Maktabgacha yoshdagi bolalarda jismoniy sifatlar kuch, epchillik, chaqqonlik, chidamlilik kabi sifatlarni shakllantirish
Bolalarning harakatli faoliyati ularda asosiy jismoniy sifatlarni rivojlantirish bilan bog‘liqdir. Bunga chaqqonlik, epchillik, kuchlilik, matonat singari sifatlar kiradi. Amalda mazkur sifatlarning hech birini alohida olib rivojlantirishni tasavvur qilish ham mumkin emas. Turli jismoniy sifatlarni tarbiyalash aslida bolaning jismoniy jihatdan har tomonlama rivojlanishidek yagona jarayonning turli tomonlaridir. Chunki bunday rivojlanish natijasida organizmning miqdoriy imkoniyatlarida umumiy yuksalish sodir bо‘ladi. Lekin baribir yuqorida sanab о‘tilgan jismoniy sifatlarning har birini tarbiyalashning о‘ziga xos xususiyatlari mavjuddir.
Psixofizik sifat sifatida tezlik bu berilgan sharoitda minimal vaqt ichida harakat harakatlarini bajarish qobiliyatidir.
Dvigatel vazifasini bajarish qisqa muddatli va bolada charchoqni keltirib chiqarmaydi deb taxmin qilinadi. Amalga oshirilgan harakatlarning tezligi faqat tananing alohida qismlari (qо‘llar va oyoqlar) harakati bilan bog‘liq emas. Tezlikning namoyon bо‘lishining uchta asosiy shakli mavjud: 1) vosita reaksiyasining yashirin vaqti; 2) individual harakatlanish tezligi; 3) harakatlarning chastotasi.
Ushbu tezkorlik shakllari bir-biridan nisbatan mustaqildir. Bolada tezkor reaksiya bо‘lishi mumkin, ammo harakatda sekin va aksincha. Kо‘rsatilgan uchta shaklning murakkab birikmasi tezlikning namoyon bо‘lishining barcha holatlarini aniqlaydi. Chaqqonlikning rivojlanishi о‘yinlar bilan ta’minlanadi, unda ma’lum bir signal yoki о‘yin holati bolani harakat tezligini о‘zgartirishga undaydi. Ayni paytda bola harakatlanayotgan о‘yinchining yo’nalishi va tezligiga, uning yaqinlashish masofasi va vaqtini hisobga olgan holda, harakatli reaksiyasini rivojlantiradi. Tezkorlikning rivojlanishi asabiy jarayonlarning harakatchanligiga, fazoviy, vaqtinchalik va kо‘zning shakllanishiga ta’sir qiladi, bolaga atrof-muhitning о‘zgaruvchan sharoitlarida harakat qilish imkoniyatini beradi Chidamlilikni shakllantirish
Do'stlaringiz bilan baham: |
