Reja; Sparat davlat tizimi va jamiyati

xmlns:w="urn:schemas-microsoft-com:office:word"
xmlns="http://www.w3.org/TR/REC-html40">
Reja; Sparat davlat tizimi va jamiyati
MILL. AVV. VI-IV ASRLARDA SPARTA VA ATTIKA
Mavzu

REJA;

1.Sparat davlat tizimi va jamiyati

2.VII z hududiga kolmagan 100-200 kv. km. hajmdagi maydonni egallar edi. Har bir polis aholisi 5 mingdan 10 ming kishini tashkil etib, ulardan taxminan 1-2 ming kishi fuqarolik huquqiga ega edi. Faqat polislardan Sparta maydoni 8400 kv. km.; Afina 2500 kv. km.ni tashkil etar edi.

Har bir yunon polisi suveren davlat boz fuqaroligi, qonunlari, hokimiyat organlari, ibodatxona, teatr, xalq yigtadigan maydoni, palestar, gimnasey, stadion kabi jamoat inshootlariga ega edi. Yunon polislarining barchasi Spartadan tashqari shahar atrofida birlashgan bir necha qishloq majmuasi edi. Sparta 5 qishloq birlashgan polis edi. Har bir polisda vaqt orsata boshladi.

Qadimgi Sparta arxaik va klassik davrlarda Yunonistonning eng katta polislaridan biri edi. Sparta polisi va davlatchiligini boshlanishi doriylar bosqinini tugallanish vaqtiha tori keladi. Doriy qabilalari er. avv. XII-XI asrlarda Peloponnes hududiga orta qismidagi unumdor yerlarga Sparta manzilgohi paydo bopchilik doriylar-bousi Sparta polisining fuqarolari 5 qishloqni birlashtirgan Sparta manzilgohiga oringa chiqib oldi va bu erda tashkil topgan shaharlar ittifoqiga boshchilik qildi. Er. avv. VIII asrda Sparta janubiy Lakoniyaning bir qancha viloyatlarini, Kifera orolini, keyin esa Pamis daryosi vodiysidagi hosildor Messeniyani bosib oldi. Bu boy ola huquqli fuqarolari tomonidan boUch yuz spartaliklar jasorati", deb tarixda mashhur bo'ldi.

Sparta jangchilar davlati edi. Spartalik oil bola yoshligidayoq davlat homiyligi ostida edi. Davlat hokimiyatini eng avvalo intizomli, jismonan kuchli jangchiga ega bodakni yoshligidan jismonan kuchli qilib tarbiyalar edi. Zaif, kuchsizlar davlatga kerak emas edilar, shu sababli zaif, kasal bolalardan ularni yoshligidayoq qutilishga harakat qilinar edi. Gerodot tarixida Demokrit aytganidek, Spartaliklar erkin edilar, lekin barcha munosabatda emas, ular davlat qonunlariga bozlarining yangi manzilgohlari (Koloniya)larini barpo qila boshladilar. Finikiyaliklardan keyin yunonlar ham bu jarayonda faol ishtirok etadilar. Koloniyalar begona hududlarda ularni tashkil etgan finikiyalik va yunon savdogarlari uchun tayanch nuqtalari bogrta Yunonistonning janubiy-sharqiy viloyatlaridan biri markazi Afina borish mumkin. Barcha tomonlari dengiz bilan olar bilan ol-koldi. Dastlab Attika aholisi kichik qishloqlarda yashagan edi, keyinbchalkik esa ular qoyatosh baglgan bir shahar atrofida birlashdilar.

Attikaning qadimgi aholisi Ioniylar, pelastlarga doriylarning kosir qilmadi. Bu yerda yunon tilining ioniy shevasida sort uruglingan edi. Har bir fil bir necha olardan iborat bolingan edi. Gomer davrida Attika aholisini basileylar boshqardilar. Basileylar oliy hukmdor, sudya, kohin, harbiy boshliq edilar. Boshqa yunon polislariga bora Afina aholisini birlashtirgan afsonaviy Tersziy aholini uch guruhga borsatgan . Ularning aholis ham oyicha urnak boTIBORINGIZ UCHUN RAXMAT
http://fayllar.org