Reja: Katta hajimli ma’lumotlarning tuzilishi

Boshqaruvning informattsion tizimi
Ma‘lumotlar bazasining boshqarish tizimi vositalari xajmiga ega, ya‘ni ma‘lumotlarga yetishish imkoning ma‘lum usullarini ta‘minlaydi. Ma‘lumotlar bazasini boshqarish tizimi vositalari bilan bajariladigan, kidirish, to’g’rilash, tuldirish va ma‘lumotlarni chiqarib yuborish jarayonlari hisoblanadi. Kidirish jarayoni asosiysi hisoblanadi. Ma‘lumotlar mustaqilligini tamoyillarning tadbiq ma‘lumotlarning bazasini boshqarish tizimining moslashuvini aniqlaydi. Predmet sohasidagi ma‘lumotlarni qayta ishlash xususiyatlari hisobi, diskretli tavsiflarni qayta ishlash xususiyatlari hisobi, diskretli tavsifli ishlab chiqarish korxonalarida avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimini qo’llashga maxsuslashgan ma‘lumotlarni bazasini tizimini loyxalashtirish imkonini beradi. Ma‘lumotlar bazasini boshqarish tizimining ma‘lum bir sohada qo’llash Maqsadida rostlash jarayoni tizimini generatsiya qilish deb ataladi. Ma‘lumotlar bazasining boshqarish universal tizimiga masalan, dbase, Paradox, Miсrosoft-Aссess , oragle, informix va boshqalarga tegishlidir.
Ma‘lumotlar bazasini boshqarish tizimi ishi ma‘lumotlarni yozishning uch darajasidan foydalanish bilan bog’liq.
Ma‘lumotlarni jismoniy tashkil etishning yozilishi ma‘lumotlarning umumiy mantiqiy tarkibining yozilishi amaliy dasturlar ma‘lumotlarni modelostilarini yozish o’zviyligi. Ma‘lumotlar bazasini boshqarish tizimi bir vaqtning o’zida bir qancha amaliy dasturlarni qayta ishlashni olib boradi, ya‘ni ma‘lumotlarning modelostilariga ega bo’lishi mumkin.
Avtomatlashtirilgan ma‘lumotlardan foydalanish
Ma‘lumotlar bazasi foydalanuvchining bitta shaxsiy kompyuter monopoliya ixtiyorida bo’lishi mumkin. Bunday holatda u faqat mazko’r ShK xotira diskasiga joylashtiriladi va axborot bazasiga bir vaqtda bir necha foydalanuvchining kirishi ta‘minlanmaydi.
SHK tarmog’i mavjud bo’lgan holda ko’p foydalanadigan rejimda, «mashina-server»da joylashadigan markazlashgan ma‘lumotlar bazasini saqlash va foydalanish imkoniyati tugiladi. Bunday holatda har bir foydalanuvchi o’z shaxsiy komppyuteri orqali barcha mijozlar uchun umumiy bo’lgan markazlashgan axborot bazasiga kirishga ruxsat oladi.
Tarmoq texnologiyasida har bir foydalanuvchi o’z ShKda lokal maolumotlar bazasini tashkil etishi mumkin. Bu ma‘lumotlar bazasi faqat mazko’r avtomatlashgan ish joyida zarur bo’lgan axborotni saqlaydi. ShK tarmog’ida maolumotlar bazasini tashkil etish va foydalanish banklar, birja, investitsiya jamgarmalari va boshqa bozor iktisodi strukturalarining axborot tizimlari samaradorligini tezda oshiriadi.
Foydalaniladigan texnik va dasturiy vositalar shakliga bog’liq holda turli ish texnologiyasi amalga oshirilishi mumkin. Maolumotlarni tarmoqli ishlab chiqishning turli tamoyillari mavjud: «fayl-server» va «mijoz-server».