Reja: Marketingda axborotlarning ahamiyati va ularning manbalari Marketing sohasining axborot tizimi sifatida shakllanishi Marketingda axborotlar tizimi va korxonaning rivojlanishida axborotlar tizimining ahamiyati Axborotlar yig’ish

Axborotni to’plash va undan foydalanish
jixatlariga ko’ra axborot tizimini to’rtta quyi
tizimga ajratish mumkin.
Axborotni to’plash va undan foydalanish
jixatlariga ko’ra axborot tizimini to’rtta quyi
tizimga ajratish mumkin.

---

Axborot va ma`lumotlar olish manbalarini 
quyidagi guruhlarga bo‘lish mumkin:
1. Iqtisodiy siyosatning asosiy yo‘nalishlariga 
taaluqli bo‘lgan Prezident farmonlari, Vazirlar 
Mahkamasi qarorlari, Davlat soliq qo‘mitasining 
tasdiqlagan yo‘riqnomalari va farmoyishlari. Ushbu 
ma`lumotlar iqtisodiyotning sohalari bo‘yicha 
rivojlanish yo‘nalishlari, ishlab chiqarish hajmlari, 
soliq va bojxona siyosatiga oid bo‘lib ulardan 
nafaqat mutasaddi vazirliklar, uyushmalar, 
tashkilotlar foydalanadilar, balki maxalliy va xorijiy 
tadbirkorlar, firmalar ham o‘z faoliyatlarida 
foydalanadilar.

---

2. Davlat statistik muassasasi ma`lumotlari. O‘zbekiston 
Respublikasi Makroiqtisodiyot va statistika Vazirligi halq 
xo‘jaligining barcha sohalari bo‘yicha oylik, kvartallik, yillik 
ma`lumotlarni jamlaydi. Ularning ayrimlari maxalliy 
matbuotda chop qilinadi, yillik hisobotlar esa statistik 
yilnomalar shaklida nashr qilinadi. Makroiqtisodiyot va 
statistika Vazirligi o‘zining tarkibida ilmiy-tadqiqot 
institutlari, halq xo’jaligining tegishli sohalari bo‘yicha 
ixtisosolashgan boshqarma va bo‘limlarga egadir. Ushbu 
tadqiqot va hisobot bo‘limlari belgilangan yo‘nalishlar 
bo‘yicha ma`lumotlar to‘playdi va tahliliy tadbirlar tkazadi. 
Bunday ma`lumotlar Vazirlar Mahkamasi, mutasaddi 
vazirliklar, uyushmalar, viloyat hokimligiga taqdim etiladi.
2. Davlat statistik muassasasi ma`lumotlari. O‘zbekiston 
Respublikasi Makroiqtisodiyot va statistika Vazirligi halq 
xo‘jaligining barcha sohalari bo‘yicha oylik, kvartallik, yillik 
ma`lumotlarni jamlaydi. Ularning ayrimlari maxalliy 
matbuotda chop qilinadi, yillik hisobotlar esa statistik 
yilnomalar shaklida nashr qilinadi. Makroiqtisodiyot va 
statistika Vazirligi o‘zining tarkibida ilmiy-tadqiqot 
institutlari, halq xo’jaligining tegishli sohalari bo‘yicha 
ixtisosolashgan boshqarma va bo‘limlarga egadir. Ushbu 
tadqiqot va hisobot bo‘limlari belgilangan yo‘nalishlar 
bo‘yicha ma`lumotlar to‘playdi va tahliliy tadbirlar tkazadi. 
Bunday ma`lumotlar Vazirlar Mahkamasi, mutasaddi 
vazirliklar, uyushmalar, viloyat hokimligiga taqdim etiladi.

