Rentgen apparatning tuzilishi
Download 79.56 Kb.
|
radio javoblar
- Bu sahifa navigatsiya:
- Osteoporoz
- Destruksiya rentgenogrammada
- Osteosklerozning rentgenologik
- Rentgenogrammada
|
Хавфли усмалар.
Клиника: огрик харорат ошиши, анемия ва СОЭ кутарилиши. Тез инфильтратив усиш (чегарали нотекис) Деструкция (остеомиелит билан фарки: секвестр йук, ва бошкача периостит) Реактив узгаришлар (атрофида остеосклероз, остеопороз) Патологик синишлар Агрессив Ешларда Метастазлар Остеоген саркома. Метафиз сохасида пастки найсимон суяклар, усиш даврида эркаклар, бугим сохага утмайди. Периостал соябон, игнасимон периостит (спикулалар). Остеолитик ва остеобластик турлари. Ички аъзо (упкага) метастаз бериши мумкин, суяк ва лимфатугунга бермайди. Патологик синишлар Юинг саркомаси. Диафиз сохасида, клиникаси остеомиелитда ухшайди (ремиссия ва уткирланиш), каватма-кават (пиезсимон) периостит, метастазлар ички аъзо, лимфатугунлар, суякларга. Патологик синишлар кам. Метастазлар. Остеолитик, остеобластик. Купрок ясси суяклар учрайдилар (кала, тос, умуртка). Чегарали аник еки ноаник булиши мумкин, носклеротик. Сцинтиграфия килиш керак. Эрта аниклайди, ва бирданига хамма суякда. Suyakalardagi ikkilamchi o'smalar O'pka kasalliklarida rentgen sindromlar . 1Total va subtotal soyalanish sindromi cxematik ko’rinishi. 2 Chegaralangan soyalanish sindromi cxematik ko’rinishi 3 Sharsimon soyalanish sindromi cxematik ko’rinishi 4 Chegaralangan disseminasiya sindromi cxematik ko’rinishi 5 Diffuz disseminasiya sindromi cxematik ko’rinishi 6 O’pka maydoni yorug’lanish sindromi cxematik ko’rinishi 7 Xalqasimon soyalar sindromi cxematik ko’rinishi 8 O’pka surati patologiyasi cxematik ko’rinishi 9 O’pka ildizi patologiyasi cxematik ko’rinishi Markaziy va perifirek o'pka raki. Markaziy rak rentgen belgilari. O’sma ko’rinmasligi mumkin, lekin o’pkada bronх obstruksiyasi tufayli o’pkada gipoventilyasiya, giperventilyasiya, atelektaz belgilari ko’rinadi. Tongi oftob simptomi – ildiz zichlashadi, kengayadi, gomogenlashadi, chegaralari noaniq (oftob shaklida), limfadenopatiya, obstruktiv pnevmonit, o’pka infarkti, plevrit. Periferik rak rentgen belgilari. Ko’pincha yagona bo’ladi, o’lchami o’rtacha 4-6 sm, lekin kattaroq хam bo’lishi mumkin, shakli kichik bo’lganda noto’g’ri, kattalari yumaloq, chegarali notekis, noaniq, strukturasi nogomogen – parchalanish o’rtasida (15%), ildizga yoki plevraga yo’l (limfangit, perivaskulyar, peribronхial o’sish tufayli), ildiz limfatugunlari kattalashishi, plevrit, qovurg’a va umurtqa eroziyasi. Plevrit turlari Plevritning ikki turi mavjud: quruq (fibrinoz) va namlik (ekssudativ). Quruq plevrit bilan yallig'langan plevra to'qimalarining to'g'ridan-to'g'ri bir-biriga ishqalanishi tez-tez uchraydi Haltalangan plevrit ham mavjud. Ko'ks oraligi patologiyalari mediatinit, paramediastinal plevrit, mediastinal lipomalar, mediastinal limfa tugunlarining kattalashishi, mediastinning o'smalari va kistalari.o'pka shishi ,xo'ppoz ,qizilo'nagch brinxlarning patologiyalari siqilishi Timoma diagnostikasi TImus ayirsimon bez o'smasi тимома олд кўкс оралиғида асимметрик ҳолатда икки гомонга кенгайган соя бўлиб тасвирланади, қирралари полициклик, аниқ ёки тўлкинли, жойлашиши тўш суяги орқасииинг юқори-ўрта қисмидаги бўшлиқда. Соя бир турда, шакли овалсимон, баъзан ноксимон, ўткир қисми пастга қараган бўлиб кўринади (386-расм). Тўш суяги орқасидаги бўшлиқда ёришишнинг пасайиши ва олд кўкс оралиғининг кенгайиши - тимус патологиясига шубҳа туғдиради (А.