Reja: kirish aqshning moliya tizimi va uning tarkibi aqshning davlat budjeti, daromad va xarajatlar tavsifi. Shtatlar va moliyaviy boshkaruv organlarining moliyasi. Xulosa Adabiyotlar. Kirish

4.Shtatlar va moliyaviy boshkaruv organlarining moliyasi.
Daromadlarning taksimlanish dasturi markaziy xukumat va moliya soxasidagi shtatlar xukumatlarning orasida vakolatlar taksimlanish tamoyili aniklanadi.
AQSH federal budjetining 90 foizidan ortigini tugri soliklar,kolgan 5 foizini egri soliklar tashkil etadi.
Shtatlar budjeti daromadi egri soliklardan tashkil topadi. Bunda asosiy rolni tovar baxosiga ma’lum foizda sotuvdan universal shakldagi aksiz soligi uynaydi. Rivojlangan xorijiy mamlakatlarning davlat budjetida tugri va egri soliklarning uzaro munosabati kuyidagilar bilan tavsiflanadi: AQSH,Buyuk Britaniya, Yaponiya budjetlarida tugri soliklar, Fransiya va GFR davlatlari budjetlarida egri soliklar asosiy rol uynaydi. Davlat budjeti balanslashgan metodda tuziladi, uning xarajatlari daromadlariga teng bulishi kerak. Birok, solik tushumlarining uzluksiz oshib borishiga karamasdan, rivojlangan xorijiy davlatlar budjetida doimiy budjet takchilligi kuzatiladi, ya’ni davlat budjeti xarajatlarining daromadlarga nisbatan doimiy oshib borishi odat tusiga kirdi. Budjet takchilligini koplash uchun soliklar singari davlat daromadlari doimiy elementi sifatida davlat zayyomlaridan foydalaniladi.zayyomlarning chikarilishi uz urnida davlat karzlarining mislsiz usishiga olib keladi. Aytib utilganidek, AQSHning davlat karzlari 5,5 trln.dollarga yetgan. Moliyani boshkarish AQSHda yukori konun chikaruvchi organlar- parlamentlar kulida; AQSHda –bu Kongress xisoblanadi.
Parlament 2ta palatadan iborat: kuyi va yukori. Barcha asosiy moliyaviy konunlar avvalo davlat budjetini tasdiklash parlamentning ikkita palatasi tomonidan amalga oshiriladi va davlat boshligi tomonidan imzolanadi.
Jahon iqtisodiyotida va ХIMda G’arbiy Yevropa mamlakatlarining iqtisodiy ribojlanishi alohida o’rin egallaydi. hozirgi kunda G’arbiy Yevropa davlatlari hissasiga jahonda ishlab chiqarilayotgan jami yalpi milliy mahsulotning 28-29% i, dunyo aholisining 7-8% i to’g’ri keladi.
G’arbiy Yevropa davlatlari guruhiga jami 25 davlat kirib, bu davlatlar guruhi o’z hududlarining katta-kichikligi, aholisini oz-ko’pligi va turlitumanligi, boy tabiiy resurslarga egaligi bilan bir-biridan keskin farq qiladi. G’arbiy Yevropa davlatlari bazasida 1957 yilda «Umumiy bozor» hamkorlik tashkiloti tashkil topdi. 1962 yilda Yevropa Erkin Savdo
Assotsiatsiyasi tuzildi. Ushbu davlatlar o’rtasida sanoat tovarlari bilan erkin savdo aloqalarni olib borish to’g’risida qator shartnomalar tuzildi. «Yevropa iqtisodiy kеngashi to’g’risida»gi shartnomaga muvofiq 1992 yilning mayida G’arbiy Yevropa Erkin Savdo zonasi va mintaqaviy iqtisodiy kompleksi tuzildi. Ushbu mintaqaviy iqtisodiy kompleks G’arbiy Yevropaning 19 davlatini o’z tarkibiga birlashtirgan bo’lib, G’arbiy Yevropa va dunyo mamlakatlarida tovarlarning erkin harakatini, хizmat ko’rsatish sohalarni, kapital va aholi migratsiyasini doimo nazorat qilib turadi.
G’arbiy Yevropa Erkin savdo zonasi hissasiga jahon savdosi aylanmasining 48-50%i to’g’ri kelib, bu iqtisodiy zona hozirgi kunda 400 mln.ga yaqin istе’molchiga egadir.
G’arbiy Yevropa davlatlarining iqtisodiy taraqqiyotida jahon mamlakatlari bilan olib borilayotgan tashqi savdo aloqalar muhim rol o’ynaydi. O’tgan asrning 70-yillardagi Yevropa Ittifoqi (YeI) davlatlari dunyoda eng yirik savdo blokdan biriga aylangan edi. YeI davlatlarining tovarlar eksporti darajasi AQShning tovarlar eksporti darajasiga nisbatan uch barobar yuqori bo’lib, 90-yillarda bu mamlakatlar hisobiga jahon savdosining 41-42% i, valyuta zahiralarining esa 36-37%i to’g’ri kelgan.
Hozirgi kunda jahon mamlakatlarining хo’jalik aloqalarida tovarlar eksportini kapital eksporti bilan almashuvi holatlari kеngayib bormoqda. Agar Yevropa Ittifoqi mamlakatlari hissasiga to’g’ridan-to’g’ri yo’naltirilgan kapital eksporti 1961-1964 yillarda 8,7% ni, 1974-1975 yillarda 37,4% ni tashkil etgan bo’lsa 1980-1995 yillarda esa 60-65% ni

³³ Nazarova G.G., Xalilov X.X., Eshtayev A.A., Axmedov I.A., Xakimov N.Z., Muhammedraximov U.X. Jahon iqtisodiyoti. T.: 2005
tashkil etgan edi. 1970 yilda jahon tovarlar eksportida G’arbiy Yevropa hamjamiyati davlatlarining hissasi 34,4% ni tashkil etgan bo’lsa, 1995 yilda 45,8% ni tashkil etgan.