Rezina amortizator mustahkamligining hisob-kitobi

Masalan.
Berilgan: D=0,22m; d=0,06m
ε=0,1; Р′_din = 4,825*10⁴N.
Yechish:
σ_сж= Р′_ст/(π(D²-d² )/4)=4.825·10⁴/(3.14/4(0.22²-0.06²))= 2.74·106Па=2.74 МПа;
Е_р= σ_сж/ε =2.74 /0.1=27.4 МПа;
Ф=(D-d)/4H=(0,22-0,06)/4·0,03=1.33;
Е= Е_р/(1+αФ)=27.4/(1+4.67·1.33)=3.799 МПа;
E=3G_p
G_p =3.799 /3=1.266 МПа=12.66 кг/см²;
h=19,5√12.66=69 dona.
rezinaning qattiqligiga qarab, rezina markasini tanlab olish mumkin.
Rezinaning qattiqligi E_r ning F ga bog‘likligiga ko’ra h=69 da rezina markasi NO681 deb qabul qildik.
.

2. 
   Osilgan ressorlarning statik egiluvchanligi va qattiqligini aniqlash.
   

Telejka osilgan ressorining asosiy qayishqoqlik xarakteristikasi uning qattiqligidir. U 1 m.ga statik egilishni keltirib chiqadigan kN kuchlanish kattaligini ko‘rsatadi.

Qayishqoq elementlarga kiruvchi prujina, qatlamli ressor va rezinali amortizatorlarning geometrik razmerlarini ularning mustahkamligi hisob-kitob qilingan 3.1 bo’limdan olish zarur.
Qayishqoq elementlarning qattiqligi quyidagi tenglamalar yordamida aniqlanadi;
Ressor taxlamlari uchun: Bunda E=2,05 ^. 10⁵ MPa
Ж_Р= kN/mm
Rezinali amortizator uchun:
Ж_Р.А.= ;
Silindrik prujina uchun:
Ж_ПР=
Ushbu tenglamalarga kiruvchi kattaliklarning tushuntirishi 4.1 qismda berilgan.
Rezinali amortizatorlar, ressor taxlamlari, prujinalar razmeri, ressorning osilish sxemalarini namunadagi teplovozdan olish mumkin.
Osilgan ressorlar qattiqligining yig‘indisi yuk ortish usuliga va qayishqoq elementlarga bog‘liq: parallel, navbatma-navbat va aralash.
Qayishqoq elementlar guruhining qattiqligi umumiy hollarda butun ressor tizimi cho‘kishi uchun zarur bo‘lgan ish hajmining hamda alohida elementlarning egilishi uchun sarf bo‘ladigan ish hajmining bir-biriga barobarlashtirish asosida aniqlanadi.
Yuk ta’sirida bir necha qayishqoq elementlar masalan, prujina va ressorlarning tizimini siqishga sarf bo‘lgan ish hajmi ushbu elementlar siqilishiga ketgan ish yig‘indisiga teng.

Almashtirish kiritamiz
f_ОБЩ=
Quyidagi kelib chiqadi

Elementlarga navbatma-navbat yuk tushganda P_obsh=P_r=P_pr bunda quyidagiga ega bo‘lamiz
или Ж_ОБЩ=

Talaba shuni esda tutishi lozimki, elementlarga navbatma-navbat yuk tushganda qattiqlikga teskari bo‘lgan egiluvchanlik deb ataluvchi kattalik jamlanadi.

Elementlarga parallel yuk tushganda:

P_OBЩ=Ж_OBЩf_OBЩ ;

Р_р=Ж_рf_р; Р_ПР = Ж_ПРf_ПР

O‘rin almashtirishdan so‘ng ushbuga ega bo‘lamiz:

Ж_ОБЩf²_общ=Ж_рf²_р+Ж_прf²_пр

Parallel yuk tushganda f_ОБЩ = f_Р+f_ПР, bunda Ж_ОБЩ=Ж_Р+Ж_ПР

Elementlarga parallel yuk tushganda ularning qattiqligi jamlanadi.
Ushbu prinsipni bilish har qanday murakkab tizimning jamlanma qattiqligini osonlik bilan aniqlash imkonini beradi.
Uch o‘qli telejkaning balanslangan ressor osilishidagi umumiy qattiqligi

Ж_Т=

Bunda, Ж_РУ – ressor tuguni ressorlari va prujinalar qattiqligi kN/m;

Ж_КУ – oxirgi tugun prujinasining qattiqligi kN/m.
Ressor tuguni qayishqoq elementlarining qattiqligi

Bunda, Ж_Р, Ж_РА, Ж_ПР tegishli ravishda ressor, rezina amortizator va prujinaning qattiqligi.

Oxirgi tugun qattiqligi

G‘ildiraklar gupchagi tortilishidagi qattiqlikni hisobga olgan holda individual ressor osilishining umuiy qattiqligi (6-rasmga qarang).
Ж_T =12 +ΣЖ_пв
G‘ildiraklar gupchagi tortilishidagi qattiqlik 0,15 kN/mm deb qabul qilingan.
Uch o‘qli telejka g‘ildiraklari gupchagi tortilishidagi qattiqlikning umumiy yig‘indisi quyidagicha:10⁶

Misol,
Berilgan: Ж_пр= 055 кН/мм; Ж_РА=3.18 кН/мм -oxirgi tugun
E ch i m.
Ж_ПР=
Ж_Р.А.=
Ressor tuguni

Ж_Р= =

G‘ildirakka berilgan telejka osilgan ressorining qattiqligi

Ж_К=Ж_Т/К=2.4492/6=0,4кН/мм.

Ressora osmasining statik egilishi f_СТ egilish elelmentlarining statik yuklama ostida joylashishini ko’rsatadi.
Agar Ж_т=Р_ст/f_ст, dan f_ст=Р_ст/Ж_т
Aravachadagi static yuklama taxminan topshiriqda berilgan o’qqa tushadigan yuklamaga qarab aniqlanadi.
Р_СТ=2Q К=2*240*6=2880
Bunda K - aravachadagi o’qlar soni
2Q – bitta o‘qqa tushadigan og‘irlik, kN.
f_ст=2880/2.4492=1175.89 mm

2.