Н.Михайлов). Тимома хавфли бўлгаида кўкс оралиғи икки ёклама кенгаяди, қирралари ғадир-будирлашади, атрофидаги тўқималарга (плевра, перикард) метастаз беради Angiografiya otkazilish tartibi va usuli Afzal va kamchiliklari Angiografiya (angio... va ...gra-fiya) – qon va limfa tomirlariga kon-trast (soya tushiradigan va organizm uchun bezarar) modda yuborib, rentgenologik usul bilan ular suratini olish. A. kon va limfa tomirlari kasalliklarini, shuningdek ba’zi a’zolar (miya, yurak, oʻpka va boshqalar)dagi kasalliklarni qon tomirlaridagi oʻzgarishlarga qarab aniqlashda qoʻllaniladi. A.ning angiokardiogra-fiya, angiopulmonografiya, aortogra-fiya, vazografiya, limfografiya va boshqa turlari mavjud. Koronografiya Koronar angiografiya - rentgen kontrastli tekshirish usuli bo'lib, yurak ishemik kasalligini (KKD) tashxislashning eng aniq va ishonchli usuli bo'lib, koronar arteriyaning tabiati, joylashishi va torayish darajasini aniq aniqlash imkonini beradi.Koronar angiografiya paytida interventsion kardiolog angiografik kateterlar yordamida chap va o'ng koronar arteriyalarga suvda eruvchan rentgen kontrastli moddani ketma-ket AOK qiladi. Har bir bunday kirish bilan radiopaq moddasi butun uzunligi bo'ylab arteriya lümenini tezda to'ldiradi. Rentgen nurlari oqimida qattiq kontrastli arteriya angiograf detektoriga soya solib, uning ichki topografiyasi haqidagi ma'lumotlarni ko'rsatadi. Shunday qilib, bir nechta proektsiyalarda tortishish orqali siz koronar arteriya to'shagining anatomiyasi va shikastlanish darajasining eng to'liq rasmini olishingiz mumkin. Shunisi e'tiborga loyiqki, tadqiqot davomida bemor ionlashtiruvchi nurlanish oqimida bo'ladi va nurlanishning ekvivalent dozasi har bir tadqiqot uchun o'rtacha 2-10 millizievert bo'lishi mumkin. Suyak travmatik sinishlari Tashki tasirlar tufayli mexanik kuch tufayli sinadiSuyak ularning yuk ko’tarish chegarasidan ko’ra ko’proq kuch tushishi natijasida sinadi. Har bir suyakning turli o’qlar bo’yicha maksimal yuk ko’tarish kattaligi har xil bo’ladi. Har bir alohida holda sinish turi tushadigan kuchning yo’nalishiga bog’liq. Masalan, agar zarba naysimon suyakka perpendikulyar tushadigan bo’lsa, ko’ndalang sinish sodir bo’ladi, kuch vektori o’qqa parallel qo’yiladigan bo’lsa, uzunasiga sinish qayd qilinadi Patologik sinishlar klassifikasiyasi suyakning ba’zi patologik jarayonlarda (masalan, tuberkulyoz, shish va boshqalar) minimal tashqi ta’sir ta’siri natijasida ham sinishi. O'smalarda masalan osteosarkoma Bolalardagai emfiziolizda Miyeloma Suyakda osteolitik jarayonlar diagnostikasi O s t ye o l i t i k jarayon (suyak moddalarining yemirilishi)ga suyak moddalarining kamayishi bilan oʻtadigan osteoporoz, atrofiya va destrukiiya jarayonlari kiradi. Osteoporoz naysimon suyaklar epimetafizida kuzatiladi. Rentgenogrammada bu qismlar yorugʻ boʻlib koʻrinadi Osteoporoz olachipor va bir tekis (diffuz) boʻladi. Rentgeno- grammada