Reja: Post Xaqiqat Xaqiqat Ishlash prinsipi Xulosa Foydaanilgan adabiyotlar Post Xaqiqat

Ishlash prinsipi
Qachonki, bizning nuqtai nazarimizni to'g'rilash uchun faktlar yetarli bo'lmaganda bu rejim ishga tushadi. Masalan, Ukrainaning sharqida "Boeing" passajir samolyoti quladi, 350 kishi halok bo'ldi. Nima bo'lishidan qat'i nazar, ichki xissiyolariz nima deyishidan kelib chiqib, siz bu faktda nima ko'rishni xohlasangiz shuni ko'rasiz. Siz ulkan voqealar zanjirini tuzishni boshlaysiz, bu ukrain qiruvchi samolyotidan boshlanadi. Bu qiruvchi samolyotda Ukrain harbiysi kapitan Yermolonko bo'ladi. Keyin bu ishnio'sha qilganidan xabar beruvchi guvohlar topasiz. Bu voqeadan so'ng, u o'z joniga qasd qiladi.Bu faktlar zanjiri hammasi sizni siz haq bo'lganingizni tasdiqlab boraveradi: buning hammasi G'arb provakatsiyasi, qonxo'r ukrain jangarilari qilgan.
Agarda sizning e'timodingiz qarama-qarshi bo'lgan taqdirda ham, siz Ukrainaning sharqida qurollangan guruhlar mavjudligini, ular hududni nazorat qilishiga va uyerda hohlagan ishini qilishiga ishonasiz. Ularga qurolni Rossiya yetkazib beradi. Va yana sizda Boeing va halok bo'lganlar haqida ajoyib fikrlar zanjiri paydo bo'ladi. Sababi sizning e'timodingiz boshqa ssenariy bo'yicha shakklangan bo'lib chiqadi.
Ammo bunda obektiv holatni saqlab turish muhimdir.

Post-xaqiqat – zamonaviy axborot makonida tobora tez-tez uchrayotgan so‘z bo‘lib, atamaning o‘zi nisbatan yaqinda paydo bo‘lgan, uning kelib chiqishi bloger Devid Roberts nom bilan bog‘liq, bloger undan 2010 yil internet-nashrlardan biri uchun o‘z «kolonka»sida foydalangan, 2016 yil esa, ushbu atama Oksford lug‘atiga ko‘ra yil so‘zi bo‘ldi, yangi so‘zga quyidagicha ta’rif berildi:

«Post-xaqiqat – jamoatchilik fikrini shakllantirishda obyektiv dalillar jamoatchilik fikrini shakllantirishda hissiyotlar va shaxsiy e’tiqodlarga murojaat qilishdan ko‘ra kamroq ahamiyatga ega bo‘lgan holatlar». Siyosiy madaniyatda post-xaqiqat deganda asosan muloqot doirasining his-tuyg‘ulari va shaxsiy e’tiqodlariga murojaat qilish orqali (siyosiy voqelikning tafsilotlari e’tiborsiz qolsa-da), bir xil dalillarni takrorlash va ma’lum bir tushunchaga zid bo‘lgan obyektiv faktlarni e’tiborsiz qoldirish orqali shakllangan diskurs tushuniladi. Post-haqiqat strategiyasi bugungi kunda juda mashhur qiladigan narsa shundaki, axborot manbalarining parchalanishi yolg‘on, g‘iybat va mish-mishlar favqulodda tezlikda tarqalgan vaziyatni yaratadi va hatto mutaxassis ham haqiqatni yolg‘ondan ajratishi qiyin bo‘ladi. Foydalanuvchilar tarmog‘i orqali internetda maqsadli tarqalgan yolg‘onlar haqiqatni juda tez almashtirishi mumkin. Shuning uchun, yolg‘on har doim siyosiy (va nafaqat) manfaatlarini targ‘ib qilish uchun ishlatilganiga qaramay, aynan jamiyatning o‘zgargan kommunikativ muhiti (internet, ijtimoiy tarmoqlar) post-haqiqatni tashviqot san’atida yangi hodisa va yangi bosqichga aylantiradi.

Post-haqiqatga misol qilib, Checheniston va Dog‘iston o‘rtasidagi Kizlyar tumanida ro‘y bergan so‘nggi chegara voqealarini keltirishimiz mumkin, mojaroning sababi chechenlar tomonidan Checheniston Respublikasi bilan chegara belgisining bir necha metrga surilgani bo‘lgan edi. Keyingi voqealarni oflayn rejimda qoldirib, kelajakda internetda, ya’ni ijtimoiy tarmoqlardagi eng yirik mahalliy resurslarda voqealar qanday rivojlanganiga e’tibor qaratmoqchiman. U yerda chechen hukumati butun Kizlyar tumanini qo‘lga kiritmoqchi degan ma’noda «post»lar paydo bo‘la boshladi, avj olayotgan nizoga dog‘istonlik mashhur sportchi (uning ismini aytib o‘tirmaymiz) ham jalb qilinib, u ijtimoiy tarmoqlardagi o‘z sahifasida birodarlikni unutmaslikka va fitnalarga uchmaslikka da’vat qildi, biroq kelgusida ko‘plab pabliklar sportchi chechenlarni qo‘llab-quvvatlagani, u Qizlyarni topshirish tarafdori ekani haqida ma’lumot tarqata boshladi, bu esa yangi xayp to‘lqiniga sabab bo‘ldi. Ushbu ma’lumotlar ishonchli emasligini tekshirib ko‘rish oson bo‘lsada, ko‘p sonli odamlar axborotni tekshirib o‘tirmasdan, hammasini xaqiqat deb tan ola boshladi.

Dalil-isbotlarni pisand qilmasdan, bu resurslar odamlarning tuyg‘ulari bilan o‘ynay boshladi, bu esa his-tuyg‘ular dalillardan ustun kelishi mumkinligini ko‘rsatadi. Boshqa tomondan, post-haqiqat konsepsiyasiga falsafiy – bu bizning siyosat va butun dunyo haqidagi muhokamalarimiz xaqiqat va yolg‘on savollarga taalluqli emasligi haqidagi g‘oyani ijtimoiy hayotga kiritadigan tushuncha sifatida – yondashish mumkin, ular insonning nima xaqiqat va nima yolg‘onligini hal qiladigan sharoitlarga kamayadi. Bu vaziyatda eng qiziq narsa shundaki, siz buni tan olasiz va subyektning haqiqati va yolg‘onligi aniqlangan shartlar uchun kurashasiz va obyektiv xaqiqat yoki yolg‘on tushunchasi tenglashtiriladi.

Xulosa:
Haqiqatdan keyingi haqiqat - bu har qanday sizga tanish va tushunarli bo'lgan qadriyatlar va mavzular tizimiga ta'sir ko'rsatuvchi faktlar jamlanmasidir. Xaqiqat atamasi ostida voqeʼlik, fakt; real narsa, hodisa yoki holat tushuniladi. Falsafa obyektlaridan biri boʻlib, haqiqatning aslida nima ekanligini aniqlash ustida qator ishlar yozilgan. Haqiqat boʻlmagan holat yolgʻon, deb ataladi. Xaqiqat subyektiv, obyektiv yoki mutlaq darajalarga ajratiladi; bunda obyektiv va mutlaq haqiqatlar mavjudligi hamon savol ostidadir.
Foydalanilgan adabiyotlar:

https://fayllar.org

uz.wikipediya