Bola oliy nerv faoliyati tiplarining xususiyatlari va ularni tarbiyalash. Bola tugilganidan keyin bir necha kun o‘tgach, nerv sistemasida o‘zganshlar ro‘y beradi. Masalan, xolerik temperamentidagi bola tez-tez uyg'onadi va qattiq yig’laydi. Melanxolik temperamentdagi bola esa uzoq uxlaydi, kam yigiaydi, tinch bo’ladi.
Tashqi muhitdagi hodisa yoki predmetlar bilan ularning so‘zda ifoda etilishi bolaning ikkinchi signal sistemasini rivojlantirishda katta ahamiyatga ega. Masalan, bir yashar bolaga «burningni ko'rsat» deb o‘rgatilsa va bu 12-15 marta takrorlansa, bola burnini ko‘rsatadi. Keyin «ko‘zingni ko‘rsat», «qo‘lingni ko‘rsat» va hokazo so‘zlarga javob reaksiyasini olish uchun ko‘zini ko‘rsatolsa va so‘zlarni bir necha marta takrorlansa kifoya bo'ladi.
5 yashar bola asta-sekin umumlashgan so'zlarni takrorlay boshlaydi. Masalan, o'yinchoq, daraxt, hayvon va boshqalar. Bolada bu yoshda predmetlarga nisbatan nutq hosil bo'ladi. 3-5 yashar bola ayrim she’rlarni harakatlar bilan yodlaydi. 5-6 yoshida tashqi dunyoning ko'pgina hodisalarini so'z bilan umumlashtirish qobiliyati ortadi. I.K .Krasnogorskiy va M.M. Koltsova turli yoshdagi bolalarda tajribalar olib borib, unda so'z integratsiyasi turli bosqichda bo'lishini ko'rsatganlar.
Nerv sistemasi gigienasi
- O’ta charchash;
- Aqliy mehnatning zo’riqishi;
- O’quv nagruzkasining ortib ketishi ;
- Turli yuqumli kasalliklardan so’ng;
- Vitamin yetishmasligidan;
- Oiladagi notinch hayot;
- O’qituvchi bilan o’quvchi o’rtasidagi kelishmovchilikdan;
- Turmushning zararli odatlariga o’rganish;
- Kun tartibining bo’lmasligi;
- Moddiy yetishmovchilik.
Nerv sistemasiga salbiy tahsir etadigan(nevrozga olib keladigan) omillar
Aqliy ishchanlik qobiliyatining 5 davri
Ishga kirishish davri. Darsda bir necha minut davom etib, o’quvchi ish sharoitiga moslasha boradi
Optimal ishchanlik davri. Aqliy mehnatni bajarishning stabillashgan davridir
Do'stlaringiz bilan baham: |