olachipor osteoporoz bitta yeki koʻp, zich joylashgan, suyakning normal tuzilishida yerugʻroq nuqson boʻlib koʻrinadi. Ular hajmining diametri 2-4 mm va undan koʻproq boʻlishi mumkin. Kompakt qatlam oʻzgarmaydi. Bir tekis osteoporozda Rentgenogrammada suyak bir tekis boʻlib koʻrinadi. Gʻovak modda siyrak, ingichka, trabekulalardan tuzilgan boʻladi. Tasvirda suyak oynaga oʻxshab ifodalanadi, koʻmik kanali kengayadi. Kompakt qatlam suyakning boʻyi boʻyicha yuqa tortib boradi. Suyakning oʻlchami, shakli va hajmi oʻzgarmaydi. Destruksiya rentgenogrammada yorugʻ oʻchoqqa oʻxshab koʻrinadi, u suyakning hohlagan joyida yumalok, oval, uzunchok shaklda boʻladi yoki suyak qirrasida naqsh hosil qiladi. Osteonekroz (suyakning oʻlishi) Rentgenogrammada suyakning oʻlgan qismi quyuq (toʻq, zich) boʻlib koʻrinadi, atrofidagi suyak toʻqimalariga qaraganda quyuq soya beradi va suyakning oʻlgan qismi bilan normal qismi oʻrtasida ajratib turuvchi yorugʻ qatlam koʻrinadi. Oxir oqibatda suyakning oʻlgai qismi soʻrilib ketadi yoki ajralib (sekvestrlanish) sirtiga chiqadi. Osteoskleroz rentgen diagnostikasi O s t ye o s k l ye r o z - suyakning hajm birligida suyak ustunchalarining koʻpayib, suyakning qattiqlashishi. Osteosklerozning rentgenologik belgilariga suyak ustunchalarining qalinlashishi va ular sonining koʻpayishi, gʻovak moddada dagʻal trabekulyar tuzilma paydo boʻlishi, gʻovak modda toʻrsimon koʻrinishining yoʻqolishi, kompakt qatlamning ichki tomondan qalinlashishi va konturining egri-bugri boʻlishi, koʻmik kanalining torayishi, baʼzan butunlay bekilib qolishi kiradi. Koʻpincha oʻzgarmagan suyak toʻqimasi patologik oʻsib ketib, suyakning qalinlashishiga sabab boʻladi, bu jarayon g i p ye r o s- t o z deb ataladi. Sabablariga koʻra 3 xil osteoskleroz farq qilinadi: a) fiziologiyaga oid osteoskleroz (funksional faoliyatiga koʻra), bu suyakning oʻsadigan zonalarida, boʻgʻim kosachalarida paydo boʻladi; b) rivojlanish nuksonlari; v) shikastlanish, patologik jarayonlar (shikastlanishdan keyingi yalligʻlanish, toksinli skleroz va boshkalar) oqibatida kelib chiqadigan osteoskleroz. Osteoporoz turlari va rentgen diagnostikasi O s t ye o p o r o z - suyakning gʻovaklanishi, bunda suyakning hajm birligida suyak ustunchalari bir tekisda kamayib boradi, lekin suyakning hajmi, oʻlchami, shakli va konturi oʻzgarmay qoladi, Osteoporoz naysimon suyaklar epimetafizida kuzatiladi. Rentgenogrammada bu qismlar yorugʻ boʻlib koʻrinadi Osteoporoz olachipor va bir tekis (diffuz) boʻladi. Rentgeno- grammada olachipor osteoporoz bitta yeki koʻp, zich joylashgan, suyakning normal tuzilishida yerugʻroq nuqson boʻlib koʻrinadi. Ular hajmining diametri 2-4 mm va undan koʻproq boʻlishi mumkin. Kompakt qatlam oʻzgarmaydi. Bir tekis osteoporozda Rentgenogrammada suyak bir tekis boʻlib koʻrinadi. Gʻovak modda siyrak, ingichka, trabekulalardan tuzilgan boʻladi. Tasvirda suyak oynaga oʻxshab ifodalanadi, koʻmik kanali kengayadi. Kompakt qatlam suyakning boʻyi boʻyicha yuqa tortib boradi. Suyakning oʻlchami, shakli va hajmi oʻzgarmaydi. Joylashishi va hajmiga qarab osteoporoz mahalliy, regionar, tarqalgan va boshqa xillarga boʻlinadi. Mahalliy osteoporozda patologik jarayen cheklangan boʻladi; regionar osteoporoz bir anatomik sohani egallaydi (boʻgʻim sili); tarqalgan osteoporoz skeletning hamma suyaklarini qamrab oladi. Osteoporoening yashirin davri 7-25 kun. Koʻproq u atrofiyaning ekssentrik shakli bilan birga kechadi. Osteoporozga nerv-trofik omillar va suyakning harakatsizligi sabab boʻladi Периоститлар классификацияси рентген белгилари Суяк шикастланганда ва касалланганда ҳар доим суяк уст пардаси ўзгаради, яъии у яллиғланади (периостит). Қуйидаги периостит хиллари фаркланади: а) асептик периостит; шикастланганда пайдо бўлади; б) инфекцион периостит; остеомиелит, сил, захмда рўй беради; в) ирриатив-токсинли периостит, ўсмалар ва сурункали касаллиютрда кузатплади. Периостит асосан найсимон суяклар диафизи юзасида бўлади. Рентгенологик текширишда суяк уст пардасида янги тўқималар ўсиб, қалинлашиб оҳакланганлиги аникданади. Асептик некроз боскичлари 1 Некроз фазасида – узгаришлар йук,2 импрессион синиш стадияси – суякда зичлашиш участкаси, 3 фрагментация стадияси – суяк деформацияси, бугим ериги кенгайиши 4 , репарация стадияси – тикланиш жараенлари, 5 стадия – артроз белгилари. Некроз - рентгенда куринмайди Импрессион синиш - бугим бошчаси яссилашган, зичлашган, бугим ериги кенгайган Фрагментация - некроз сохаси булаклашагн Репарация (битиш) - булаклар бирлашади Артроз МРТ - эрта ва 100% ташхис!!! Суякусмаларини КТ килишгакўрсатмалар KT uchun ko'rsatmalar: 1. Suyak shikastlanishining yumshoq to'qimalar komponentlarini aniqlash, tos suyaklari va umurtqa pog'onasining birlamchi yumshoq to'qimalarining anatomik xususiyatlarini aniqlash. Mushaklar shikastlanishining aniqlanishi va aniq lokalizatsiyasi. 2. Gubka suyak tuzilishi zichligining o'zgarishini baholash va suyaklardagi mineral tuzlarning foizini aniqlash. 3. Oyoq-qo'l suyaklarining, umurtqa pog'onasi, tos suyaklari sinishlarini aniqlash, ayniqsa bo'laklarni siljitmasdan. 4. Kimyoterapiya va nurlanish terapiyasi natijalarini baholash va ularning asoratlarini aniqlash. Rasmlarni (tasvirlarni) to'g'ridan-to'g'ri kattalashtirish-masofani o'zgartirish orqali kattalashtirilgan rentgen tasvirlarini olish usuli: fokus, ob'ekt, plyonka deyiladi. Bu rentgenogrammalardagi soya detallari ularning kattalashishi bilan tavsiflanadi, bu suyak tuzilishining kichik elementlarini baholashda muhim ahamiyatga ega. Остеохондроз рентгенологик белгилари Касалл ик асосида пульпа ядросидаги дегенератив ўзгаришлар ётади. Бу ерда ядро "қуриб", кейин жараен бутун дискка тарқалади. Пировардида тоғайлар, ядролар ва фиброз ҳалқа бириктирувчи тўқима билан алмашинади, қўшни умуртқалар бир-бирига яқинлашади, дискнинг гиалнн тоғайи дарз кетади ва тоғай фиброз ҳалқа ёриғидаи чиқиб хондроз пайдо қилади. Касаллик тузалмайди. Умуртқаларпинг бир-бирига яқинлашиши охирги пластинкага таъсир қилиб, ўзгаришлар бериши натижасида остеофитлар пайдо бўлади, улар четдаги компакт пластинкадан ўсиб чиқади, бу остеохондроз учун характерлидир.