Reja: Shaxsga yo’naltirilgan ta’lim texnologiyalarining turlari

39-rasm. Talabalar o’quv portfoliosini yaratish bosцichlari


Shunday цilib, bugungi tezkor davr talabalarni xam цisцa muddatda va asosli ma’lumotlar bilan цurollantirish, ular tomonidan turli fan asoslarini puxta u.zlashtirilittti uchun zarur shart-sharoitlarni yaratishni taцozo эtmoцda. Zamonaviy sharoitda ta’lim jaraёnining barcha imkoniyatlariga ko’ra shaxsni rivojlantirish, ijtimoiylashtirish va unda mustaцil, tanцidiy, ijodiy fikrlash цobiliyatlarini tarbiyalashga yo’naltirilishi talab цilinmoцda. Uzida ana shu imkoniyatlarni namoёn эta olgan ta’lim shaxsga yo’naltirilgan ta’lim deb nomlanadi. Bu turdagi ta’lim talabalarda mustaцillik, tashabbuskorlik, javobgarlik kabi sifatlar, shuningdek, mustaцil, ijodiy va tanцidiy fikrlash цobiliyatlarini tarbiyalashga xizmat цiladi.

Shaxsga yo’naltirilgan ta’limning innovaцion, xamkorlik, modul,interfaol, individual, dasturiy, loyixa, masofaviy,

kompyuter,muammoli, rivojlantiruvchi, tabaцalashtirilgan va mustaцil ta’lim,shuningdek, o’yin texnologiyalari kabi turlari farцlanadi. Talabalarninguцuv-bilish faolliklarini kuchaytirish, uцitish sifatini oshirish vasamaradorligini yaxshilash maцsadida innovaцion xarakterga эga ta’lim shakllaridan foydalaniqh maцsadga muvofiцdir. Amaliy o’yinlar,muammoli uцitish, interfaol ta’lim, modulli -kredit tizimi, masofali uцitish, blended learning (aralash uцitish) va maxorat darslari ta’limning innovaцion shakllari sifatida э’tirof эtilmoцda.

Zamonaviy sharoitda ta’lim tizimida innovaцion xarakterga эga metodlar xam цullanilmoцda. Ular orasida эng keng ommalashgan metodlar yagona nom bilan nomlanuvchi interfaol metodlar sanaladi.Xrzirgi kunda ularning 100 dan ortiц turi mavjud bulib, uцuv materialining xarakteri, talabalarning ёsh va psixologikxususiyatlaridan kelib chiццan xolda ta’lim jaraёnida ularning xar

biridan samarali foydalaniqh mumkin. Sunggi vaцtlarda “Keys -stadi”





S£ 99

metodi va assesment sinovi xorijiy mamlakatlar ta’limi amaliёtida ta’lim oluvchilar faoliyatini nazorat qilishda. muvaffakiyatli kullanib

kelinmokda.

Innovaцion xarakterga эga vositalarning texnologik-didaktik imkoniyati talabalarning o’quv-bilish faolligini oshirish bilan birga, ukitish sifatini yaxshilab, samaradorligini oshirishga ёrdam beradi. Shu sababli OTMda tashkil эtilaёtgan ukitish jaraёnida kompyuter, skaner, videokuz, videokamera, proektor, эlektron doska, modem, telefon, internet, multimedia, mikrofon, karnay (kolonka), vebkamera, CD-ROM kabi texnik vositalar, ma’lumotlar ombori (bazasi) va vebinar texnologiyalar kabi innovaцion xarakterga эga vositalar samarali kullanilmokda.

Ta’lim jaraёnida talabalar tomonidan dam turli o’quv loyidalarning tayёrlaniqhiga э’tibor qaratilmokda. Loyida ta’limi texnologiyalaridan o’quv amaliёtida foydalaniqhda “o’quv loyidaviy faoliyat” tushunchasi dam kullaniladi. O’quv loyidaviy faoliyat o’quv maksadiga эrishish ёki muammo, muammoli vaziyatni dal qilish yulida talabalar tomonidan izchil amalga oshiriladigan darakatlari majmuasidir.

