Reja Kirish Portlend tsement Portlendtsement ishlab chiqarish uchun ishlatiladigan xom ashyo klinker ishlab chiqarish uchun xom ashyo Portlend tsement ishlab

2.1 Xom ashyo materiallari.
Talab qilingan kimyoviy tarkibli bir jinsli xom ashyo aralashmasini hosil qilish uchun uning tarkibiga kiradigan materiallarni tayyorlash kerak. Bunday aralashmani tayyorlash uchun uning tarkibiga kiradigan materiallarning (ohaktosh, gil va to‘g‘rilovchi qo‘shilmalar) ning hammasi mayda qilib to‘yiladi va yaxshilab aralashtiriladi. Aralashma tarkibiga kiradigan materialar may­dalab tuyilsa, xom ashyo aralashmasi tarkibidagi oksidlar kuydirilayotganda o‘zaro yaxshiroq ta’sirlashadi. Xom ashyo iloji boricha maydalab tuyilsa, u kuydirilayotganda klinkerda ta’sir etishmay qolgan moddalar deyarli butunlay bo‘lmaydi. Bu vaqtda hamma oksidlar minerallar holida bog‘langan bo‘ladi.
Garchi texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlar jihatdan quruq usul afzalroq bo‘lsa ham, xozirgi vaqtda qator mamlakatlarda, shuningdek Rossiyada va AKSHda ho‘l usul keng tarqalgai. Quruq usul YAponiya, Germaniyada va Italiyada keng tarqalgan. Xozirgi kunda mamlakatimizda ham «quruq» usulni ko‘proq qo‘llash tendensiyasi salmoqli o‘rin olmoqda.

Portlandsement ishlab chiqarishda asosiy texnologik operatsiyalarni bajarish tartibi. Ohaktosh Gil Suv Ko‘mir Aktiv mineral qo‘shilma Kondan qazib Kondan qazib Maydalash Kondan qazib olish olish olish Ikki va uch Maydalash Quritish va kukunlash Maydalash pog‘onali maydalash SHlam olish Quritish Ulushlash Gips tosh SHar tegirmonda maydalash Maydalash Basseynlarda shlamning tarkibini to‘g‘irlash va saqlash Klinker hosil bo‘lguncha pechlarda shlamni pishirish Klinkerni sovutish va saqlash Ulushlash Klinkerni gips va aktiv mineral qo‘shilmalar bilan kukunlab, portlandsement olish Sementni siloslarda saqlash Qoplarga joylaydigan Qopsiz maxsus sement mashina tashuvchi vagonlarda sementni jo‘natish Qoplarda sementni jo‘natish

Sutkasiga 5000 tonna klinker ishlab chikarish quvvatiga ega bo‘lgan 7X6,4X95 metr o‘lchamli pechda quruq usulda ishlab chikarishning texnologiyasini yaratish va joriy etish muhim ahamiyatga ega (Navoiy sement zavodi). Mazkur qurilmaning samarodarligini shundan ham bilish mumkinki, bu usul liniyalaridagi ishchilarning mehnat unumi hozirda mavjud liniyalardagi ishchilarning ish unumidan taxminan ikki marta ko‘p. SHu bilan birga 1 tonna klinker olish uchun sarflanadigan yonilgi 1,5…2 marta kamayadi.