Reja: Hissiyot haqida tushuncha

Hissiy ton (yunon. tonus — zo‘riqish, 
urg‘u berish) psixik ja- rayonning 
o‘ziga xos sifat jihati tarzida vujudga 
keladi. Hissiyot bu o‘rinda bilishga 
intilayotgan, o‘zgartirayotgan, 
egallayotgan shaxsda ma’lum 
munosabatni namoyon qiluvchi 
narsalar, ho- disa va harakatlarning 
alohida xossasi, xislati hamda 
xususiya- ti ma’nosida gavdalanadi. 
Masalan, yoqimli muloqotdosh, kul- 
gili hangoma, badbo‘y hid, behayo 
kino va h.k... 
Ba’zi hollarda esa emotsiyalar o‘zining 
sustligi, zaifligi bilan ajralib turadi, bu 
astenik (yunon. acteniya — kuchsizlik, 
zaiflik) holat deb ataladi. Bunday holat 
kishini bo‘shashtiradi, xayolparast qilib 
qo‘yadi, shaxsda paydo bo‘lgan rahmdil- 
lik befoyda kechinmaga, uyalish vijdon 
azobiga, andisha esa 
qo‘rqoqlikka aylanib qolish xavfi tug‘iladi 
Ko‘pincha emotsiyalar o‘zining ta’sirchanligi 
bilan bir-biridan farq qilishiga qaramay, 
bunday hissiy holatlar stenik (yunon. sthenos 
— kuch xususiyati) deyiladi. Bunday 
emotsiyalar dadil harakatlarga, ijobiy 
izlanishlarga kuch bag‘ishlaydi. 
Xursandchilikdan parvoz qilish, kimlargadir 
yordamga shoshilish, faollik uning asosiy 
sifati bo‘lib qoladi. 
Kayfiyatlar deb nisbatan zaif, lekin ancha 
davom etadigan, kishining psixik jara- 
yonlarida va uning butun xulq-atvorida 
aks etadigan umumiy hissiy holatlariga 
aytiladi. Kayfiyati yomon odam o‘zini 
g‘amgin his qiladi yoki har qanday asossiz 
sabablar bilan jahli chiqadi. Ba’zan esa 
hech bir sababsiz quvnoq ko‘rinadi, 
boshqacha kay- fiyat paytida e’tibor 
bermagan narsalardan quvonadi, ham ma 
narsa unga chiroyli bo‘lib ko‘rinadi.

---

Ba’zan kishilarda psixik holatlarning 
shunday bir turi paydo bo‘ladiki u tez 
o‘tib ketadi, lekin kuchli va juda shiddatli 
namoyon bo‘ladi. Bular