahlilda e’tiborga olib, to‘g‘ri va to‘liq izohlashga alohida diqqat qilish zarur. Chunki so‘zning haqiqiy morfologik shaklini to‘g‘ri aniqlamaslik sintaktik tahlilda, ayniqsa, gap bo‘laklarini izohlashda xatolarga olib keladi |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling