Reja Rangli metallar Chanlarda tanlab eritish


Download 47 Kb.
bet1/2
Sana16.11.2023
Hajmi47 Kb.
#1781539
  1   2

Reja
1.Rangli metallar
2.Chanlarda tanlab eritish.
3. Rangli metallar kollektiv boyitmalarni chanlarda bakterial tanlab eritish
4.Foydalanilgan adabiyotlar

Rangli metallar — temirdan boshqa barcha metallarning sanoatdagi nomi. 5 guruhga boʻlinadi: yengil metallar; ogʻir metallar; qiyin suyuklanadigan metallar; asl metallar; nodir metallar. Yengil Rangli metallarga alyuminiy, magniy, titan, natriy, berilliy, litiy, bariy, kalsiy, stronsiy va kaliy (zichligi 0,53—5 g/sm³); ogʻir Rangli metallarga mis, nikel, qoʻrgʻoshin, qalay, kadmiy, kobalt, rux, margimush, surma, vismut, simob (zichligi 5—13,6 g/sm³); qiyin suyuqlanadigan Rangli metallarga volfram, molibden, niobiy, tantal, xrom, sirkoniy va boshqa; asl Rangli metallarga oltin, kumush, platina, osmiy, iridiy, rodiy, ruteniy va palladiy; nodir Rangli metallarga tarqoq metallar (talliy, galliy, germaniy, indiy, reniy, gafniy, rubidiy, seziy), siyraker metallar (skandiy, ittriy, lantan va lantanoidlar), radioaktiv metallar (texnetsiy, fransiy, poloniy, radiy, aktiniy, toriy, protaktiniy, uran va barcha transuran elementlar) kiradi.
Rangli metallarning koʻpchiligi tabiatda sof holda uchraydi. Mis, alyuminiy oʻz rudalarida A12O3 va A1(OH)3 tarkibli birikmalar holida boʻladi. Rudalardan gidrometallurgiya usulida avval Al2O3, undan esa elektroliz yoʻli bilan alyuminiy olinadi.
Mis tabiatda, asosan, tog jinslari tarkibida mis sulfidlari va oksidlari tarzida uchraydi. Mis rudasi boyitilgandan keyin uni suyuqlantirib shteynni bessemerlash usuli bilan xomaki mis, xomaki misni termik usulda tozalab yoki elektroliz qilib sof mis olinadi. Magniy tabiatda har xil birikmalar, minerallar, magniy rudalari tarkibida uchraydi. Magniy rudalari jumlasiga magnezit, dolomit, karnallit va boshqa kiradi. Bu rudalar (Mis, magnezit)dan magniy oksid MgO(magneziya)olinadi, magniy oksiddan uglerod ishtirokida xlor oʻtkazish yoʻli bilan magniy xlorid MgCl2 hosil qilinadi, u elektroliz qilinib, xomaki magniy olinadi. Uni qayta suyuqlantirib yoki sublimatsiya yoʻli bilan sof magniy olinadi. Boshqa Rangli metallar ham tegishli usullarda shu metallarning rudalaridan ajratib olinadi.
Rangli metallar va ularning qotishmalari xalq xoʻjaligida, aviatsiya sanoatida, raketasozlik, elektrotexnika va radiotexnikada asosiy konstruksion material hisoblanadi.

Download 47 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling