Reja tijorat banklari kredit siyosati va uning zarurligi

4. Mijozning bandlik darajasi va yashash sharoiti iste’mol 
krediti talabnomasini qondirishning yana bir muhim omilidir. Mijoz 
mazkur ish bilan faqatgina bir necha oy band bo‘lsa va yashash joyda qisqa 
vaqt ichida turgan bo‘lsa, kredit mutaxassisi bunday mijozga kredit 
berishni rad qilishi mumkin. 
5. Qarzni to‘lash bosqichlari tahlil qilinganda, mijozning yillik va 
oylik daromadi aniqlanadi. Buning ma’nosi shuki, kredit mutaxassisi 

---

qarzning har bir qismini o‘z vaqtida to‘liq qaytarilishini ta’minlash uchun 
mijozning xatti-harakatini nazorat qiladi va bu bilan mijozning o‘z 
mablag‘larini boshqarish qobiliyatini o‘rganadi. 
6. Bank 
kreditini 
qaytarish 
omillaridan 
biri, 
kreditning 
ta’minlanganligidir, ya’ni mijozga tegishli uy, bino, inshootning 
mavjudligidir. Bundan tashqari, telefonning mavjudligi ham biron bir 
muammo paydo bo‘lganda, bankka mijoz bilan xarajatsiz bog‘lanish 
imkoniyatini beradi. 
Barcha omillar ichida eng asosiysi, mijoz ma’lumotlarining to‘laqonliligi, 
mijozning samimiyligi va rostgo‘yligidir. CHunki mijoz o‘zining sog‘lig‘i, 
kelajakdagi banddigi to‘g‘risidagi noto‘g‘ri ma’lumot bersa, bank bundan katta zarar 
ko‘rishi mumkin. SHuning uchun iste’mol kreditlaridan kutiladigan yo‘qotishlarni 
kamaytirishning asosiy vositasi likvid garov va kafolatlarning mavjudligidir. 
Kredit talabnomasining quyidagi ko‘rsatkichlari sifat indikatori bo‘lib xizmat 
qiladi. Bular mijozning: 
• 
mijozning faoliyat sohasi, mashg‘ulot turi; 
• 
yoshi, oilaviy ahvoli; 
• 
uy-joy bilan ta’minlanganligi; 
• 
kredit bo‘yicha reyting bahosi; 
• 
faoliyati va uning davomiyligi; 
• 
so‘nggi manzilda yashash muddati; 
• 
telefoni; 
• 
qaramog‘idagi shaxslar soni; 
• 
bankdagi hisob varaqlari raqami; 
• 
daromad darajasi. 
Jahon bank amaliyotida kredit mutaxassisi kredit talabnomasini tahlil qilishda 
kredit skoringi tizimidan foydalanadi. Mazkur tizim kredit talabnomasining har bir 
bandiga alohida baho berishga asoslangan. Hozirgi vaqtda jahon bank amaliyotida 
kredit talabnomasini baholashda ball tizimining quyidagi shkalalari qo‘llanilmoqda.