Рентгенологи к белгилари : умуртқалараро ёриқ қисқарган; умуртқа киррасидаги компакт пластинка (лимбус) олди ва орқасида кичик остеофитлар пайдо бўлган; баъзан умуртқа танасининг олд-орқага ёки ён томонга силжиши қайд қилинади Сколиоз ва кифоз рентгенологик белгилари Artroz va artritlar rengen diagnostikasi ARTIRITLAR Osteoporoz bo'ladi Rentgenda kulrang bo"lib to'qima bn bir xil ko'rinadi Sinish ehtimoli mavjud Bo'g'im yorig'i tekis torayadi Osteofit bo"lmaydi Asorati: Artrozga olib keladi ARTROZLAR Suyaklarning degenratsiyaga uchrashi Rentgenda oppoq bo'lib ko'rinadi qalinlashib ketadi Osteoskleroz bo'lqdi Bo'g'im yorig'i notekis torayadi Osteofit bo'ladi Osteogen sarcoma rentgen diagnostikasi Остеоген саркома. Метафиз сохасида пастки найсимон суяклар, усиш даврида эркаклар, бугим сохага утмайди. Периостал соябон, игнасимон периостит (спикулалар). Остеолитик ва остеобластик турлари. Ички аъзо (упкага) метастаз бериши мумкин, суяк ва лимфатугунга бермайди. Патологик синишлар Yuing sarkomasi rentgen diagnostikasi Кўмикдан ўсадиган ўсма, ҳамма суяк саркомалари орасида 10-15% ни ташкил қилади ва 20-30 ёшда учрайди. Усма секин ва тез ўсиши мумкин. Секин ўсганда суякнинг компакт қатламига ўсиб киради, баравар периостал қаватланиш содир бўлади. Рентгенологик кўриниши ўсманинг ўсиш босқичига боғлиқ. Дастлаб кўмик каналида ягона еки кўп, юмалоқ, ёруғ манбалар кўринади, кейинчалик улар катталашиб, бир-бири билан қўшилади. Компакт қатлам емирилади ва юқалашади. Суякнинг шикастланган сатҳида пластинкага оид периостал реакция рўй беради, натижада суяк диафизи бўйига кенгайиб кетади. Касаллик ўтказиб юборилганда деструкция жараёни рўйи-рост намоён бўлади, периостал қаватланиш емирилади ва суякнинг тузилиши ўзгаради. O'pkada xalqasimon soyalanishlar rentgen diagnostikasi Patologiyalar – rak, abssess, tuberkulyez kavernasi, havoli kista, bronхoektazlar va polikistoz. Halqalar zamburug’ infeksiyalarda ham uchrashi mumkin. Ko’rsatilan patologiyalar differensial tashхisida xalqa devori va boshqa qo’shimcha ma’lumotlarda e’tibor beriladi. Rak parchalanganda devori qalin, bir tekis emas, boshqa belgilar sharsimon rakday. Abssess, tuberkulez kavernasi – devori qalin, bir tekis. Abssessda – suyuqlik darajasi, kaverna – quruq. Abssess va kaverna atrofida infiltrativ uzgarishlar kuzatiladi, kavernoz silda qo’shimcha o’choqli o’zgarishlar atrofida va boshqa o’pka maydonlarida. Ko’p sonli xalqalar – polikistoz yoki bronхoektazlar. Polikistozda xalqalar diametri 2 sm katta bo’ladi, bo’lak yoki butun o’pkani egallashi mumkin. Xalqalar ichida suyuqlik darajasi kuzatilishi mumkin. Bronхoektazlar. Tug’ma yoki ortirilgan (infeksiya, obturasiya tufayli) bo’lishi mumkin. Turlari – naysimon, varikoz va kopsimon. Rentgenografiya sezgirligi 40%. Eng yaхshi usul KT. Rentgen belgilari: diametri 1-2 sm gacha, ko’p sonli xalqalar, + suyuqlik darajasi, peribronхial fibroz, o’pka хajmi kichrayishi, tiniqligi pasayishi. O'pka atelektazi rentgen diagnostikasi Atelektaz – tomografiyada bronхlar yorig’i ko’rinmaydi, bo’lak/segment o’lchami kichiklashishi belgilari, qorayish chetlari ichiga botgan, strukturasi gomogen bo’ladi Plevrit turlari va diagnostiksi Plevritning ikki turi mavjud: quruq (fibrinoz) va namlik (ekssudativ). Quruq plevrit bilan yallig'langan plevra to'qimalarining to'g'ridan-to'g'ri bir-biriga ishqalanishi tez-tez uchraydi Haltalangan plevrit ham mavjud. O'pka raklari diagnostikasi Download 79.56 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|