Reja: Kompyuter taqdimotlari tushunchasi. Microsoft Power Point dasturi haqida umumiy tushuncha


Download 1.31 Mb.
Pdf ko'rish
bet14/41
Sana19.01.2023
Hajmi1.31 Mb.
#1101195
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   41
Bog'liq
6-10

mijozlar va serverlar
Protokol - bu kompyuterlar orasidagi aloqa o‘rnatilishida, ma’lumotlarni qabul qilish va uzatishda 
foydalaniladigan signallar standartidir. YA’ni kompyuterlar protokol yordamida bir-biri bilan 
bog‘lanadi. Protokol to‘g‘ri bo‘lsagina, kompyuterlar o‘rtasida aloqa o‘rnatiladi. Bu 
kompyuterlarning bog‘lanish tartibi yoki standartidir.
Server - bu boshqa kompyuter yoki dasturlarga xizmat ko‘rsatadigan kompyuter yoki dasturlardir. 
YA’ni boshqa kompyuterlarga o‘zining fayllaridan foydalanishga ruxsat beruvchi kompyuter 
server hisoblanadi. Bitta kompyuterda bir nechta server ishlashi mumkin. Masalan, ftp, www, 
elektron pochta serverlari.
Mijoz - Server resurslaridan va xizmatidan foydalanuvchi kompyuter yoki dasturdir. Xuddi server 
kabi, bitta kompyuterda birdaniga bir nechta mijoz ishlashi mumkin. Masalan, kompyuter fayl - 
serverning mijozi bo‘lishi mumkin (serverda joylashgan fayllardan foydalanishi), shu bilan bir 
vaqtda elektron pochta dastursida ishlashi mumkin. Ya’ni bir necha serverning mijozi bo‘lishi 
mumkin.
Shlyuz - protokolni bir turdagi muhitdan ikkinchi turdagi muhitga o‘tkazuvchi tarmoq qurilmasi. 
Masalan, kompyuter internetga bog‘langanda shlyuzdan foydalaniladi.
Proxy - bir necha kompyuterning internetga ulanishini ta’minlovchi tizim. Proxy server odatda 
ko‘p ishlatiladigan resurslarni saqlash imkoniyatiga ega.  
URL - (Uniform Resource Locator) Internetra murojaat qilishning eng oddiy va qulay usuli bo‘lib, 
u manzilni ifodalaydi. URL adresidan ixtiyoriy foydalanuvchi foydalanishi mumkin. YA’ni bu 
adresdagi ma’lumotdan barcha foydalanuvchilar bir paytning o‘zida foydalanishi mumkin. URL 
quyidagi formatga ega:
: sxemasi> bu - http, ftp va gopherlardir.
faylning uzoqdagi kompyuter fayl sistemasidagi to‘liq 
manzilini aniqlaydi.
Bu sxemaning ko‘plab foydalanuvchilarga tanish bo‘lgan boshqacha tasviri shunday ko‘rinishga 
ega:
Bog‘lanish sxemasi: //mashina nomi/domen nomi/faylning to‘liq nomi.
Bog‘lanish sxemasi nomi internet - kompyuter adresi bilan ikkita qiya chiziq bilan chegaralanadi, 
u esa bitta qiya chiziq bilan faylning to‘liq nomi bilan ajratiladi. Ko‘pchilik hollarda URL - http, 
FTP va Gopherlap ko‘rsatgan ko‘rinishga ega.
URLни 
батафсилроқ 
тушуниш 
учун 
реал 
мисолдан 
фойдаланамиз. 
http://
www.youthcenter.com
/index.html

Bu URL adres tarkibiy qismlarini ko‘rib chiqaylik: http - resursdan foydalanishda gipertekst 


(HuperTeht Transfer Protocol) protokoli ishlatilyapti. www.youthcenter.com - Ushbu 
ma’lumot joylashgan internet sahifa nomi. index.html - faylning kompyuterdagi to‘la nomi.
Ko‘pchilik www - sahifalar nomlanishi shu sxemaga mos keladi. E’tibor bergan bo‘lsangiz, ba’zan 
http, ftp yoki gopher tipidagi resurslarga murojaat qilinganda, faylning to‘liq nomi bitta qiyshiq 


20 
chiziq bilan tugallanadi. Bu aniq faylga emas, balki belgilangan katalog ostiga murojaat etilganda 
sodir bo‘ladi. Bu adresga murojaat qilinganda, kompyuter mazkur katalog va faylga mos standart 
indeksli faylni beradi. httpning standart indeksli fayli odatda index.html (yoki index.htm) deb 
ataladi. Shu bilan birga u yana home.html, homepage.html, welcome.html yoki deault.html deb 
atalishi mumkin.

Download 1.31 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   ...   41




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling