Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi
Download 5.01 Kb. Pdf ko'rish
|
iqtisodiyot nazariyasi (1)41
|
Ijobiy tashqi effekt tovar(xizmat) narxida aks etmagan
nafni ifodalaydi. Ijobiy tashqi effektdan qo‘shimcha ko‘riladigan naf tovarlarning narxida aks etmagani uchun bunday mahsulotlarni ishlab chiqarish ham, iste’mol ham yetarli bo‘lmaydi. Tashqi effekt salbiy bo‘lsa, u yoki bu turdagi mahsulotlarni ishlab chiqarish yoki iste’mol qilish tufayli kelib chiqadigan zarar «uchinchi shaxs», ya’ni aynan shu mahsulotni ishlab chiqarish yoki iste’moliga aloqasi yo‘q kishilar zimmasiga yuklanadi. 272 Salbiy tashqi effektda qo‘shimcha xarajatlar narxda aks etmagani uchun bunday tovarlar ko‘plab ishlab chiqariladi va iste’mol qilinadi. Shuning uchun ular davlat tomonidan tartibga solinishi zarur. 7. Guruhga taalluqli bo‘lmagani beshinchisi, «Askar M. Yo‘ldoshev chegarani qo‘riqlamoqda». Uning xizmati sof ijtimoiy ne’mat. Ular hamma iqtisodiy subyektlarning birgalikda iste’mol qilishi bilan xarakterlanadi. Sof ijtimoiy tovar va xizmatlarni iste’moldan istisno qilib bo‘lmaydi. Shuning uchun ular har bir kishi uchun alohida pulda baholanmaydi. Qolganlari aralash ijtimoiy ne’matlardan foydalani- shayapti. Bunday ne’matlar raqobatliligi past, lekin yuqori darajada istisno qilish mumkin, ularga narx belgilash oson. Bunday xizmatlardan foydalanish uchun alohida subyektlarga to‘lov joriy qilish mumkin. Shu sababli bunday ne’matlar uchun xarajatlarni davlat budjetidan moliya- lashtirish bilan birga bozor usullaridan foydalaniladi. T/N 1T; 2T; 3N; 4T; 5T; 6T; 7N (aksincha); 8T; 9T; 10N. Testlar: 1A); 2S); 3V); 4S); 5E); 6E); 7E); 8E); 9D); 10S); 11E); 12V); 13V); 14E); 15D); 16D). |
