Reja: I. Kirish. Nutq nima? II. Asosiy qism

xmlns:w="urn:schemas-microsoft-com:office:word"
xmlns="http://www.w3.org/TR/REC-html40">
Reja: I. Kirish. Nutq nima? II. Asosiy qism
Toshkent shahar
Pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti.

ich sinflarda ostirishquvchilar nutqini takomillashtirish omillari.

2. Ostirishda orni.

3. Ostirish.

III. Xulosa.
Nutq deganda so bu insonnning eng oliy, murakkab, ruhiy vazifalardan biri bortasida oz signalizatsiyasi, yalishida qatnashadigan turli qismlari. Aktiv nutq organlariga til, lab, yumshoq tanglay, passiv nutq organlariga esa tishlar, qattiq tanglay, burun boi kiradi.

Nutqning tashqi va ichki, oglash maqsadlariga xizmat qiladi, shuning uchun u tinglovchilarga tushunarli qilib tuziladi. Soni olgan nutq ong? Ooyat muhim roynaydi. Yozma nutq (xat yozish va oqish) bilan chambarchas boglimki, sostirishning dastlabki boshqichi hisoblanib, u asta-sekin takomillashib boradi. Soqilgan matnlarni ogladi. Sorganish barcha darslar jarayonida amalga oshadi, lekin oquvchilariga maqish nutq olim quvchilarning ogyorlashda, ularning mutanosibligini taziga xos xususiyatini belgilashda, ifoda va talaffuz qonuniyatlarini aks ettirishda ohangdorlik, yaqishning amaliy ahamiyatini oyori va mezonlariga rioya qilish, oqish metodlarini takomillashhtirish yop qirrali hodisadir. Adabiy til taraqqiyoti barqarorligini talimga tatbiqi munosabati bilan bolalarni orgatishdagi usullarni tori qorgazmalilik, tarqatib berilgan topshiriqli qogllarini bilish) usullari takomillashtiriladi.

Oziga xos taraqqiy etishini hisobga olish, ayniqsa, ularning ruhiy, fiziologik xususiyatlari bilan boglgan ishlarga yetarli ahamiyat qilish lozim. Ularga nisbatan elish zarur.

Bola shaxsi pedagogik va psixologik nuqtayi nazardan juda nozik his-tuyglib, oularni ilgrsatishi, tatibor berishi zarur.

Oqitishdan maqsadi onikmalrini shakllantirish, ijodiy qobiliyatlarini taraqqiy ettirish kabi masalalarni oqituvchi nutqi oquvchilarning nutqi ravon, tushunarli botibor berih zarur.

Nutq ichki va tashqi koz ichiga gapiradigan passiv nutqi boz ziga qaratilgan sanaladi, uni nazorat qilib bozaki va yozma nutqning asosi sifatida xizmat qiladi. Tashqi nutq boshqlarga qaratilgan va nazorat qilish mumkin bolib, u ogrinishiga ega.

Yozma nutqning ogramiz va oilgan materialni sistemalashtirish, reja tuzish, ishning homaki nusxasini tayyorlash, matn ustida qayta ishlab takomillashtirish va oqqa kogqimishli kishi uchun hayotiy zaruriyat boquvchilarning nutqini oquv-tarbiya tizimining eng dolzarb masalalaridan biri deb qaralmogquvchilarning ogzaro muvofiq holda otibor berilgan. Olimlar tomonidan maktabda oy berayotgan quyidagi kamchiliklar tanqid qilinadi:

1. Opchiligi ogzaki nutq otkazishga muhtoj emas, deb hisoblab xato qilmoqdalar. Bunday oquvchi mukammal, bexato yozishni oz-osib boradi, deb hisoblab amalda ogyadilar.

2. Oal va qator kamchiliklarga ega. Chunki yuqori sinflarda otibor bermaydi.

Shuning uchun oquvchilar nutqiy tafakkurni oqituvchilarga quyidagi tavsiyalardan foydalanish joiz deb hisob hisoblayman:

1. Har bir oquvchi nutqini ojallangan xilma quvchilar uchun ogstirishga moquvchilar ogstirishga monikmasini hosil qilish.

Endilikda nutq odobi, nutqiy mahorat, notiqlik, notiqlik mahorati maktablar hayotidan keng oi lozim. Ayniqsa, olsa, albatta, bunday nutq bolalar nutqiga ham tarni, kishilar olum.

Zero, barcha manikmalri bolalikdan tarkib toptirilsagina, bu poydevor barqaror bonaviy axloqiy fazilatlar tarkibida nutq, muloqot, munosabat madaniyati alohida oquvchilarda nutqiy munosabatga kirishish malakasini hosil qilishda pedagogikaning roli kattadir. Bu o ravshan nutqi, oich sinf oz ichiga oladi:

1. Boshlangquvchilarida nutq rivojining tarbiyasi individual uslubining haqiqiy shaxsiy xususiyatlarini oquvchilar nutqining ravonligini rivojlantirish. Boshlangquvchilarida nutqning ozaro har tomonlama tavsifnomalar, oich sinf oMen boshqa kishilar bilan muomalada qandayman?tkazish.