Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

Aholi jon boshiga hududlar bo‘yicha YaIM ishlab chiqarish 
1.7-jadval 
2000* y 
2005* y 
2008** y 2012 y 
1 
2 
3 
4 
5 
O‘zbekiston 
Respublikasi 
1,00 
1,00 
1,0 
1,0 
Qoraqalpog‘iston 
Respublikasi 
0,547 
0,549 
984,7 
1317.3 
Xorazm viloyati 
0,813 
0,679 
1236,1 
1794,5 
Buxoro 
1,101 
1,100 
2069,4 
3145,5 
Jizzax 
0,641 
0,791 
1354,1 
1767,9 
Navoiy 
1,412 
2,226 
2125,4 
5736,7 
Samarqand 
0,743 
0,659 
2393,3 
1793,8 
Sirdaryo 
0,996 
0,950 
634,6 
2069,9 
Qashqadaryo 
0,818 
0,910 
2831,6 
2688,2 
Surxondaryo 
0,717 
0,624 
1354,1 
1640,2 
Andijon 
0,834 
0,782 
2556,0 
2210,9 
Namangan 
0,671 
0,563 
1426,0 
1540,9 
Farg‘ona 
1,056 
0,815 
2853,5 
1973,5 
Toshkent 
1,125 
1,213 
3459,6 
3450,4 
Toshkent sh. 
1,401 
1,447 
6235,1 
6095,7 
  
Jadval raqamlariga diqqat qiling. 2008 yilda mamlakatimizda 
36839,4 mlrd., 2012 yilda esa 96589,8 mlrd. so‘mlik YaIM yaratilgan. U 
aholi jon boshiga muvofiq ravishda o‘rtacha 1364 va 3244 ming so‘mni 
tashkil etadi. Jadvalning 4, 5-ustuni ma’lumotlari asosida hududlarning 
o‘rtacha respublika darajasiga nisbatan necha foiz tashkil etishini hisob-
lang. Indeks darajasi 1dan ortig‘ini yuqori, 0,6 dan 1 gacha o‘rtacha, 0,6 
dan past bo‘lsa quyi daraja desak, hisob natijasiga ko‘ra ularni shunday 
guruhlarga ajrating. Кeyingi yil ma’lumotlari bilan to‘ldiring. Taqqos-
lang, xulosa chiqaring. 
 
Asosiy makroiqtisodiy ko‘rsatkichlar dinamikasi 
(aholi jon boshiga ming so‘m, 2009 yil baholarida)
1
 
1.8-jadval 
Кo‘rsatkichlar 2004y 2005y 2006y 2007y 2008y 2009y 2010y 2012y 
Yalpi ichki 
mahsulot 
834 
883 
937 
1021 1093 1160 2184.3 3244.0 
Sanoat mahsuloti 
479 
510 
555 
617 
678 
727 
1184.5. 1703 
1
Jadval muallif tomonidan. «Eкономическое обозрение» // 2009, №10, bet. 26,27. asosida tuzilgan. 

---

36 
Iste’mol 
tovarlari 
104 
123 
147 
174 
202 
226 
404 
457 
Qurilish ishlari 
98 
103 
113 
135 
143 
187 
283 
391 
Qishloq xo‘jalik 
mahsuloti 
268 
284 
301 
309 
315 
319 
576 
812 
Pullik xizmatlar 
72 
81 
94 
116 
136 
155 
269 
454 
Asosiy kapitalga 
investitsiya 
143 
151 
164 
214 
256 
323 
526 
759 
Chakana savdo 
tovaroboroti 
231 
248 
275 
323 
363 
419 
751 
1231 
Passajirooborot 
(pass-km.) 
1089 1245 1383 1554 1756 1834 
2626 
2973 
Tovar va xizmat-
lar eksporti 
131 
141 
158 
222 
354 
329 
447 
453 
Tovar va 
xizmatlar 
importi 
170 
192 
203 
220 
244 
245 
315 
427 
Jadval ma’lumotlari YaIMni hisoblashni qaysi usulini ko‘rsatadi? 
Uni hisoblashni yana qanday usullari bor? Кeyingi yil ma’lumotlari 
bilan to‘ldiring, taqqoslang va xulosa chiqaring. 
 
Ayrim mamlakatlarning jahon YaIM hajmidagi ulushi 
(2008-yilda jami YaIM - 62 trln. AQSH dollari) 
1.1-grafik 
 
 
 
 
 
 
 
Diagramma ma’lumotlaridan foydalanib, AQSH, Yevropa Ittifoqi, 
Yaponiya, Xitoy, Rossiyaning YaIM miqdorini aniqlang. Hozirga kelib 
mamlakatlarning ulushi qanday o‘zgardi? Yangi ma’lumotlar asosida 
diagramma tuzing. Raqamlardan qanday xulosa chiqarish mumkin? 
Fikringizni izohlang.  
YaIM hajmi bo‘yicha dunyoda 1-3-o‘rinlarni AQSH, Xitoy, 
Hindiston egallagan edi. 2014 yil YaIM hajmi xarid quvvati pariteti 
bo‘yicha Xitoyning jahonda birinchi o‘ringa chiqqani tan olindi. Siz 
buni qanday tavsiflaysiz? 
Европа 
Иттифо?и 31%
А?Ш 23%
Япония 8%
Хитой 7%
Россия 3,20%
?олган 
мамлакатлар 
28%
Yevropa ittifoqi 
31% 
Qolgan mamlakatlar 28% 
AQSH 23% 
Yaponiya 8% 
Xitoy 7% 
Rossiya 3.20% 

---

37 
Javoblar 
Asosiy tayanch tushunchalar 
1 g); 2 v); 3 b); 4 a); 5 d); 6 yo); 7 e); 8 k); 9 z); 10 i); 11 y); 12 j). 
 
Masala va mashqlar 
1. a) 414 mlrd. so‘m; b) 404 mlrd. so‘m; d) 384 mlrd. so‘m.
YaIM=4450; SMM=4085; MD=3741. 
3. YaIM (xarajatlar va daromadlar bo‘yicha) = 335; SMM = 328; 
Milliy daromad = 310; shaxsiy daromad = 268; shaxs ixtiyoridagi 
daromad = 242.
4. Real YaIM=2791,6; real SMM=273,3.
5. Qishloq xo‘jaligida yaratilgan mahsulot 150000 so‘m, jami 
mahsulotning 28,8 %i;
oziq-ovqat sanoati 300000 so‘m, 57,7%; xizmat ko‘rsatish 70000 
so‘m, 13,5%. 
6. Umumiy qiymat 2790 ming so‘m, pirovard mahsulot qiymati, 
qo‘shilgan qiymat 850 ming so‘m.
7. 1) shaxsiy iste’mol xarajati? S 
2) investitsiya, I
3) hisoblanmaydi, faqat joriy yilda qurilgan bo‘lsa hisoblanadi;
4) xizmat, shaxsiy iste’mol? S 
5) davlat iste’moli, G
6) hisoblanmaydi, sof moliya bitimlari; 
7) hisoblanmaydi, transfert to‘lovlari;
8) zaxiradagi o‘zgarish, investitsiya, I 
9) xizmat, iste’mol xarajatlari, C 
10) import, sof eksport satri, X 
11) xizmat; iste’mol xarajatlari, S
12) import, X 
13) investitsiya, I
14) hisoblanmaydi; sof moliya bitimi. 
8. Guruhga taalluqli bo‘lmagan tushunchalar: doimiy xarajatlar va 
foyda, ya’ni mikroiqtisodiy ko‘rsatkichlar, qolganlari makroiqtisodiy 
ko‘rsatkichlar.