Relyefni tasvirlash usullari

Vulqon rasmi
Gorizontallar
5-rasm. Vulqon rasmi va uning xaritada gorizontallar bilan tasvirlanishi
Gorizontal usuli – bir xil balandlikdagi gorizontal yotgan chiziqlarni xarita masshtabida kichraytirish yoki joyning balandligi bo‘yicha bir xil nuqtalarini birlashtiruvchi egri yopiq chiziqlar (izogipslar) dir. Balandlik otmetkalari gorizontallarni qurish uchun boshlang‘ich ma’lumotlar hisoblanadi. Gorizontallar usuli fransuzlar Byuash va Tryuel tomonidan XVII asrda ishlab chiqilgan. 1697 yilda rotterdamlik (Gollandiya) yer o‘lchovchi Anselin birinchi marta bu usulni Maae daryosi tubini
tasvirlash uchun ishlatgan. Gorizontallar usuli XIX asrning ikkinchi yarmidan menzula syomkasi paydo bo‘lishi bilan keng qo‘llanila boshlandi.

№	Hududlar	Xaritalarning masshtabi
		1:10 000	1:25 000	1:50 000	1:100 000	1:200 000	1:500 000
1	Ochiq tekisliklar	2,5	2,5	10	20	20	50
2	Tekisliklar: o‘rmon bilan qoplangan, past-balandli joylar, tepalikli va qumli cho‘llar	5	5	10	20	20	50
3	Tog‘ oldi va tog‘li hududlar	5	5	10	20	40