Resurslarning cheklanganligi va ularni taqsimlash. Tayanch iboralar: mikroiqtisodiyot, cheklangan resurslar, alohida iste`molchilar, hamma tovar va xizmatlar, inson, oila, jamiyat oldiga tanlov muammosi
Mikroiqtisodiyot (grekcha: μικρός — „kichik“) — iqtisodiy nazariyaning ayrim bir xoʻjalik yurituvchi subʼyektlar oʻrtasidagi iqtisodiy munosabatlarni, ularning faoliyati va milliy iqtisodiyotga taʼsirini oʻrganadigan boʻlimi; mikroiqtisodiyot oʻrganadigan asosiy obʼyektlar — uy xoʻjaligi va nisbatan katta boʻlmagan korxonalardir.
Resurslarning cheklanganligi inson, oila, jamiyat oldiga tanlov muammosini qo‘yadi: Nima va qanday miqdorda ishlab chiqarish? Qanday texnika va texnologiyani qo‘llash? Ishlab chiqarilgan mahsulot kim tomonidan iste’mol qilinadi? Aynan shuning uchun mikroiqtisodiyot fanining e’tibor markazida — ishlab chiqarish uchun zarur resurslarning cheklanganlik muammolarini va ulardan oqilona foydalanishni ta’minlash yo'llarini o‘rganish turadi. Kishilarning cheksiz ehtiyojlarida resurslarning cheklanganlik muam mosining har qanday hal etilishi tanlash holatini, ya’ni insonlarning turli ehtiyojlarini qondiruvchi tovar va xizm atlarni ishlab chiqarish uchun bir resursni ishlatish m um kin emasligini ko‘zda tutadi. Bunda inson har doim ham «barchasi yoki hech nima» xilidagi qarorni qabul qilmaydi. Ko‘pincha inson bir iqtisodiy ne’m atning m a’lum m iqdorini olish uchun boshqasining m a’lum m iqdoridan voz kechadi. Bunday tanlov murosali deb ataladi. Murosali tanlov asosida muqobil qiymat tam oyili yotadi. Muqobil qiymat - bu voz kechilgan boshqa iqtisodiy ne’mat qimmati bilan o‘lchanadigan iqtisodiy ne'mat qimmatidir.
Resuslar cheklanganligi jamiyat a ’zolarining barcha talablarini bir vaqtda va to'la-to'kis qondirish mumkin emasligidadir. Ularning cheklanganligi esa ishlab chiqarishning cheklanishi, demakdir. Resurslar cheklanganligi yetishmovchilik yoki kambag‘allikni ko‘rsatmaydi, balki ulardan unumli,
2…“Globallashuv” so’ziga izoh bering. Tayanch iboralar: globus, jahon xo’jaligi, iqtisodiy munosabatlar, yagona tarmoq.
- Globallashuv — (Lotin tilidan Gulobus-shar fransuz tilidan olingan bo’ib global – umumiy) xalqaro xamjamiyatning barch sohalarida chuqurlashib boroyatgan o’zaro bog’liqlikka asoslangan tubdan yangi global tizimni shakillantirish, tashlik etish faoliyat ko’rsatish va rivojlantirishning obektiv jarayonidir.
Globus (lotincha: globus — shar, kurra) — Yer sharining modeli, uning kichik masshtabdagi sharsimon nusxasi. Globusda Yerning geometrik konturlari va maydonlar nisbatini saqlagan holda butun yer yuzasidagi geografik obʼyektlar (quruqlik va suv havzalari, tog, tekislik va b.) qiyofasi muayyan nisbatda juda kichraytirilgan holda tasvirlanadi
Jahon xoʻjaligi - turli mamlakatlar milliy iqtisodiyotining bozor munosabatlari zamirida bir-birini taqozo etgani holda umumjahon yaxlitligini tashkil etishi
|
