Reja: L. Sun'iy intellekt lizimlarini qurishning turli yondashuvlari

Sun'iy intellektning asosiy xususiyatlari

SI formallashmagan masalalar uchun mcfljallangan, formallashgan masalalar yechimiga mo'ljallangan dasturlarni ishlab chiqishda an'anaviy yondoshuvni o'zgartirmaydi va rad etmaydi-
Formul/ushmugan masalaluv odatda quyidagi xususiyatlarga ega b&ladi]

• 
  xatolikli, birxilliksiz, liqmaslik va boshlang*ich ma?lumotlatlling qarama-qarshilikligi; xatoli, muammo haqidagi bilimlaming to' liqmasligi va qaramaqarshilikligi;
  
• 
  yechim fazosi o' Ichamining kattaligi, ya'ni yechimni izlashda birma-bir tekshirishning katta bo' lishi;
  
• 
  ma'lumotlar va bilimlarning dinamik o'zgaruvchanligi,
  

Shuni ta'kidlash kerakki, formallashmagan masalalar katta va juda muhim masalalar sinlitli tashkil qiladi. Ko'pchilik mutaxassislar bu masalalarni EHM da yechiladigatl masalalar sinfi deb hisoblaydilar.
SI tizimlari qayta ishlash tizimlaridan shu bllan farq qiladiki, ularda asosan (sonli emas) belgili (simvolli) namoyish usuli, belgili xulosa va (ma'lum algoritmni bajarish emas) yechimni evristik qidirish, izlash bajariladi.
SI faqat murakkab amaliy masalalarni yechishda qo'llaniladi. Yechimning sifati va samaradorliligi borasida IT yechimlari inson — ekspert yechimlaridan qollshmaydi. IT yechimi «shaffofligi» bilan ajralib turadi, ya'ni foydalanuvchiga yechim sifatli darajada tushuntiriladi- ITning bu xususiyati o'z bilimlari asosida biror xulosaga kelish qobiliyatining mavjudligi bilan xarakterlanadi,
IT o' z bilimlarini ekspert bilan munosabatlari vaqtida to' Idirib boradi, Ta'kldlash lozimki, hozirgi vaqtda IT texnologiyasi moliya, nefi va gaz sanoati, energetika, transpolt, farmatsevtika, ishlab chiqarish, kosmos„ metallurgiya, tog' kon ishlart kimyo, ta'lim. sellyuza-qog' oz sanoati, telekommunikatsiya va aloqa hamda boshqa turli muammoli sohalaming turli xil tipdagi masalalarini yechish (izohlash, Oldindan aytish-bashorat qilish tashxis, loyihalashtirish, konstruktsiyalash, boshqarish, tushuntrrish) da ishlatiladi,
SI tizim ishlab chiqaruvchilariga omad darrov kelgani yo'q. 1960—1985 yillar orasida Slning rivojlanishi k&plab amaliy masalarni yechish bilan bog/liq, 1985 yildan boshlab asosan (1988-1990 yillarda) birinchi navbatda ET, keyinroq ETda tabiiy til (TT) — tinmlar va neyronli tarmoqlar (NT) savdo sohalarida ham faol ishlatila boshlandi [11-151,
E'tiborni qaratish lozimkis ba'zi mutaxassislar (qoida bo'yicha, Sldagi emas, dasturlashtirishdagi mutaxassislar) SITIar kutilgan natijalatni bermaganligini ta'kldlashda davom etmoqdalar, Bu adashuvlarning sababi shundan iboratki, mualliflar ETni an'anaviy dasturlashtirishning altemativi sifatida qamganligi, ya'ni Illar ET alohida (boshqa dasturiy vositalarsiz) buyllltmachining har qanday masalasini yechib beradi degan likrdan kelib chiqqanligidir. Ta'kidlash joizki, ETning paydo bo'lishida unda ishlatiladigan tillar spetsifikasi, sohalarni qayta ishlash texnologiyalari va ishlatiladigan qurilmalar (masalan, Lisp - mashinalar) shunday xulosa chiqarishga olib keldiki, ET va an'anaviy dasturlash tizimlarini birlashtirish murakkab va bajarib bo' Imaydigan masalalar degan asosni berdi. Hozirgi kunda Etni hosil qilish uchun texnik vositalar to'liq holda an'anaviy dasturlashtirishning zamonaviy texnologik tendentsiyasiga mos holda qayta ishlanayapti. Ular ET da integrallashgan sohalar yaratishda kelib chiqadigan muammolarni bartaraf etadi.
SIT ni yutuqqa olib kelgan sabablar quyidagilar [11-151.
Integrallashganlik. Slning boshqa axborot vositalar (CASE, MBBT, kontroller, berilganlar kontsentmtori va boshqalar) bilan oson integrallashadigan texnik vositalari ishlab chiqilgan-
Oehiqlilik va ko'chimlilik. SI ning texnik vositalari ochiqlik va ko'chimni ta^sminlaydigan standartlarni kuzalish orqali ishlab chiqiladi,
An ^tanaviy dasturlashtirish tillari va ishchi stansiyalardan foydalanish SI tizimlarida Lisp, Prolog va boshqa texnik vositalardan an'anaviy dastuflashtirish tillariga(Cs C++ va boshqalar) o'tish integrallash ta'minotini qisqaltirdi, EHM da operatsiya bajarish tezligini oshirdi va 01%trativ N01ira hajmini kamaytirdi. Ishchi stansiyalardan foydalanish sohalar doirasini kengaytirdi
61
Mijoz-server arxitekturasi. Mijoz-server arxltekturasi boȚicha taqsimlangan hisoblashlarnî qo'llab-quvvatlaydigan Slnîng sohalari ishlab chiqarilgan. Ular qurilmalar qiymatini tushiradi, ishonchni va umumiy ishlab Chiqarishni yuksaltiradi
Muammoli sohaga mo'ljallangan ITIar. Umumiy masalalarni yechishga mo'ljallangan ITIardan muammoli, fanga mo'ljallangan ITIarga o'tish, sohalarni qayta ishlash muddatini qisqartiradi, sohalardan foydalanish sama.mdorligini oshiradi, ekspert ishini tezlashtiradi va osonlashtiradi hamda axborot va dasturiy ta'minotdan (obyektlar, sinllar, qoidalar, protseduralar) qayta foydalanishni ta'mmlaydi,

3.