---

• Vazirliklar, uyushmalar va kontsernlar majmuida to‘plangan axborotlar 
va ma`lumotlar. Ushbu axborot manbai tegishli sanoat, qishloq 
xo‘jaligi, xizmat ko‘rsatish bo‘yicha ixtisoslashgan vazirliklarda ularning 
barcha bo‘ysinuvchi korxonalari xolati, rivojolanish yo‘nalishlari 
bo‘yicha axborot olish imkonini beradi. Bu turkum axborotlar vazirlik, 
uyushmalarning yillik hisoboti, tegishli boshqarmalarning hisob-kitobi 
va o‘tkazgan tadqiqot yakunlaridan tashkil topadi. Hozirgi paytda 
mamlakatimiz vazirliklari uyushmalar, kontsernlar o‘z tarkibida 
marketing muammolari bilan shug’ullanuvchi boshqarma yoki 
bo‘limlarga egadir.
• Vazirliklar, uyushmalar va kontsernlar majmuida to‘plangan axborotlar 
va ma`lumotlar. Ushbu axborot manbai tegishli sanoat, qishloq 
xo‘jaligi, xizmat ko‘rsatish bo‘yicha ixtisoslashgan vazirliklarda ularning 
barcha bo‘ysinuvchi korxonalari xolati, rivojolanish yo‘nalishlari 
bo‘yicha axborot olish imkonini beradi. Bu turkum axborotlar vazirlik, 
uyushmalarning yillik hisoboti, tegishli boshqarmalarning hisob-kitobi 
va o‘tkazgan tadqiqot yakunlaridan tashkil topadi. Hozirgi paytda 
mamlakatimiz vazirliklari uyushmalar, kontsernlar o‘z tarkibida 
marketing muammolari bilan shug’ullanuvchi boshqarma yoki 
bo‘limlarga egadir.
• Maxalliy hokimiyat miqyosida jamlanadigan axborot va 
ma`lumotlar. Mamlakatimiz viloyatlari, tumanlari, shaharlari 
hokimiyatlari xuzurida statistika, «Biznes-fond» bo‘lo‘imlari, 
aynan o‘sha xudud iqtisodiy-ijtimoiy rivojlanishi xususida 
axborotlar va ma`lumotlar to‘playdi. Ushbu ma`lumotlar 
ko‘lami keng bo‘lib, ularning asosiylarigina Respublika 
miqyosidagi tegishli boshqarma tashkilotlarga statistik 
hisobot shaklida taqdim etiladi. Ko‘pgina boshqa xududiy 
rivojlanishga oid axborotlar maxalliy hokimiyat miqyosida 
umumlashtiriladi va tahlil qilinadi.
• Maxalliy hokimiyat miqyosida jamlanadigan axborot va 
ma`lumotlar. Mamlakatimiz viloyatlari, tumanlari, shaharlari 
hokimiyatlari xuzurida statistika, «Biznes-fond» bo‘lo‘imlari, 
aynan o‘sha xudud iqtisodiy-ijtimoiy rivojlanishi xususida 
axborotlar va ma`lumotlar to‘playdi. Ushbu ma`lumotlar 
ko‘lami keng bo‘lib, ularning asosiylarigina Respublika 
miqyosidagi tegishli boshqarma tashkilotlarga statistik 
hisobot shaklida taqdim etiladi. Ko‘pgina boshqa xududiy 
rivojlanishga oid axborotlar maxalliy hokimiyat miqyosida 
umumlashtiriladi va tahlil qilinadi.

---

• . Ilmiy tadqiqot institutlari, markazlari, universitetlar va oliy o‘quv 
yurtalrining ilmiy izlanish ma`lumotlari, tadqiqot natijalari. Bu 
ma`lumotlar va axborotlar Davlat fan-texnika qo‘mitasi 
buyurtmalar yoki xo‘jalik shartnomalari asosida ilmiy tadqiqot 
institutlari, ijodiy–izlanish guruhlari, alohida tadqiqotchilar 
jamlanadi va hisobot shaklida taqdim etiladi. Tegishli soha va 
muammolar bo‘yicha amalga oshirilgan marketing va bozor 
izlanishi tadqiqotlari Davlat fan–texnika qo‘mitasi byulleten’larida, 
universitet, markaz, oliy o‘quv yurti ilmiy to‘plamlarida qisqa 
shaklda e`lon qilinadi.
• . Ilmiy tadqiqot institutlari, markazlari, universitetlar va oliy o‘quv 
yurtalrining ilmiy izlanish ma`lumotlari, tadqiqot natijalari. Bu 
ma`lumotlar va axborotlar Davlat fan-texnika qo‘mitasi 
buyurtmalar yoki xo‘jalik shartnomalari asosida ilmiy tadqiqot 
institutlari, ijodiy–izlanish guruhlari, alohida tadqiqotchilar 
jamlanadi va hisobot shaklida taqdim etiladi. Tegishli soha va 
muammolar bo‘yicha amalga oshirilgan marketing va bozor 
izlanishi tadqiqotlari Davlat fan–texnika qo‘mitasi byulleten’larida, 
universitet, markaz, oliy o‘quv yurti ilmiy to‘plamlarida qisqa 
shaklda e`lon qilinadi.
• Ommaviy matbuot va ilmiy adabiyotlar. Mamlakatimizda va xorijiy
davlatlarda chop etiladigan ro‘znomalar, jurnallar, risolalar, kitoblar
ko‘lami tobora ortib bormoqda. Masalan «SHarq biznes xabarnomasi», 
«Soliq va bojxona xabarnomasi», «Delovoy mir», «Biznes uik» va boshqa
bir qator ro‘znoma hamda jurnallar shular jumlasidandir. Ularda
Respublikamiz iqtisodiy-ijtimoiy rivojlanishiga oid ko‘plab axborotlar
ma`lumotlar tahliliy materiallar chop etiladi. Bu ma`lumotlar ayrim
Davlat qo‘mitalari, vazirliklar, uyushmalar, ilmiy tadqiqot markazlari, 
institutlari, izlanish olib borayotgan guruhlar, sharxlovchilar va
mutaxassislar tomonidan taqdim etiladi.
• Ommaviy matbuot va ilmiy adabiyotlar. Mamlakatimizda va xorijiy
davlatlarda chop etiladigan ro‘znomalar, jurnallar, risolalar, kitoblar
ko‘lami tobora ortib bormoqda. Masalan «SHarq biznes xabarnomasi», 
«Soliq va bojxona xabarnomasi», «Delovoy mir», «Biznes uik» va boshqa
bir qator ro‘znoma hamda jurnallar shular jumlasidandir. Ularda
Respublikamiz iqtisodiy-ijtimoiy rivojlanishiga oid ko‘plab axborotlar
ma`lumotlar tahliliy materiallar chop etiladi. Bu ma`lumotlar ayrim
Davlat qo‘mitalari, vazirliklar, uyushmalar, ilmiy tadqiqot markazlari, 
institutlari, izlanish olib borayotgan guruhlar, sharxlovchilar va
mutaxassislar tomonidan taqdim etiladi.

---