Ўрта махсус, касб-хунар

 
Шарошкали бурғилар. 
 
Ўзбекистонда ва хорижда нефт ва газ қудуқларини бурғилашнинг асосий 
хажми шарошкали бурғилар билан амалга оширилади. Шарошкали бурғилар 
қуйидаги турларда ишлаб чиқарилади: 1) бир шарошкали (7-а - расм); 2) 
икки шарошкали (7-б-расм); 3) уч шарошкали (7-в-расм). Шарошкали 
бурғилар ГОСТ 20692 – 75 бўйича ишлаб чиқарилади. 
ГОСТ 20692 – 75 бир қанча турдаги шарошкали бурғилар ва қўлланиш 
шароити турлича бўлган, хамда ювиш тешикларининг жойлашиши ва
конструкцияси хамда шарошкаларининг таянчлари турлича бўлган бурғилар 
ишлаб чиқаришни йўлга қўйилган (5-жадвал). 
Бурғилар марказдан ювадиган (Ц); марказдан хайдайдиган (П);
ёнлама (чекка) гидромониторли ювадиган (Г); ёнлама хайдайдиган (ПГ);
мой тўлдирилган таянчли (V) ҳолда ишлаб чиқарилади. Шарошкаларининг 
таянчи ва шарик подшипникли бурғилар В харфи билан белгиланади. Агар 
таянчлар иккита ва ундан ортиқ айланиш подшипникларида жойлашган 
бўлса А харфи билан белгиланади. Агарда таянч битта айланиш 
подшипникига эга бўлса Н харфи билан белгиланади. 
Масалан, диаметри 215,9 ли юмшоқ абразив жинсларни айланиш 
подшипникига эга бўлган уч шарошкали бурғи қуйидагича белгиланади:
III 215,9 М-ГА (ГОСТ 20692-75) 

---

25 
Телеграм каналимиз: @ng_uz (Neft va Gaz KITI) 
 
 
 
7-расм. Шарошкали бурғилар. 

---

26 
Телеграм каналимиз: @ng_uz (Neft va Gaz KITI) 
Шарошкали бурғиларнинг турлари ва уларни қўллаш
шароитлари ( ГОСТ 20692-75 )
5-жадвал 
Бурғи 
тури 
Қўллаш шароити 
Ишчи элементлари 
М 
Юмшоқ жинсларни бурғилаш 
Бурғи тишлари фрезерланган 
МЗ 
Юмшоқ 
абразив 
жинсларни 
бурғилаш 
Бурғи тишлари қуйилган 
МС 
Ўрта қаттиқликдаги қатламчали 
юмшоқ 
абразив 
жинсларни 
бурғилаш 
Бурғи тишлари фрезерланган 
МСЗ 
Ўрта қаттиқликдаги қатламчали 
юмшоқ 
абразив 
жинсларни 
бурғилаш 
Бурғи тишларининг бир қисми 
фрезерланган, 
бир 
қисми 
қуйилган 
С 
Ўрта 
қаттиқликдаги 
жинсларни 
бурғилаш 
Бурғи тишлари фрезерланган 
СЗ 
Ўрта 
қаттиқликдаги 
абразив 
жинсларни бурғилаш 
Бурғи тишлари қуйилган 
СТ 
Қаттиқ жинс қатламчали ўрта 
қаттиқликдаги жинсларни бурғилаш 
Бурғи тишлари фрезерланган 
Т 
Қаттиқ жинсларни бурғилаш 
Бурғи тишлари фрезерланган 
ТЗ 
Қаттиқ 
абразив 
жинсларни 
бурғилаш 
Бурғи тишлари қуйилган 
ТК 
Мустахкам жинс қатламчали қаттиқ 
жинсларни бурғилаш 
Бурғи тишларини бир қисми 
фрезерланган, 
бир 
қисми 
қуйилган 
ТКЗ 
Мустахкам жинс қатламчали қаттиқ 
абразив жинсларни бурғилаш 
Бурғи тишлари қуйилган
К 
Мустахкам жинсларни бурғилаш 
Бурғи тишлари қуйилган 
ОК 
Жуда 
мустахкам 
жинсларни 
бурғилаш 
Бурғи тишлари қуйилган