Reja: Litosferaning tarkibiy tuzilishi


Download 95.95 Kb.
bet6/9
Sana15.06.2023
Hajmi95.95 Kb.
#1484864
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
Litosfera va unda kuzatiladigan hodisalar

Jahon okeani- butun suv havzasi. Jahon okeani Yerning umumiy yuzasining 70% dan ortig'ini egallaydi. Shimoliy va janubiy yarimsharlarda okean va quruqlik o'rtasidagi nisbat har xil. Shimoliy yarim sharda okean er yuzasining 61% ni, janubiy qismida esa 81% ni egallaydi.
Jahon okeani to'rtta okeanga bo'lingan - Tinch okeani, Atlantika, Hind, Arktika.
So'nggi paytlarda Janubiy yarimsharda, ayniqsa Antarktidada keng qamrovli tadqiqotlar olib borildi. Ushbu tadqiqotlar natijasida olimlar Janubiy okeanni Jahon okeanining mustaqil qismi sifatida ajratish g'oyasini ilgari surdilar. Janubiy okean, ularning fikricha, Tinch okeani, Atlantika, Hind okeanlarining janubiy qismlarini, shuningdek, Antarktidani o'rab turgan dengizlarni o'z ichiga oladi.
Okeanlarning kattaligi: Tinch okeani - 180 mln km2; Atlantika okeani - 93 mln km2; Hindiston - 75 million km2; Arktika - 13 mln km2.
Okeanlarning chegaralari shartli. Okeanlarning bo'linishi uchun asos oqimlarning mustaqil tizimi, sho'rlanishning taqsimlanishi, haroratdir.
Jahon okeanining oʻrtacha chuqurligi 3700 m, eng katta chuqurligi 11022 m (Tinch okeanidagi Mariana xandaqi).
Dengizlar- okeanlarning u yoki bu darajadan quruqlik bilan ajratilgan, maxsus gidrologik rejim bilan tavsiflangan qismlari. Ichki va chekka dengizlarni farqlang. ichki dengizlar materikning ichki qismiga (O'rta er dengizi, Boltiqbo'yi) chuqur kirib boring. chekka dengizlar ular odatda bir tomondan materikga tutashgan, ikkinchi tomondan esa okean bilan nisbatan erkin aloqa qilishadi (Barents, Oxotsk).
ko'rfazlar- okean yoki dengizning quruqlikka kesib o'tadigan va okean bilan keng aloqaga ega bo'lgan ko'p yoki kamroq muhim hududlari. Kichik koylar deyiladi koylar. Chuqur, o'ralgan, tik qirg'oqlari bo'lgan uzun qo'ltiqlar - fyordlar.
Bo'g'ozlar- ikkita qo'shni okean yoki dengizni bog'laydigan ozmi-ko'pmi tor suv havzalari.



Okeanlar tubining relyefi. Jahon okeanining relyefi quyidagi tuzilishga ega (11-rasm). Jahon okeani maydonining 3/4 qismini 3000 dan 6000 m gacha bo'lgan chuqurliklar egallaydi, ya'ni okeanning bu qismi uning tubiga tegishli.

Download 95.95 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling