Режа тасодифий хатоликлар тўғрисида умумий тушунчалар

Созланган дастгоҳларда ишлов берилган заготовкаларнинг
ҳақиқий ўлчамларининг тақсимланиши жуда кўп ҳолларда нормал тақсимланиш (Гаусс) қонунига бўйсунади.

• 
  Ушбу қонун бўйича эгри чизиқнинг нормал тақсимланиш формуласи қуйидаги кўринишга эга бўлади:
  

• 
  Эгри чизиқнинг чўққисидан 3 масофада унинг шохлари абцисса ўқига жуда ҳам яқинлашиб, 99,73 % майдонни эгаллайди.
  
• 
  Амалий ҳисобларда нормал эгри чизиқнинг тақсимланиш чўққисидан 3 масофада унинг шохлари абцисса ўқи билан кесишиб, 100 % майдонни ўз ичига олади деб ҳисобланади.
  
• 
  Шунда содир бўлган 0,27 % хатоликнинг аҳамиятини амалда деярли йуқ деб ҳисоблаш мумкин.
  

Ўлчамларнинг нормал тақсимланиш эгри чизиғи шаклига ўртача квадратик оғиш () нинг таъсири

• 
  Расмдан кўриниб турибдики,  қийматининг ортиши билан ординатанинг қиймати у_max камаяди, ёйилиш майдони  эса ортади.
  
• 
  Бунинг натижасида эгри чизиқ ётиқроқ ва паст бўлади.
  
• 
  Бу ўлчамларнинг кенг тарқалганлигини ва аниқлигининг пасайишини кўрсатади.
  
• 
  Заготовкалар ўлчамларининг ҳақиқий ёйилиш майдони қуйидагича аниқланади:
  

 = 6
Қўшимча ишлов берилиши зарур бўлган заготовкалар сонини аниқлаш

• 
  Айрим ҳолатларда корхоналарда керакли аниқликдаги дастгоҳ бўлмаса ёки юқори унумдорликка эга, лекин аниқлиги паст бўлган (револьверли дастгоҳга нисбатан) автоматда берилган топшириқни тез бажариш зарур бўлса (унда заготовкага ишлов беришда  шарт бажарилмайди ва яроқсиз заготовкалар пайдо бўлиш эҳтимоли ортади), дастгоҳни созлашда ўлчамларнинг тақсимланиш эгри чизиғининг чўққисини допуск майдонининг ўртасига нисбатан шундай ҳисоб қилиб, m га силжитиш керакки, шу операцияда олинаётган барча яроқсиз заготовкаларни қўшимча ишлов бериш йўли билан тўғрилаш имконияти бўлсин.