Reja: Tafakkur va uning xususiyatlari

Hukm
Xulosa chiqarish
Tushuncha
hukm-narsa va hodisalarning belgi va hususiyatlari haqida tasdiqlab yoki inkor qilib aytilgan fikr deb ataladi.
Chin hukm-narsa va hodisalarda voqelikda haqiqatan o'zaro bogliq ravishda ko'rsatib berilsa yoki voqelikda bir-biridan ajratilgan narsalar hukmlarda ajratib ko'rsatilgan hukmdir.
Hato hukm-moddiy olamda haqiqatdan bogliq qilib ko'rsatilgan hukm.
Borliqdagi narsalar, hodisalar va voqelikni miqdoriga ularning biror hukmda aks ettirilgan aloqa va munosabatlariga qarab, hukm quyidagi turlarga bo'linishi mumkin:
hukmlar obektiv voqelikni aks ettirishiga qarab: chin yoki hato hukm;
hukmlar sifatiga ko'ra: tasdiqlovchi yoki inkor qiluvchi hukm;
hukmlarning miqdoriga qarab: yakka, juz'iy, hususiy va umumiy hukmga;
hukmlarning munosabatiga ko'ra: shartli, ayruvchi, va qat'iy hukmlarga;
hukm tahminiy ko'rinishga ega bo'lishi ham mumkin
Tasdiqlovchi hukm -narsa bilan belgining aloqasi bogiz narsa va hodisa torisidagi hukmga aytiladi. Toshkent gqligi qat'iy shaklda aks ettirilgan hukm
Psihologiyada hukmlar ikkita asosiy yo'l bilan hosil qilinishi ta'kidlab o'tiladi:
Birinchi yo'l, bilan hukm hosil qilinganda idrok qilish zarur bo'lgan narsalarning bevosita o'zi ifodalanadi.
Ikkinchi yo'l, bilan esa bevosita mulohaza yuritish yordami bilan hukm amalga oshiriladi.
Hulosa chiqarish
shunday tafakkur shaklidirki, bu shakl vositasi bilan biz ikki yoki undan ortiq hukmlardan yangi hukm hosil qilamiz.
Hulosa chiqarish uch turga bo'linadi:
Induktiv hulosa chiqarish Umumiy psihologiyaPsihologiya murakkab bilish faoliyatidan biri bo'lib, tadrijiy ravishda izchil o'zaro bo?langan jarayonlardan tashkil topadi, dastavval savollar tu?iladi, vazifa ani?lanadi, masalani echish va savollarga javob ?idirish jarayoni vujudga keladi.
Realistik tafakkur ?o?oaa ieaai ao?io-io?eoie ??aaieoaa, aen yooe?eoaa ?a?aoeeaai oee? ??eoeo a?eea, o iaioe?ee ?iioi aa ?ieaaea? ??aaie aeeai ai?aeeeie eiueein ?eeaae.
Autistik tafakkur insonning ?o?ish va istaklarini amalga oshirish bilan bo?li? ravishda sodir bo'ladi.
Individuallik yoki individualistik tafakkur amalga oshirilishi lozim bo'lgan tafakkur ?arakatlari o'sha shahsning o'z tilaklarini ro'yobga chi?arishga yo'naltirilgan fikr yuritilishdan iborat tafakkurdir.
Vizual tafakkur-masala echimini ?abul ?ilishga va informacion tayyorgarlik ko'rishga ?aratilgan fikr yuritishga aytiladi.
Produktiv tafakkur ?is?a va?t birligi ichida yangi orginal fikrlar yaratish yoki mu?im ilmiy, amaliy masalalarni ?al ?ilish bilan belgilanadigan tafakkurga aytiladi.
Reproduktiv tafakkur -passiv, tayyor mulo?azalarni o'zlashtirib olishga va undan foydalanishga ?aratilgan insonning bilish faoliyati ko'rinishidir.

Fazoviy tafakkur deganda narsa va ?odisalarning fazoda racional joylashishi, zamon va makon munosabatlarini, murakkab bo?lanishlarini adekvat ravishda aks ettirishdan iborat fikr yuritish jarayoni tushuniladi, tasavvurlar, hotira va hayol tasavvurlari bilan uzviy bo?li? ?olda namoyon bo'ladi.