Режа: Кўчишлар усулининг моҳияти ва номаълумлари. Системанинг кинематик ноаниклик даражаси. Бир оралиқли статик ноаниқ балкалардаги куч ва кинематик таъсирлар. Бирлик эпюраларини чизиш. Кўчишлар усулининг моҳияти ва номаълумлари

Каноник тенгламалар системасининг коэффициентлари ва озод ҳадларини аниқлаш

Каноник тенгламалар системасининг коэффициентлари ва озод ҳадларини топиш учун аввало асосий системага эгувчи момент эпюраларини бирлик номаълум кўчишлардан ва ташқи юклардан қуриш керак. Буни тайёр таблица ёрдамида бажариш мумкин.

Барча коэффициентлар ва озод ҳадларни икки группага ажратиш мумкин:
а) киритилган қистирилган таянчлардаги реактив моментлар,
б) киритилган чизиқли стерженлардаги реактив кучлар.
Қистирилган таянчлардаги реактив моментлар ва озод ҳадлар тугунларни кесиб қуйидаги мувозанат тенгламаларидан топилади:
M = 0
Реактив кучлар қуйидаги формуладан топилади Т = 0
Каноник тенгламалар системасининг коэффициентлари ва озод ҳадларини эпюраларни кўпайтириш усулида топиш
Асосий система 17.10 – расмда кўрсатилган ҳолатларда қўшимча боғла-нишлардаги реакцияларни мос эпюраларни кўпайтириш усулида топиш қўлайдир. Кўчиш усулининг асосий системасини икки ҳолатини қараймиз (17.10-расм).

17.10 – расм. 17.11 – расм.

“n” ҳолатидаги кучларни “m” ҳолатидаги кўчишларида бажарган ишни А_nm эгувчи моментлар орқали ифодалаймиз.
А_nm=r_mn1= бу ердан r_mn= (17.3)
Ишларнинг ўзаролиги теоремасига асосан
А_nm = А_mn, лекин
А_nm=r_mn1; A_mn=r_nm1; у ҳолда
r_nm = r_mn (17.4)

бу реакцияларнинг ўзаролиги теоремаси.

r₁₂ ва r₂₂ коэффициентларини қуйидаги рама мисолида аниқлаймиз
(17.12-расм).

r₁₂=


статик усулдаги қиймати билан мос
келади.
дан аниқланади.
Ташқи юклардан реакцияни аниқлаш учун асосий системанинг икки ҳолатини қараймиз: юк ҳолати “ Р ” ва бирлик ҳолат “ n ” (17.13-расм).
“ Р ” ҳолатидаги ташқи кучларнинг “ n ”
ҳолатидаги кўчишларида бажарган иши

“ n ” ҳолатидаги кучларнинг “ Р ” ҳола-
тидаги кўчишларида бажарган иши
А_nр=0. А_рn= А_nр – сабабли, R_nр=-р_рn,
бу ерда _рn статик аниқмас асосий сис-
темада Р кучи йўналишида “ n ” ҳола-
тидаги кўчиши. Р=1да бу нисбат қуйидаги
кўринишга келади:
r_nр=-_рn (17.5)

бу реакция ва кўчишларнинг ўзаролиги теоремаси бўлади.

_рn ни аниқлаш учун  эпюра-
ни (17.14 – расм) эпюрасига
кўпайтирилади.
_{рn= ёки}

R_nр=-р_рn=- . Агар р   бўлса, у ҳолда

R_nр= (17.6)

бўлади. - статик аниқ системанинг ташқи юкдан эгувчи момент ординаталари (шу жумладан “ n ” боғланиши албатта ташлаб юборилади.)
Мисол: R_1Р реакцияси аниқлансин?