Reja: Metall qotishmalar tuzilishi Metall qotishmalarning fazasi Metall qotishmalardagi fazalar turlari

Erkinlik darajalari soni ... Erkinlik darajasi muvozanatni buzmasdan ma'lum chegaralarda o'zgarishi mumkin bo'lgan mustaqil o'zgaruvchilar soni (masalan, harorat, qotishma konsentratsiyasi, bosim) bilan belgilanadi. Muvozanat - vaqt o'tishi bilan o'zgarmaydigan qotishma holati. Muvozanat holatida birga mavjud bo'lgan fazalar soni saqlanib qoladi. Agar bu shartda faqat haroratni (bir o'zgaruvchan) o'zgartirish mumkin bo'lsa, u holda erkinlik darajalari soni birga teng; fazaning harorati ham, tarkibi ham doimiy bo'lishi kerak bo'lsa, u holda erkinlik darajalari soni nolga teng.
Tizimdagi barcha o'zgarishlarning qonuniyatlari, ichki va tashqi sharoitlarga qarab, bo'ysunadi faza qoidasi ... Faza qoidasi fazalarning mumkin bo'lgan sonini va ular ma'lum bir tizimda, ya'ni ma'lum miqdordagi tarkibiy qismlarning qotishmasida mavjud bo'lishi mumkin bo'lgan sharoitlarni belgilaydi. Faza qoidasi fazalar soni, tarkibiy qismlar soni va tizimning erkinlik darajalari soni o'rtasidagi munosabatni ifodalaydi:
S = K + B - F, (3.2.1)
Bu erda C - erkinlik darajalari soni, K - komponentlar soni, F - birga mavjud bo'lgan fazalar soni, B - tashqi o'zgaruvchilar (harorat, bosim). Agar biz metall tizimlarni ko'rib chiqish uchun ruxsat etilgan bosim konstantasini olsak (B = 1), ya'ni tashqi omillardan faqat harorat hisobga olinsa, u holda
C = K + 1 - F. (3.2.2)
Keling, bir komponentli tizimlar uchun muvozanatning mumkin bo'lgan holatlarini ko'rib chiqaylik.
Agar bir komponentli sistemada (masalan, sof metallda) bitta faza (suyuq yoki kristallangan, yaʼni qattiq metall) boʻlsa, K = 1 va F = 1 boʻladi. Keyin (3.2.2) ga muvofiq S = 1 + 1-1 = 1, ya'ni bir erkinlik darajasi mavjud. Bu shuni anglatadiki, siz metallni bir fazali (suyuq yoki qattiq) saqlab, ma'lum bir harorat oralig'ida isitishingiz yoki sovutishingiz mumkin.
Agar erish momentida tizimda ikki faza (masalan, suyuq va qattiq metall) bo'lsa, u holda K = 1, F = 2 va demak, C = 1 + 1-2 = 0, ya'ni mavjud. bitta erkinlik darajasi emas ... Bunday muvozanat faqat doimiy haroratda mumkin. Binobarin, bir komponentli tizimlarning, masalan, sof metallarning erish nuqtasi va qotib qolish harorati har doim doimiy bo'lib, bir faza yo'qolgunga qadar (qizdirilganda qattiq qism eriydi yoki sovutilganda suyuq qismi qotib qoladi) harorat o'zgarmaydi.
Biroq, ikki komponentli tizim uchun qotishmaning qattiqlashishi turli sharoitlarda sodir bo'ladi, chunki A = 2, F = 2, shuning uchun C = 2 + 1-2 = 1, ya'ni bir erkinlik darajasi mavjud. . Demak, qattiqlashuv jarayonida suyuq va qattiq fazalar o'rtasidagi muvozanat saqlanib qoladi. harorat oralig'ida(haroratni o'zgartirish mumkin). Qotishma haroratining vaqtga bog'liqligini tavsiflovchi egri chiziqda ( sovutish egri chizig'i), qattiqlashuvning boshi va oxiri haroratlari paydo bo'ladi.


Adabiyotlar

1. 
   Vikipediya. (s.f.). Qotishma. En.wikipedia.org saytidan olindi.
   
2. 
   Entsiklopediya, N. V. (s.f.). Qotishma. Newworldencyclopedia.org saytidan tiklandi.
   
3. 
   MatWeb. (s.f.). Qotishma elementlari mis qotishmalarining xususiyatlariga qanday ta'sir qiladi. Matweb.com saytidan olingan.
   
4. 
   Vudford, S (sf). Commentthatstuff.co saytidan tiklandi.
   
5. 
   Rayt, A. (sf). Metall qotishmalar. Azom.com saytidan olindi.