Zamonaviy sharoitda nafaqat ta’lim jaraёnini tashkil эtishda, shu bilan birga talabalarning o’quv faoliyatlarini nazorat qilishda o’quv portfoliosi dam innovaцion xarakterga эga.

Nazorat savollari:

1. 
   Shaxsga yo’naltirilgan ta’lim nima?
   
2. 
   Shaxsga yo’naltirilgan ta’limning kanday turlari mavjud ?
   
3. 
   Shaxsga yo’naltirilgan ta’lim turlari kanday didaktik imkoniyatga эga?
   
4. 
   Amaliy o’yinlarning zamonaviy ta’lim uchun adamiyati kanday?
   
5. 
   Amaliy o’yinlarning kanday turlari mavjud?
   
6. 
   Muammoli ukitish kanday shartlar asosida samarali tashkil эtilai?
   
7. 
   Interfaol ta’lim kanday vazifalarni amalga oshiradi?
   
8. 
   Modulli-kredit tizimining modiyati nimadan iborat?
   
9. 
   Masofali ukitish kanay tamoyillarga asoslanadi?
   
10. 
    Blended learning (aralash ukitish) kanday tashqiliy-didaktik imkoniyatga эga?
    
11. 
    Madorat darslari nima va ular kandan tashkil эtilai?
    
12. 
    Shaxsan Siz faoliyatingizda kanday interfaol metodlarni kullaysiz?
    

13. 
    “Keys-stadi” metodining ta’limiy adamiyati nimada ko’rinai?
    
14. 
    “Assesment” sinovining ta’lim amaliёtida tobora ommalashib boraёtganligining sababli nimada?
    
15. 
    Bugungi kunda OTMa kanday innovaцion xarakterga эga vositalar kullanilmokda?
    
16. 
    O’quv loyidasi nima va uning kanday turlari mavjud?
    
17. 
    Talabalarning o’quv faoliyatlarini nazorat qilishda o’quv portfoliosi kanay adamiyat kasb эtadi?
    

Foydalanilgan adabiёtlar:

1. 
   Avliyakulov N.X., Musaeva N.N. Modulli ukitish texnologiyalari.
   

• 
  T.: “Fan va texnologiyalar” nashriёti, 2007. - 97 b.
  

2. 
   Ganieva M.A., Fayzullaeva D.M. Keys-stadi ukitishning pedagogik texnologiyalari tuplami / Met.kull. “Urtamaxsus, kasb-dunar ta’limi tizimida innovaцion texnologiyalar” seriyasidan. - T.: TDIU, 2013. - 95
   

b.

3. 
   Ishmudamedov R., Abdukodirov A., Pardaev A. Ta’limda innovaцion texnologiyalar / Amaliy tavsiyalar. - T.: “Iste’dod” jamgarmasi, 2008. - 180 b.
   
4. 
   Olimov ^.T. Pedagogik texnologiyalar. - T.: “Fan va texnologiyalar” nashriёti, 2011. - 275 b.
   
5. 
   Ruzieva D., Usmonboeva M., Xrlikova Z. Interfaol metodlar: modiyati va kullanilishi / Metod.kull. - T.: Nizomiy nomli DTPU, 2013.
   

• 
  115 b.
  

6. 
   Sayfurov D. Malaka oshirish tizimida masofaviy ta’limni tashkil эtishning o’ziga xos xususiyatlari // Kasb-dunar ta’limi j. - T.: 2002. - №5­
   

6. 
   - 28-29-b.
   
7. 
   Sayfurov D. Masofadan ukitish tizimining shakllaniqhi va rivojlaniqhi // Kasb-dunar ta’limi j. - T.: 2004. - №6. - 16-20-b.
   
8. 
   Fayzullaeva D.M., Ganieva M.A., Ne’matov I. Nazariy va amaliy o’quv mashgulotlarda ukitish texnologiyalari tuplami / Met.kull. Urta maxsus, kasb-dunar ta’limida innovaцion ta’lim texnologiyalari seriyasidan - T.: TDIU, 2013. - 137 b.