Reja: Ionlarning muvozanat potensiali, membrananing stasiolar va harakat

 Donnan potensiali. 
Donnan muvozanati - fazalardan biridagi zaryadni zarrachalarning, boshqa 
bir fazaga o’ta onmasnigi tufayli fazalar o’rtasida yuzaga keladigan ionlar 
muvozanatining bir turidir. Faraz etaynik, elektrol itga o’tkazuvchan membrana 
bilan ajratib qo’yingan ikkita suv faza mavjud bo’lib, ularda A
+
V
-
elektrolit 
eritingan. Fazalarning birida (2-fazada) muqimnashgan musbat Q zaryadlar
mavjud bo’lib, ular membranadan o’ta onmaydi. Muvozanat sharoitida, muayyan 
bir harakatchan ionning ikkana (1,2) eritmalardagi elektrokimeviy potensiallari bir 
xil bo’ladi: 
RTlnC
A1 
+ ZF

1 
 = RTlnC
A2 
+ ZF

2
va RTlnC
B1 
+ ZF

1 
 = RTlnC
B2 
+ ZF

2
 
Muvozanat shartidan kelib chiqib, potensiallar farqi uchun hosil qininadi: 
 
1
2
2
1
2
1


 
RT
F
C
C
RT
F
C
C
A
A
B
B
ln
ln
Mazkur tengnama, membrana muvozanat potensialining Nernst tengnamasi 
deb atanib, u membranadagi muvozanat potensialining fazalardagi elektrol it 
konsentrasiyalari nisbati bilan benginanishini ko’rsatadi. Kationlar A
+
nining esa 
tuban mi=dori bilan kompensasiyananadi. Bunday vaziyatda, donnan potensiallar 
farqi paydo bo’lib, u teng bo’ladi:

D
=

2 
- 

1 
 


RT
F
C
C
A
ln
2
0
, 
bu yerda S
A2
< S. dir. Ikkinchi fazada to’pnangan V
2
-
anionlari 
konsentrasiyasi, suvni eritmadagi elektrol it konsentrasiyasidan oshganda, mazkur 
potensian katta qiymatlarga erishishi mumkin.